Samenvatting
Samenvatting Jaar 1: MK 4, Psychiatrie
- Instelling
- Hanzehogeschool Groningen (Hanze)
Jaar 1: MK 4, Psychiatrie
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 30 pagina's
Voorbeeld 3 van de 30 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
1 beoordeling
Door: iwakker • 4 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Persoonlijkheids-stoornissenPersoonlijkheid: Individueel bepaalde karakteristieke wijze van waarnemen en
interpreteren, omgaan met en denken over zichzelf en de omgeving
Wat bepaalt iemands persoonlijkheid?
- ‘Nature and nurture’: aangeboren v.s. aangeleerd
- Temperament : gemiddelde gemoedstoestand, biologisch/erfelijk
- Karakter/karaktertrekken: aangeboren plus opvoeding
- Gewoontes, aangeboren en verworven
- Stressgevoeligheid
Persoonlijkheid: wat zich uit naar buiten toe (karakter + gewoontes)
Algemene (DSM-5) criteria voor een persoonlijkheidsstoornis
A. Een duurzaam patroon van innerlijke ervaringen en gedragingen die afwijken van de
verwachtingen binnen de geldende cultuur. Dit kan zich uiten in cognities, affecten,
sociale interactie en impulscontrole
B. Is inflexibel en uit zich in een breed scala van persoonlijke en sociale situaties
C. Veroorzaakt klinisch significante lijdensdruk of beperkingen in het funktioneren
D. Het patroon is stabiel en van lange duur en begint in de adolescentie of jong
volwassenheid
E. Kan niet worden verklaard door een andere psychische stoornis
F. Kan niet worden toegeschreven aan medicatie/drug of aan een somatische ziekte
Verklaringsmodel (oorzaak)
‘erfelijkheid omgeving’
• Aangeboren
– Temperament
– Stressgevoeligheid
• Vroege hechting
– Veilig versus onveilig
• Ontwikkeling van een zelfbeeld
– Positief versus negatief
• Ontwikkelen van cognitieve schema’s
– Funktionele versus dysfunctionele schema’s
• Life events en trauma
,Temperament
• Vijffactorenmodel oftewel Big Five model (Costa, 1991), vragenlijst
– Extraversie versus introversie (ingetogen vs uitbundig)
– Vriendelijkheid versus antagonisme (tegendraads)
– Consientieusheid versus ongeremdheid (je weet wat je wil sv niet)
– Emotionele stabiliteit versus negatieve affectiviteit
– Luciditeit versus psychotisme (helder denken vs niet helder denken)
• Drie aangeboren temperamenten volgens Cloninger (1993), cluster vragen
– Harm avoidance: wel/niet (ga je gevaar uit de weg?)
– Novelty seeking: wel/niet (zoek je nieuwe uitdagingen)
– Reward dependence wel/niet (vind je het belangrijk wat
anderen van je denken?)
- 3 clusters: volgens DSM-5
o Cluster A excentriek (3 persoonlijkheidsstoornissen, 1%)
Harm laag
Novelty laag
Reward hoog
Schitzotypal pss (magisch denken)
Paranoid pss (wantrouwend, achterdochtig, angst)
Schizoid pss (afstandig, vlakke emoties)
o Cluster B dramatisch (4 ps)
Harm hoog
Novelty hoog
Reward laag
Antisociale pss (mnl)(geen aandacht en empathie, agressief,
crimineel, singnalen in de jeugdl)
Borderline pss (vrl)(onterecht boos, snel wisselen emoties)
Narcistische pss (mnl) (geen interesse/empathie, zichzelf beter)
Histrionische pss (wil aandachtspunt zijn, slecht in relaties)
o Willen gewaardeerd worden, gaan gevaar aan en niet
uit de weg, waarderen zelf niet iedereen
o Cluster C angst (3 ps)
Harm hoog
Novelty laag
Reward hoog
Vermijdende pss (geremd in gezelschap, overgevoelig voor
afwijzing)
Afhankelijke pss (claimed, angst verlaten te worden,
bevestiging nodig)
Dwangmatige pss (star en perfectionistisch, niet spontaan, glas
altijd halfleeg)
, Stoornis Voorkomen Man/vrouw
Schizoïde 0,5 % Even
Schizotypisch 1 Minder dan 1% Meer mannen
Paranoide 1,5% Even
Antisociaal 2 2,5% 3x zoveel mannen
Borderline. 3 1,5% Meer vrouwen
Histrionisch 2% Meer vrouwen
Narcistisch. 4 2% m.n. mannen
Ontwijkend 5 1% Even
Afhankelijk 1% m.n. vrouwen
Dwangmatig 6 2% Meer mannen
1,2,3,4,5,6 blijven bestaan en de anderen vervallen
DSM-V
• DSM-V versus DSM-IV:
– Geen assen meer (Geen as-2 meer met persoonlijkheidsstoornis)
– Groepen (Clusters) gehandhaafd vanuit DSM-IV
• Idee v/d nieuwe DSM-V (nu in een bijlage)
– 1 Algemene criteria voor een persoonlijkheidsstoornis
– 2 Persoonlijkheidsfunktioneren
– 3 Domeinen (5) met trekken en subkenmerken
Algemene criteria voor een persoonlijkheidsstoornis
A. Matig of ernstige beperkingen in het persoonlijkheidsfunktioneren
(zelf/interpersoonlijk)
B. Een of meer pathologische persoonlijkheidstrekken
C. De beperkingen in het persoonlijkheidsfunktioneren en de uitingen van de
persoonlijkheidstrekken zijn relatief inflexibel en pervasief aanwezig in breed scala
van persoonlijke en sociale situaties
D. Relatief stabiel in de tijd, aanvang op zijn laatst te herleiden tot in de adolescentie of
jongvolwassenheid
E. Niet beter verklaard door een andere psychische stoornis
F. Niet beter verklaard door een middel of somatische aandoening
G. Niet passend bij ontwikkelingsstadium of socio-culturele achtergrond
2 persoonlijkheidsfunktioneren
• Funktioneren van het zelf
– Identiteit
– Zelfsturing
• Interpersoonlijkfunktioneren
– Empathie
– Intimiteit
• De 4 facetten worden op een continuüm beoordeeld
– Schaal 0-4 van minimale tot extreme beperkingen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper philineburmann97. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 56326 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen