Dit is een samenvatting van het vak Ontwikkelingspsychopathologie wat je in het tweede leerjaar krijgt bij Social Work. Het gaat om de hoofdstukken 1, 2, 3, 7, 8, 11, 12, 13, 14 en 16. Dit is aangevuld met de hoorcolleges. Ook zit het artikel over LVB erbij in.
De student kan de problematiek die voort komt uit een Licht
Verstandelijke Beperking signaleren, weet wanneer er sprake kan
zijn van comorbiditeit, kan dit koppelen aan theorie en heeft
kennis over welke factoren kunnen bijdragen aan het verbeteren
van de situatie.
Hoorcollege 1 (aantekeningen powerpoints)
Afwijkend gedrag
De 4 D’s van afwijkend gedrag
1. Deviant (=afwijkend, het is niet cultuur gebonden)
2. Dysfunction (= niet goed functioneren)
3. Distress (= mate waarin je ergens last van hebt.)
4. Danger (= mate waarin je gevaar voor jezelf, of anderen bent.)
Psychische stoornissen bij kinderen en jeugdigen
Wanneer spreek je hiervan?
1. Persoonlijk lijden
2. Anderen hebben er last van
3. Afwijkend gedrag: ontwikkelingsopgaven
4. Afwijkend gedrag: van de norm, opvallend, onconventioneel
5. Afwijkend volgens cultureel aanvaarde normen
6. Niet logisch
Belangrijk uitgangspunt van de ontwikkelingpsychopathologie
“ontwikkeling wordt opgevat als een reeks progressieve veranderingen die tot hogere niveaus van
differentiatie en functioneren leiden.”
Culturele en maatschappelijke omstandigheden
1. Kunnen kansen vergroten of verkleinen op ontstaan van een stoornis
2. Culturele normen en waarden kunnen de opvattingen van volwassenen over gedrag van
kinderen beïnvloeden hen en daarmee hun psychopathologie.
! Cultuur is niet statisch, we doen niet altijd alles hetzelfde. Dit bepaald ook onze opvattingen over
bepaalde dingen.
,Artikelen college 1
Licht verstandelijk beperkt
= Kinderen met een intelligentie quotiënt (IQ) tussen de 50 en 70 bedoeld.
- Gaat gepaard met beperkingen in hun adaptief gedrag, ook wel sociale
aanpassingsvermogen.
- De mate waarin lvb-jeugdigen behoefte hebben aan ondersteuning varieert en is afhankelijk
van het functioneren, de leefomgeving en bijkomende problematiek zoals leerproblemen of
psychiatrische problematiek.
- Vaak een disharmonisch profiel: ‘streetwise’ ze lijken meer te kunnen dan zij kunnen.
Verbale IQ
= wat je aan kennis in huis hebt, wat je weet
Performale IQ
= Wat er uit komt, wat je laat zien
Oorzaken van een licht verstandelijke beperking
Biologische oorzaken
Een lvb kan ontstaan door verschillende biologische factoren, waarbij onderscheid gemaakt wordt
tussen oorzaken voor, tijdens en na de geboorte.
- Genetische afwijking of moeder kan tijdens zwangerschap ziekte hebben gehad of giftige
stoffen als alcohol, drugs en medicijnen hebben ingenomen.
- Hersenbeschadiging tijdens de geboorte door zuurstofgebrek of een hersenbloeding. Of op
latere leeftijd door een ongeluk.
Sociale omstandigheden
Lvb-jeugdigen groeien veelal op in ‘multiprobleemgezinnen’ uit lagere sociaal-economische klassen.
- Gezinnen die langdurig kampen met een combinatie van sociaal-economische en
psychosociale problemen.
- Ouders onvoldoende inzicht in de ontwikkeling en problematiek van hun kind.
Kenmerken van een licht verstandelijke beperking
Cognitieve domein
- Werkgeheugen (= gelijktijdig opslaan en bewerken van informatie) van lvb-jeugdigen maakt
een vertraagde ontwikkeling door.
Executieve functies (= het vermogen dingen te organiseren, te focussen en impulsen
onder controle te houden) beperkt ontwikkeld.
Hoofd- en bijzaken moeilijk scheiden, moeite met oorzaak-gevolg, plannen en
belangrijke informatie eruit pakken.
Taalgebruik en taalbegrip blijft achter.
- Meta-cognitieve vaardigheden (= kennis over (eigen) leerproces en deze kennis kunnen
toepassen) beperkt ontwikkeld.
Moeite met terughalen situaties, analyseren ervan en daarop te reflecteren.
Emotionele domein
,De emotionele ontwikkeling van lvb-jeugdigen stagneert veelal op het niveau van een schoolkind.
- Verdriet, liefde en haat goed ontwikkeld, maar door beperking in cognitief functioneren
moeilijk te definiëren.
Moeilijk adequaat op emoties te reageren.
- Empathie en geweten worden niet volledig ontwikkeld.
Onwenselijke gedragingen van de lvb-jeugdige.
- Beperkte impulscontrole (= wat jeugdige voelt, wordt direct omgezet in gedrag.)
Sociale domein
- Afwijkende sociale informatieverwerking (= verschillende stappen doorlopen voordat je
gedrag laat zien)
lvb-jeugdigen focussen meer op letterlijk gesproken en negatieve informatie en
hebben minder assertieve oplossingsvaardigheden, waardoor zij een
probleemsituatie vaker oplossen met agressief of juist passief gedrag.
Bijkomende problematiek bij een licht verstandelijke beperking
- meer psychiatrische stoornissen, internaliserend en externaliserend probleemgedrag, meer
antisociaal en delinquent gedrag.
- Groter risico op latere leeftijd psychiatrische stoornissen, emotionele en gedragsproblemen
en delinquent gedrag te ontwikkelen.
Delinquentie
- Sprake van hoge mate van aanwezigheid van risicofactoren voor delinquentie bij lvb-
jeugdigen.
- Minder beschermende factoren dan jeugdigen zonder lvb
Hebben van hechte band met anderen, hebben van morele waarden en normen van
de maatschappij.
- lvb-jeugdigen zijn een kwetsbare groep omdat ze moeite hebben met het overzien van
gevolgen en zich moeilijk kunnen verplaatsen in de ander.
Middelengebruik
Kans op misbruik van middelen hoger bij lvb-jeugdigen
- Ze zijn kwetsbaar, hebben gebrekkige kennis van middelen en missen cognitieve
vaardigheden om de risico’s in te schatten.
Gevolgen van een licht verstandelijke beperking
lvb-jeugdigen kampen vaak met een complex aan problemen.
- Vaak uit multiprobleemgezinnen
Ouders onvoldoende inzicht in de problematiek.
Ontoereikende opvoedingsvaardigheden
- Wisselwerking tussen problemen van het kind en beperkte opvoedcapaciteiten van de
ouders zorgt ervoor dat (gedrags)problemen in stand worden gehouden of verergeren.
Diagnostisch onderzoek bij jeugdigen met een LVB
, Instrumenten zouden ingezet moeten worden die ook echt ontwikkeld en genormeerd zijn voor
jeugdigen met een LVB.
- Bij afname rekening houden met kenmerken van LVB om de kans op betrouwbare
antwoorden of resultaten te verhogen.
Gevolgen van een LVB voor de diagnostische setting
- Diagnostisch onderzoek kan relatief lang duren.
Lastig omdat ze zich minder lang kunnen concentreren en vaker onrustig of over
beweeglijk zijn.
Verhoogt risico op onderpresteren.
- Onvoldoende begrijpen waarom het onderzoek plaatsvindt.
Meedoen kan als straf worden ervaren.
Aanbevelingen
- Gebruik maken van een zo prikkelarm mogelijke testruimte
- Onderzoeksessie beperken tot max. 2 uur
- Pauzes inlassen
- Goed en in eenvoudig taalgebruik informeren.
- Benadrukken dat het niet erg is als hij een antwoord niet weet.
- Positieve en stimulerende houding aannemen en communicatieniveau aansluiten op dat van
de respondent en hem positieve feedback geven over inzet en houding.
Gevolgen van de LVB voor de inhoud en formulering van de vragen.
Kunnen problemen hebben met het beantwoorden van vragen als de inhoud niet direct herkenbaar
is of als enige mate van (zelf)reflectie nodig is.
- Beperkte taalbegrip en leesniveau
Vergroot risico op geven van sociaal wenselijke antwoorden en acquiescence (=
stilzwijgende instemming)
- Moeite met het beantwoorden van vragen waarin respondent zich moet verplaatsen in een
situatie die niet aansluit op zijn eigen leefwereld of in de gedachtewereld van iemand anders.
- Moeite met vragen over de eigen persoonlijkheid en emoties al dan niet in relatie tot
anderen
- Moeite met vragen die betrekking hebben op een bepaalde tijdsperiode of vragen over het
plaatsen van bepaalde gebeurtenissen in de tijd.
- Moeite met zelfstandig beantwoorden van vragen en met begrijpen van instructies voor het
invullen van een vragenlijst.
- Moete met abstracte begrippen en met begrippen die niet door hemzelf gebruikt worden
- Moeite met lange vragen die meerdere boodschappen en condities bevatten
- Moeite met negatief geformuleerde vragen
- Moeite met vragen met een dubbele ontkenning.
Hoofdstuk 1
Psychiatrie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sanneejansenn. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
