Internationaal privaatrecht
Universiteit van Amsterdam – Master Privaatrecht
Hoorcollege- en werkgroepuitwerkingen
Studiejaar 2023/2024
3754IPQ6VY – 6 EC
1
,Hoorcollege week 1:
Interna(onaal privaatrecht:
- Waar gaat het over 1: Bokhandleren i Kabul.
- Een Noorse journalist gaat kort na 9/11 naar Afghanistan en verblijD daar een aantal maanden
in het gezin van een boekhandelaar. Ze verwerkt haar ervaringen, in een boek dat wordt
uitgegeven door een Noorse uitgeverij. Het boek beschrijD het dagelijks leven in Afghanistan
aan de hand van de lotgevallen van de boekhandelaar en zijn familie. Het is een groot succes
en wordt in meerdere talen vertaald. Uiteindelijk komt er ook een (niet-geautoriseerde)
vertaling in het Farsi terecht bij de boekhandelaar. Deze voelt zich door wat er in het boek
staat aangetast in zijn eer en goede naam. De journalist heeD volgens hem zijn gastvrijheid
misbruikt en zijn privacy geschonden.
Poll 1 – Bevoegdheid:
Wie zou zich over deze zaak moeten (kunnen) buigen?
1) De rechter in Noorwegen zou bevoegd moeten zijn in een procedure van de boekhandelaar
tegen de schrijver.
2) De rechter in Afghanistan zou bevoegd moeten zijn in en procedure van de boekhandelaar
tegen de schrijver.
3) De rechter in Afghanistan zou bevoegd moeten zijn in een procedure van de boekhandelaar
tegen de uitgever.
à In dit geval zal de rechter in Noorwegen als de rechter in Afghanistan bevoegd zijn. Het zou wellicht
logischer zijn om naar de Noorse rechter te gaan omdat daar de schadevergoeding wordt geëist.
Poll 2:
Welk recht zou jij willen toepassen op de vraag of de rechten van de boekhandelaar in dit concrete
geval zijn geschonden?
1) Noors recht.
2) Afghaans recht.
à Luidt je antwoord hetzelfde als de vraag is of de journalist zich aan de normen voor zorgvuldige
journalis(ek heeD gehouden bij de publica(e?
à En of de uitgever de nodige zorgvuldigheid heeD betracht bij het publiceren?
Hoofdonderdelen:
- Bevoegdheid (forum).
- Toepasselijk recht (conflictenrecht).
- Erkenning en tenuitvoerlegging.
- Interna(onaal procesrecht (bewijsverkrijging, betekening, inlich(ngen buitenlands recht). Dit
wordt niet behandeld in dit vak.
- [Na(onaliteitsrecht].
Doelen en belangen in het IPR:
- De doelstelling van het IPR Strikwerda/Schaafsma (p.2): “Een doelma'ge en rechtvaardige
regeling van het interna(onale rechtsverkeer”.
- Doelstelling Europees IPR: Interne markt en Europese rechtsruimte.
o Mogelijk maken van vrij verkeer/wegnemen van belemmeringen. Op het moment dat
je niet weet welk recht van toepassing is, dan gaan par(jen wellicht geen
interna(onale contracten aan.
o Tegengaan misbruik open grenzen.
- Belangen:
o Interna(onale rechtsverkeer in abstracto. Dit is flexibiliteit aan de ene kant en
zekerheid aan de andere kant.
2
, o Par(jen en betrokken derden.
o Betrokken staten. Procederen kost geld voor een staat, maar soms wil je ook grote
zaken aantrekken als staat.
- Noodzaak van samenwerking en afstemming: Verdragen en EU-verordeningen.
Bevoegdheid – bronnen:
- Verdragen:
o Bilaterale verdragen.
o Verdrag van Lugano 2007.
o Bijzondere verdragen: Vaak materieel recht; met name transport en IE.
o Haagse IPR verdragen: Forumkeuzeverdrag 2005.
- Europees recht:
o Verordening Brussel I bis (EEX-Vo II).
o Verordening Brussel II bis/ Insolven(e Vo/ Alimenta(e Vo.
o Overige secundaire EU-wetgeving (detacheringsrichtlijn, IE).
- Wet: Ar(kel 1-14 Rv.
Bronnen – Checklist:
- Materieel toepassingsgebied: Waar gaat de regeling over?
- Formeel toepassingsgebied: Zijn er nadere voorwaarden voor toepassing – bijvoorbeeld met
betrekking tot de woonplaats of na(onaliteit van betrokkenen?
- Temporeel toepassingsgebied: Wat is de werking in de (jd?
- Meer dan 1 regeling van toepassing – Samenloop: Welke heeD voorrang?
- Je moet ook al(jd kijken of een land een lidstaat is (geografisch toepassingsgebied).
Structuur Brussel I bis – Bevoegdheid:
- Hoofdregel: Algemene bevoegdheid op basis van woonplaats verweerder: ar(kel 4.
- Alterna(eve bevoegdheid voor specifieke vorderingen en situa(es: afdeling 2, ar(kel 7-9. Denk
aan overeenkomsten, onrechtma(ge daad of tegenvorderingen.
- Bijzondere regels voor zwakkere contractspar(jen: afdeling 3, 4 en 5.
- Exclusieve bevoegdheid: afdeling 6.
- Impliciete en expliciete forumkeuze: afdeling 7.
Woonplaats verweerder:
- Ar(kel 4 = Hoofdregel van het (Europese) bevoegdheidsrecht.
- Woonplaats verweerder is natuurlijke forum.
o Rechtsmacht over de persoon.
o Algemene bevoegdheidstoedeling aan land waar de verweerder woont.
- Ar(kel 62/63 gaat over het vaststellen van de woonplaats van een natuurlijke persoon en
rechtspersoon.
o Een rechtspersoon kan meerdere woonplaatsen hebben.
- Tijds(p waarop verweerder woonplaats moet hebben voor bevoegdheid peildatum: instellen
vordering.
- Ar(kel 4: Bevoegdheidstoedeling aan gerechten land waar verweerder woont.
o Het na(onale recht regelt bij welke rechter een gedaagde moet procederen,
bijvoorbeeld welke stad.
- Ar(kel 5 -1: Degenen die op het grondgebied van een lidstaat woonplaats hebben, kunnen
slechts voor het gerecht van een andere lidstaat worden opgeroepen krachtens de in de
afdelingen 2 tot en met 7 van dit hoofdstuk gegeven regels.
- Ar(kel 6 -1: Indien de verweerder geen woonplaats heeD op het grondgebied van een lidstaat,
wordt de bevoegdheid in elke lidstaat geregeld door de wetgeving van die lidstaat,
onverminderd ar(kel 18, lid 1, ar(kel 21, lid 2, en de ar(kelen 24 en 25.
3
, o Het na(onale recht is niet van toepassing als bovenstaande ar(kelen van toepassing
zijn.
Brussel I bis – Overeenkomsten:
- Hoofdregel: Algemene bevoegdheid op basis van woonplaats verweerder: ar(kel 4.
- Alterna(eve bevoegdheid voor specifieke vorderingen en situa(es: afdeling 2, ar(kel 7-9.
o Ar(kel 7 lid 1: Verbintenissen uit overeenkomst.
- Bijzondere regels voor zwakkere contractspar(jen: afdeling 3, 4 en 5.
- Impliciete en expliciete forumkeuze: afdeling 7.
Ar(kel 7 lid 1 – Verbintenissen uit overeenkomst:
- Een persoon die woonplaats heeD op het grondgebied van een lidstaat, kan in een andere
lidstaat voor de volgende gerechten worden opgeroepen.
- Lid 1 sub a) Ten aanzien van verbintenissen uit overeenkomst, voor het gerecht van de plaats
waar de verbintenis die aan de eis ten grondslag ligt, is uitgevoerd of moet worden uitgevoerd.
o De nabijheid van de zaken is de achterliggende reden.
- Kwalifica(e – Het begrip ‘verbintenis uit overeenkomst’.
- Iden(fica(e – Verbintenis die aan de eis ten grondslag ligt.
- Lokalisa(e – Plaats van uitvoering.
- Deze begrippen moet je uitleggen in Europese context waar autonoom wordt uitgelegd.
Uitleg door het HvJ EU:
- Tekst van de bepaling.
- [Ontstaansgeschiedenis].
- Systeem.
- Doelstellingen/achterliggende beginselen.
Bevoegdheid – Doelen en beginselen:
- Par(jbelangen:
o Bescherming van verweerder.
o Effec(eve toegang voor eiser.
o Rechtszekerheid en voorzienbaarheid.
o Par(jautonomie.
- Procedurele efficiency:
o Nabijheid van bewijs, toepasselijk recht.
o Meerdere par(jen.
- Handhavingsbelangen ten aanzien van het materiele recht.
- Vonnissen met derdenwerking: concentra(e/ tegengaan tegenstrijdige beslissingen.
Bevoegdheid – Doelen en beginselen in de preambule:
- Ov. 15: In hoge mate voorspelbaar; woonplaats verweerder als basisregel.
- Ov. 16: Alterna(even op basis van nauwe band en/of proceseconomie.
- Ov. 18: Bescherming zwakkere contractspar(jen door voor hun belangen guns(ger regels.
- Ov. 19: Par(jautonomie.
- Ov. 21: Harmonische rechtsbedeling = voorkomen onverenigbare beslissingen.
Ar(kel 7 lid 1 – Kwalifica(e:
- Autonome uitleg – Rechtszekerheid en uniforme toepassing.
- Ruime uitleg – Vordering vindt haar grondslag in een verbintenis die een par(j vrijwillig is
aangegaan jegens een andere par(j.
o Claim inzake oneerlijke concurren(e die direct samenhangt met overeenkomst tussen
zelfde par(jen (Brogsiter).
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Iris2001. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.
