Formeel belastingrecht
Hoorcollege 2
Aanslagbelasting: dien je een aangifte in, inspecteur dmv opmaken van een aanslagbiljet
geformaliseerd. De inspecteur heeft al na de aangifte kunnen kijken en kunnen controleren.
Aangiftebelasting: aanslag door inspecteur
De dagtekening is veel later op een aanslagbiljet dan de werkelijke datum, omdat als de
aanslag later wordt ontvangen is dat de datum die geldt. Zo voorkomen ze discussie over de
datum van verzenden met de belastingplichtige. De termijn voor het opleggen van een aanslag
is 3 jaar. Die termijn wordt verlengd met het verleende uitstel. Je telt daarbij alleen de
maanden van uitstel, dus alleen het verleende uitstel. Bij de inkomstenbelasting 2015: 3 jaar +
6 maanden = aanslag opleggen vóór 1 juli 2019.
Aanslagbelasting gaat om een aangifte: aanslag door inspecteur (art. 11 AWR). De inspecteur
formaliseert de belastingschuld.
Aangiftebelasting (voldoeningsbelasting en afdracht belasting): formalisering door de
belastingplichtige/ inhoudingsplichtige (betaling).
Aangifte en betaling is geregeld in art. 19 Awr. En controle achteraf is geregeld in art. 20
Awr.
De aanslag
1. Vaststelling aanslag (aanslagbiljet: art. 5 AWR); meerdere beschikkingen
2. Dagtekening
3. Termijn aanslag, artikel 11, lid 3 AWR (juncto art. 11, lid 4 AWR)
4. Verleende uitstel (BNB 1997/ 159)
5. Conversie
Bij het verrekenen, zie art 15 AWR. Denk aan
de voorheffingen en de voorlopige aanslagen in
art. 13 AWR: voorlopige aanslagen (lid 1) en
voorlopige teruggave (lid 2).
Zie Hoge Raad 16 oktober 1991, BNB
1991/339.
Verschil voorheffing en een voorlopige aanslag: bij een voorlopige aanslag krijgen ze alvast
een deel van de belasting terug??????
,Hoge raad 16 oktober 1991, BNB 1991/ 339
Loonbelasting en Inkomstenbelasting = 50%
Stel loon 100
50% LB -/- 50
Netto 50
IB Loon 100
Eigen woning -/- 20
80
50% IB 40
maar er is 50 betaald dus dan wordt 10 verrekend.
Stel freelance inkomen 100
VA IB 50% -/- 50
Dan vervalt die VA en wordt 50 terugbetaald want primitieve aanslag is te laat.
Eigenwoning is aftrekpost.
De voorheffingen mag je verrekenen voor zover ze de belastingschuld overtreffen.
Uitgangspunten navordering (=aanslagbelasting)
Inspecteur (art. 11 AWR)
- Afwijkingsbevoegdheid
- Ambtshalve aanslag
Zorgvuldige voorbereiding (art. 3:2 Awb)
Spanningsveld tussen rechtszekerheid en rechtsgelijkheid.
Voorlopige aanslagen worden ook vernietigd mocht de aanslag te laat zijn.
Inspecteur heeft een zorgvuldige voorbereiding.
Art 16 AWR: spanningsveld tussen rechtszekerheid en rechtsgelijkheid.
Nieuw feit: art. 16, lid 1 AWR
*reikwijdte onderzoeksplicht (bijv. HR 12 juni 2015, BNB 2015/166 en Hoge Raad 4 maart
2016 BNB 2016/80.
In redelijkheid twijfelen aan juistheid van aangifte
Niet onwaarschijnlijke mogelijkheid (bijv. HR 12 maart 2010, BNB 2010/155, HR 14 maart
2014, V-N 2014/ 26,5 en 19 september 2014 V-N 2014/52,5).
Hoge Raad 15 juni 2018, V-N 2018/32,12 (niet alleen de uitworpredenen beoordelen)
Beperkte onderzoek plicht dan is er al snel sprake van een nieuw feit.
Als de aangifte correct kan zijn, dan hoeft hij in principe niet verder te zoeken: uitspraak hoge
raad.
Je hoeft alleen het dossier te raadplegen van de desbetreffende persoon, op het moment dat
die aangifte juist kan zijn, hoeft de inspecteur niet meer verder te zoeken. Je hebt op deze
manier veel sneller te maken met een nieuw feit. Een niet onwaarschijnlijke mogelijkheid.
Als een feit bekend had kunnen zijn (ambtelijk verzuim) dan kan die niet navorderen, tenzij er
sprake is van toekwade trouw. Als de belastingplichtige opzettelijke verkeerde informatie
heeft gegeven of bewust iets niet heeft ingevuld dan kan de inspecteur wel nog navorderen.
Bewust, opzettelijk. Hoge raad heeft gezegd dat er een verband moet zijn tussen de
belastingplichtige die de info heeft gezegd en de te lage aanslag.
,Op grond van de wet ben je in principe niet verplicht te melden als er een te lage aanslag
wordt opgelegd.
Voorwaardelijke opzet: bewuste aanwerkelijke kans aanvaard dat het onjuist kan zijn.
Opzet vereiste, voorwaardelijke opzet wordt daaronder gerekend………….
Kwade trouw: ’opzettelijke onjuiste informatie heeft verstrekt of opzettelijk informatie heeft
achtergehouden’.
‘dit feit’: causaal verband
Toets moment: de aangifte of latere info
(Voorwaardelijke) opzet
Toereken kennis gemachtigde
Onjuiste verrekening bij een voorlopige aanslag/ voorlopige teruggave/ voorlopige
verliesverrekening. Dan mag er altijd nagevorderd worden.
Gemeenschappelijke inkomensbestanddelen tussen fiscale partners niet goed plaatsvind, mag
er ook nagevorderd worden.
Art 16, lid 2 sub c:
- Onjuiste verrekening van een VA, VH, VT en VV
- Art. 2.17, lid 3 en 4 IB
- Lid 2, onderdeel c: ‘kenbare fout’
Kenbare fout: Hoge raad 27 juni 2014, V-N 2014/34.9 t/m 34.11
Wat is een fout?
- Schrijf-, reken-, overname-, intoetsfout, overige fouten tgv automatische verwerking.
- Discrepantie eis: discrepantie tussen wat de inspecteur wil en wat is vastgelegd
- Inzicht eis: als er geen sprake is van een onjuist inzicht in de feiten of het recht (dus
bij een beoordelingsfout dan niet navorderen)
Wat is kenbaar?
- 30% norm
- In een oogopslag
- Gem. kennis en inzicht
Navorderingstermijn
- Vijfjaarstermijn
- Tweejaarstermijn en ‘aanslag’
- 12 jaar (Passenheim van Schoot)
- Restcategorie! Bijv. art. 66 successiewet
- Let uitstel voor indienen van de aangifte
- Navordering en algemene beginselen van behoorlijk bestuur
o Zorgvuldigheidsbeginsel
- Navordering in de praktijk?
o Volgorde van beoordelen aanslag
Art. 16, lid 2 a en b, nieuw feit, kwade trouw, kenbare fout
Mits binnen de termijn
Naheffing is geregeld in art. 20 AWR.
, - Bij wege van naheffingsaanslag
- Geheel of gedeeltelijk niet betaald
- Bij wie (belastingplichtige, inhoudingsplichtige of derde)
- Vijf jaar na het kalenderjaar
Wanneer naheffen?
- Belasting die moet worden voldaan of afgedragen is geheel niet betaald
- Belasting die moet worden voldaan of afgedragen is gedeeltelijk niet betaald
- Op verzoek is ten onrechte een te hoge vrijstelling of vermindering dan wel teruggaaf
verleend
Je kan naheffen bij degen die de belasting had behoren te betalen, bij degene aan wie ten
onrechte vrijstelling, teruggaaf of vermindering is verleend, aan een ander ten gevolgde van
het niet naleven van bepalingen. Er is een relatie tussen navorderen en naheffen.
Je kunt geen 2 primitieve aanslagen opleggen, bij de tweede is conversie opgelegd. De tweede
aanslag dan converteer je hem na een navorderingsaanslag. Daarbij moet je voldoen aan de
voorwaarde van artikel 16.
1. Is het een kenbare fout of ambtelijk verzuim of had de inspecteur dat moeten
corrigeren
2. Wat is de consequentie als het een kenbare fout is of een ambtelijk verzuim
Volgens de hoge raad moet de inspecteur zelf nadenken, anders kunnen we net zo goed de
inspecteur door een computer laten vervangen. Mens moet beoordelen op fiscaliteit.
Menselijke beoordeling. Inspecteur moet soms verder kijken dan wat de computer aangeeft.
Navorderingstermijn wordt verlengd met het verleende uitstel.
Naheffingstijdvak
Naheffingstermijn: vijfjaarstermijn, einde kalenderjaar, uitzondering (art. 20, lid 4 AWR)
Naheffing kan laats vinden bij degene die de belasting had behoren te betalen of degene aan
wie te onrechte vrijstelling, teruggaaf of vermindering is verleend of zelfs bij een derde, als
een derde er voor gezorgd heeft dat er te weinig belasting is afgedragen of iets kan er een
naheffing plaatsvinden.
Algemene beginselen van behoorlijk bestuur
Relatie naheffen en de abbb:
- Vertrouwensbeginsel
- Gelijkheidsbeginsel
- Overige beginselen
Toekomst
• Redenen voor wijzigingen
• Digitalisering
• AI (technologische ontwikkelingen)
• Big data (informatiegestuurde BD)
• Nieuw heffingssysteem voor aanslagbelastingen?
• Minder bezwaarschriften