Dit is een uitgebreide samenvatting van het boek Basisboek recht in de zorg- en welzijnssector editie van P. Simons. In dit document wordt samengevat: H1, H2 (par. 2.1, 2.2.3, 2.8 en 2.9), H3 (par. 3.1 t/m 3.2.2), H4, H5, H14 (par. 14.3.3 t/m 14.3.4 en par. 14.7.4), H18 (par. 18.1 t/m 18.2.2.3), H...
Samenvatting Basisboek recht in de zorg- en welzijnssector van P. Simons (red.)
Hoofdstuk 1 Basisstructuur van het recht
Recht: het totaal aan rechtsregels.
Rechtsregels: ordenen de samenleving en het leven van het individu binnen de samenleving.
Een kenmerk van rechtsregels is dat nakoming ervan in principe afgedwongen kan worden.
Rechtsregels zijn te herkennen aan het feit dat ze:
- Normen stellen, vaak met gebod en verbod;
- Uitsluitend menselijk en uitwendig gedrag regelen;
- Algemeen (verschillende situaties) en onpersoonlijk (onwillekeurig) zijn.
In plaats van ‘de basisstructuur van het recht’ wordt ook wel gesproken over ‘de rechtssystematiek’
of ‘de inleiding in het recht’.
Het objectieve recht is het totaal van alle rechtsregels, zowel de geschreven als de ongeschreven
rechtsregels. De burger wordt geacht deze te kennen. Echter gaat een burger in de praktijk vaak naar
een rechtsregel vragen als diegene in een probleemsituatie zit. Aan de hand van de rechtsregel wil
diegene diens rechten en/of plichten vaststellen; het subjectieve recht. De rechter kan ingeschakeld
worden als een burger (het (rechts)subject) niet krijgt waar diegene recht op heeft. Mogelijke
juridische sancties zijn:
- Iets doen: afgeven waartoe partijen zich verplicht hebben of waartoe ze verplicht zijn;
- Schadevergoeding betalen;
- Ondergaan van straffen.
Rechtsobject: datgene wat voorwerp is van jouw rechten en plichten.
Een belangrijk doel van rechtsregels is om de samenleving te ordenen en richting te geven aan het
handelen (de functies) van de overheid. Deze functies zijn wetgeving, bestuur en rechtspraak.
Voor rechtszekerheid (geen meningsverschil) en rechtsgelijkheid (zelfde situatie en zelfde manier) is
het belangrijk dat een rechtsregel zo duidelijk mogelijk wordt geformuleerd.
Er zijn wetten die van alle tijden en alle plaatsen zijn. Bronnen voor eenduidige rechtsregels kunnen
zijn: de natuur, het verstand, de universele orde van alle dingen of God.
Doordat de samenleving aan de hand van rechtsregels geordend wordt:
- Kunnen belangtegenstellingen overbrugd worden;
- Kan de rechter de dader straffen als de rechtsnorm aangeeft dat bij overtreding van de rechtsregel
de staat de dader mag straffen en zo hoeft het slachtoffer niet voor zichzelf op te komen;
- Kan bepaald gewenst gedrag afgedwongen worden.
Het recht ordent enerzijds de samenleving als totaal en anderzijds het leven van het individu binnen
de samenleving. Er zijn veel rechtsregels, omdat deze vele deelterreinen van het leven ordenen.
Rechtsregels kunnen geordend worden op rechtsgebied, op thema’s en op moment van toepassing.
Er zijn vier rechtsgebieden: burgerlijk recht (civiel recht/privaatrecht), strafrecht, administratief recht
(bestuursrecht) en staatsrecht.
- Een privaatrechtelijke rechtsregel heeft als belangrijk kenmerk dat de rechtsrelatie tussen burgers
onderling centraal staat. Onder burger kan ook de overheid vallen als die in eenzelfde situatie
terechtkomt als de burger. In een rechtsrelatie gaat het om rechten en plichten. Het burgerlijk recht
wordt opgesplitst in:
o Natuurlijk personenrecht (personen- en familierecht). Hier gaat het om de rechtsregel die de
positie van de persoon zelf, de persoon in relatie tot zijn familie, of de persoon in relatie tot
zijn levenspartner bepaalt. Een natuurlijk persoon is een mens. De mens is een rechtssubject:
bevoegd tot het dragen van rechten en plichten. Rechtsbevoegdheid is iets anders dan
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper swstudent. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
