Complete samenvatting van alle stof uit Anatomie & Fysiologie in gezondheid en ziekte die je moet kennen voor de kennistoets in periode 1 van leerjaar 1. Ik had een 7,8 voor de toets. Kijk ook bij mijn andere samenvattingen voor samenvattingen van bijv. de Voedingsnormen 2001 en Understanding Nutri...
Het spijsverteringsstelsel bestaat uit het spijsverteringskanaal, de bijbehorende organen en
de spijsverteringsprocessen. In het spijsverteringsstelsel wordt gegeten voedsel afgebroken
tot het geschikt is voor absorptie. Het spijsverteringskanaal is een lang kanaal waardoor het
voedsel wordt voortbewogen. Het scheidt verteringsenzymen af die het voedsel verteren.
De activiteiten van het spijsverteringsstelsel wordt in vijf groepen verdeeld.
Opname: voedsel wordt het spijsverteringskanaal ingebracht door te eten.
Peristaltiek: de inhoud van het spijsverteringskanaal wordt voortbewogen en
gemengd.
Vertering: mechanische afbraak (kauwen) en chemische afbraak (enzymen).
Absorptie: verteerde voedselbestanddelen gaan door de wand van het
spijsverteringskanaal naar de bloed- en lymfevaten waarna ze door het lichaam
worden vervoerd en gebruikt.
Uitscheiding: onverteerde en ongeabsorbeerde voedselbestanddelen worden
uitgescheiden als feces.
Organen van het spijsverteringsstelsel
Langs het spijsverteringskanaal zitten verschillende organen:
Mond – keelholte – slokdarm – maag – dunne darm – dikke darm – rectum en anale kanaal.
Er zijn ook organen die niet in of rond het spijsverteringskanaal liggen maar wel een bijdrage
leveren aan de spijsvertering doordat ze uitscheidingsproducten produceren die het
spijsverteringskanaal binnenkomen. Deze organen zijn:
Drie paar speekselklieren
Het pancreas (alvleesklier)
De lever en de galwegen
Algemene structuur van het spijsverteringskanaal
De wand van het spijsverteringskanaal heeft vanaf de slokdarm een vast patroon. De wand
bestaat uit vier lagen, een van die lagen is de spierlaag. In de darmwand zitten kringspieren
en lengtespieren die afwisselend samentrekken. De kringspieren bevinden zich achter het
voedselbrok, de lengtespieren voor het voedselbrok. Dit samentrekken veroorzaakt de
darmperistaltiek waardoor de voedselbrij wordt voortgeduwd, gekneed en gemengd met de
verteringssappen die door verteringsklieren worden afgegeven in het darmkanaal. Die
verteringssappen bevatten vooral enzymen. De darmperistaltiek wordt geregeld door het
autonome zenuwstelsel, je kan dit dus niet zelf beïnvloeden. Je kan de darmperistaltiek wel
stimuleren door genoeg voedingsvezels te eten en door lichaamsbeweging. De
samentrekking van de kringspieren reguleert de voedselpassage.
Slijmvlies bestaat uit epitheelcellen. Slijm smeert de wand van het spijsverteringskanaal en
beschermt de wand tegen verteringsenzymen. Onder het slijmvlies liggen op sommige
plekken gespecialiseerde cellen of klieren die verteringssappen uitscheiden met daarin
verteringsenzymen.
Speeksel uit speekselklieren
Maagsap uit maagklieren
Darmsap
, Pancreassap uit pancreas
Gal uit lever
De weg die het voedsel aflegt in je lichaam is:
Mondholte keelholte slokdarm maag twaalfvingerige darm dunne darm
dikke darm endeldarm.
Mondholte
Tanden en kiezen
Snijtanden en hoektanden bijten stukken van het voedsel af, vervolgens kauwen de kiezen
op het voedsel. Hierbij wordt het voedsel in kleine stukjes verdeelt waardoor het totale
oppervlak van het voedsel wordt vergroot.
Speekselklieren
Het voedsel wordt in de mond gemengd met speeksel. Speekselklieren lozen hun
uitscheidingsproducten in buizen die naar de mond leiden. In de mond zelf zitten ook nog
kleine speekselkliertjes. Speeksel bevat enzymen en andere organische stoffen. Als er
voedsel in de mond is treedt er reflexmatige uitscheiding op.
Speeksel heeft verschillende functies:
Chemische vertering van polysachariden: in speeksel zit amylase. Amylase begint met
de afbraak van polysachariden tot maltose (een disacharide). De optimale pH voor
amylase is 6,8.
Smering van voedsel: speeksel bevat veel water en daarom wordt droog voedsel
vochtig gemaakt en gesmeerd tot het een spijsbrok is die kan worden doorgeslikt.
Schoonmaken en smeren van de mond: speeksel houdt de mond zacht, schoon,
vochtig en plooibaar.
Niet-specifieke verdediging: in speeksel zitten stoffen die binnendringende micro-
organismen bestrijden.
Smaak: smaakpapillen worden alleen gestimuleerd door opgeloste stoffen, speeksel helpt bij
het oplossen van stoffen
Tong
De tong is een spier waarvan de bovenkant bestaat uit epitheelcellen met papillen. Die
papillen bevatten zintuigreceptoren voor de smaakzin. Functies van de tong: kauwen,
slikken, spreken en smaak. De tong duwt het voedsel naar de keelholte.
De keelholte
Voedsel in de keelholte veroorzaken een slikreflex. De neusholte wordt dan afgesloten door
de huig en tegelijkertijd beweegt het strottenhoofd iets omhoog en kantelt het strotklepje
naar achter, zodat de toegang naar de luchtpijp wordt afgesloten. Het voedsel kan dan
alleen de slokdarm in gaan.
De slokdarm
Het slikken zet in de slokdarm peristaltische bewegingen op, waardoor het voedsel vanuit de
slokdarm naar de maag gaat.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper loesw. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
