Kennistoets 1, Alle vakken
Laila Wolters, 1R3H
,CGO
- Visies op gezondheid
Volgens Machteld Huber hangt gezondheid af van meerdere factoren en het niet alleen
maar de afwezigheid van ziekte of aandoening is. In de positieve gezondheid wordt het
lichamelijke, geestelijke en de sociale gezondheid meegeteld.
Er is ook een Health concept van Lalonde, Hierin worden vier aspecten meegenomen die
invloed hebben op de gezondheid, dit zijn: biologische factoren, voorzieningen in
gezondheidszorg, leefstijl en omgeving (hobby’s, familie etc.).
- Definities van gezondheid
Volgens Machteld Huber: Gezondheid is het vermogen om je aan te passen en je eigen
regie te voeren, in het licht van de sociale, fysieke en emotionele uitdagingen van het leven.
Oude definitie (WHO): Een toestand van volledig fysiek, geestelijk en sociaal welbevinden
en niet louter het ontbreken van ziekte of gebrek.
- Beroepscode
De Beroepscode van Verpleegkundigen en Verzorgenden (V&V) is in verschillende situaties
een leidraad voor het handelen van verpleegkundigen en verzorgenden. Hierin staan
waarden en normen die nodig zijn om het werk uit te voeren.
,- Verpleegproces
Het verpleegproces bestaat uit zes stappen, deze wordt bij ieder patiënt in dezelfde volgorde
uitgevoerd. De stappen zijn 1. Anamnese 2. Verpleegkundig diagnose 3. Doel
4. Planning interventie 5. Uitvoering interventie 6. Evaluatie
Met de PES-structuur (probleem, etiologie (mogelijke oorzaak) en symptomen) kan je een
patiënten plan opzetten. Informatie uit de anamnese gebruik je om de PES in te vullen.
- Beroepsgeheim (WGBO)
Zorgverleners hebben een geheimhoudingsplicht, dit betekent dat je niet zomaar informatie
van een patiënt mag delen zonder daarvoor toestemming te hebben van de patiënt of
familie. De regels omtrent de geheimhouding staan vastgelegd in de Wet geneeskundige
behandelingsovereenkomst (WGBO).
- Gezondheidsverschillen en SES
De gezondheid van een persoon kan afhangen van de SES (sociaal economische status).
Deze geeft de positie aan van een persoon op de maatschappelijke ladder. Die positie
ontstaat uit een combinatie van (1) materiële omstandigheden; (2) vaardigheden,
capaciteiten en kennis en (3) het sociale netwerk en de status en macht van mensen in dat
netwerk. Mensen met een lage SES hebben ook vaak slechte gezondheidsvaardigheden en
zijn daardoor dus sneller en vaker ziek. Denk hierbij aan laagopgeleide, mensen met een
migratieachtergrond en ouderen.
- Gezondheidsdeterminanten
Onder gezondheidsdeterminanten verstaan we twee dingen. Exogene
gezondheidsdeterminanten (invloeden van buitenaf), hieronder vallen dingen als je werk,
gezin, en hobby’s. Ook heb je endogene gezondheidsdeterminanten (invloeden van
binnenuit), denk hierbij aan biologische factoren (aangeboren en verworven) zoals
genetische afwijkingen, allergieën en sommige verstandelijke beperkingen.
- Gezondheidsvaardigheden
Het kunnen begrijpen en toepassen van informatie voor het bevorderen of behouden van
een goede gezondheid. Mensen met een lage SES hebben ook vaak slechte
gezondheidsvaardigheden. Deze zijn belangrijk om goed voor jezelf en anderen te kunnen
zorgen. Gevolgen van slechte gezondheidsvaardigheden zijn o.a.:
● Mensen roken meer
● Mensen hebben vaker obesitas
● Mensen doen vaak niet mee aan het vaccinatieprogramma
● Er is minder kennis over algemene hygiëne
Het is belangrijk dat er goed om wordt gegaan met mensen met slechte
gezondheidsvaardigheden. Zorg ervoor dat je veel uitlegt en voordoet d.m.v. afbeeldingen of
filmpjes, zorg ervoor dat ze begrijpen wat je zegt.
,- Endogene gezondheidsdeterminant
Aangeboren Verworven
Genetische of chromosomale afwijkingen Hypertensie
Pre- en perinatale complicaties Stofwisselingsziekten
Aangeboren afwijkingen Hoog cholesterol
Aanleg voor bepaalde Psychische problemen
gezondheidsproblemen
Astma Obesitas
Allergieën
- Verstandelijke beperking: begripsbepaling, oorzaken en typering.
Mensen met een verstandelijke beperking hebben een beperkt intellectueel functioneren dat
ontstaan is voor hun 18e levensjaar. Daardoor zijn ze minder (sociaal) zelfredzaam.
Verstandelijke beperkingen kunnen door meerdere dingen worden veroorzaakt zoals:
● Genetische afwijkingen
● Chromosomale afwijkingen (downsyndroom: trisomie 21)
● Complicaties tijdens zwangerschap zoals infectie en alcohol of drugsgebruik
(Prenataal)
● Complicaties tijdens bevalling (Perinataal)
● Complicaties na de geboorte (postnataal), denk hierbij aan trauma of dingen als een
hersenvliesontsteking.
De ernst van de beperking wordt aangeduid met: Lichte-, matige- of zware beperking. Een
persoon kan ook meervoudig zwaar beperkt zijn, deze mensen zijn naast verstandelijk ook
vaak lichamelijk beperkt.
- Ethiek: waarden en normen, morele vraag.
Normen zijn ongeschreven gedragsregels die we normaal of vanzelfsprekend vinden (het is
normaal dat je op tijd komt).
Waarden zijn de achterliggende belangrijke punten, dit is vaak een woord zoals: eerlijkheid,
respect en gelijkheid.
Een morele vraag is een vraag waarbij twee normen met elkaar botsen, denk aan de
discussie rond euthanasie.
- Healthy ageing
Om gezond oud te worden is een gezonde leefstijl heel belangrijk, hieronder valt: gezond
eten, niet roken, veel bewegen en niet of gematigd drinken. Door zo lang mogelijk een
gezonde leefstijl te hebben kunnen mensen vaak langer thuis blijven wonen wat weer
positief is voor de mentale gezondheid.
- Zelfmanagement/ADL
Zelfmanagement is het kunnen zorgen voor jezelf. Hieronder verstaan we o.a. het zelf
kunnen eten en drinken, douchen, wassen en boodschappen doen (algemene dagelijkse
levensbehoefte).
, - (Omgang met) dementie
Dementie: De naam voor een combinatie van symptomen (een syndroom), waarbij de
hersenen informatie niet meer goed kunnen verwerken. Dementie is een verzamelnaam
voor ruim vijftig ziektes.
Vergeetachtigheid verstoort het dagelijkse leven niet, dat is bij dementie wel zo.
Signalen van dementie:
- Geheugenstoornissen
- Afasie (niet meer uit woorden kunnen komen)
- Apraxie (handelingen vergeten)
- Agnosie (geen objecten kunnen herkennen)
- Stoornis in de uitvoerende functies
- Stoornissen in aandacht
- Stoornis in visueel- en/of ruimtelijk inzicht
Heteroanamnese: Het uitvoeren van een anamnese met een familielid of partner omdat de
patiënt dit niet kan (bijv. kinderen, demente mensen en comateuze patiënten).
MMSE (mini mental state examination): Een eerste test die wordt gebruikt bij een
vermoeden van geheugenproblemen of dementie. De korte vragenlijst geeft een beeld van
iemands geheugen, taalvermogen en concentratie (cognitieve vaardigheden). Op de test
score je punten, hoe hoger hoe beter.
Lichte verwardheid: M ensen herinneren aan de realiteit (ook over het nieuws en het leven)
Matige/ernstige verwardheid: Niet corrigeren maar meegaan in de leefwereld van de
patiënt.
Ernstige verwardheid: Muziek opzetten, rustig aanspreken, koesteren.
Mensen weten vaak nog wel dingen uit hun jeugd, het is soms fijn om daarover te praten in
plaats van recentelijke gebeurtenissen die ze vaak niet meer weten.
- Mantelzorg
Mantelzorg: Het langdurig en onbetaald zorgen voor een persoon die je lief hebt.
SOFA model voor mantelzorgers
Samenwerken
Ondersteunen
Faciliteren
Afstemmen
