Veel belangrijke informatie meegenomen. De auteur heeft echter de neiging om begrippen door elkaar te halen. Niet aan te raden om dit als enige leermiddel te gebruiken hierdoor.
SV h17: Reproductie
Section A
Zygote → embryo → fetus → baby
Primaire voortplantingsorganen: testikels (man) en eierstokken (vrouw). Beide geslachtsdelen hebben 2
functies:
1. Gametogenese= productie van de voortplantingscellen of gameten. Dit zijn spermatozoa bij mannen
en eicellen bij vrouwen.
2. Afscheiden van steroïde hormonen (ook wel geslachtshormonen of gonadale steroïden). De
belangrijkste zijn:
a. Androgenen (incl. testosteron en dihydrotestosteron (DHT)) →deze overheersen bij de man.
b. Oestrogenen (voornamelijk estradiol).
c. Progesteron → deze overheersen bij de vrouw.
17.1 Gametogenesis
Tijdens de gametogenese noem je ontwikkelende gameten kiemcellen. Stadia: het eerste stadium is mitose
van primaire kiemcellen, daarna meiose. Dit is de opeenvolging van 2 celdellingen, hierdoor ontvangt elke
gamete 23 chromosomen.
1. Proliferatie van de primordiale (ongedifferentieerde) kiemcellen door mitose. In een cel bevinden zich
23 paren chromosomen, dit levert 46 chromosomen op. Hiervan is steeds 1 afkomstig van elke ouder.
Bij mitose worden de 46 chromosomen gerepliceerd. De cel splitst zich daarna weer in 2 nieuwe
dochtercellen. Iedere dochtercel ontvangt identieke genetische informatie tijdens mitose.
Mannen: gedeeltelijke mitose treedt op in de embryonale testikels om primaire spermatocyten te
genereren die aanwezig is bij de geboorte. Mitose begint eigenlijk pas in de puberteit en gaat het hele
leven door.
Vrouwen: mitose treedt op tijdens de ontwikkeling van de foetus. De 2e meiotische deling vindt pas
plaats na bevruchting.
Stappen mitose:
a. Interfase: chromosomaal DNA wordt gerepliceerd. 2 identieke DNA strengen worden met
elkaar verbonden door een centromeer.
b. Profase: Vorming van de cytoskeletvezels uit de verdubbelde centromeren. De chromosomen
rollen zich op waardoor ze dikker en korter worden. Het celmembraan begint af te breken.
c. Metafase: De centromeren zitten elk aan 1 kant vd cel en het netwerk van vezels zit om de
kern en chromatiden heen.
d. Anafase: De vezels grijpen het midden van de chromosoom vast en verdelen het zo in 2en.
Hierdoor komt in elke cel hetzelfde terecht.
e. Telofase: De chromatiden vormen een zelfstandig chromosoom. De 2 nieuwe kernen splitsen
zich van elkaar los.
2. Meiose: elk gamete van 23 chromosomen ontvang van een 46-chromosoomkiemcel 1 chromosoom
van elk homoloog paar. Meiose bestaat uit twee opeenvolgende celdelingen. Bij vrouwen is het zo dat
1 vd 2 cellen die uit de eerste meiotische deling ontstaan, het eerste polaire lichaam is dat geen
functie heeft en uiteindelijk degradeert.
Meiotische deling draagt bij aan de genetische variabiliteit van de dochtercellen door: kruising & willekeurige
verdeling van de moederlijke en vaderlijkse chromatide-paren tussen de 2 dochtercellen.
,17.2 Seks determination
Genotype= de volledige genetische samenstelling van een individu. X X
Het grootste chromosoom is X en de kleinere is Y. Mannen= XY en vrouw=XX. De X XX XX
aanwezigheid van Y leidt tot ontwikkeling van mannelijke geslachtsklieren en vice versa. Y XY XY
Er is een lichte overheersing van mannelijke geboorten, mogelijk vanwege functionele
verschillen in sperma dat X of Y draagt. Wanneer er 2 X chromosomen aanwezig zijn, is er maar 1
functioneel. Het niet functionele X chromosoom noem je het Barr-lichaam. Een O geeft de
afwezigheid van het 2e geslachtschromosoom aan.
Karyotype: is een techniek voor het bepalen van de geslachtschromosoomsamenstelling. Dit kan
worden gebruikt om genetische geslachtsafwijkingen te identificeren.
Epigenetica/ epigentische programmering= ervaringen in het vroege leven kunnen de expressie van
veel genen in het latere leven en in de daaropvolgende nakomelingen veranderen.
17.3 Seks differentiation
Geslachtsdifferentiatie= de processen die betrokken zijn bij de ontwikkeling van het reproductieve
systeem bij de foetus.
De mannelijke en vrouwelijke geslachtsorganen komen voort uit dezelfde plaats, deze noem je
urogenitale kam. Het bevat de Wollffiaanse kanalen en de Muller kanalen, dit is een
gemeenschappelijke opening naar buiten voor geslachtskanalen en urinewegen. Tot de 6e week is dit
ongedifferentieerd. In de 7e week ontstaan testikels bij de man. Het SRY-gen wordt dan tot expressie
gebracht. Bij afwezigheid van dit gen ontwikkelen de eierstokken zich. Bij de man blijven de
Wolffiaanse kanalen bestaan en de Muller kanalen gaan achteruit, bij de vrouw is dit andersom. De
, foetale testis scheidt testosteron uit en een eiwithormoon genaamd anti-muller hormoon (AMH).
Ook zorgt testosteron voor ejaculatiekanaal en de zaadblaasjes. Later vormt zich een penis onder
invloed van dihydrotestosteron (DHT), het weefsel erom heen smelt samen om het scrotum te
vormen. De testikels dalen vervolgens af naar het scrotum. Het niet afdalen van de testes noem je
cryptorchidisme. Sperma wordt geproduceerd bij een temp 2 graden lager dan normale
lichaamstemperatuur (hiervoor zitten ze buiten het lichaam). Bij cryptorchidisme neemt de productie
van sperma dus af. Behandelingen omvatten hormoontherapie en chirurgische behandeling.
De vrouwelijke foetus scheidt geen testosteron en AMH af. Hierdoor ontwikkelt het Muller-systeem
zich tot eileiders en een baarmoeder. Bij afwezigheid van testosteron degenereren de Wolffiaanse
kanalen en ontwikkelen zich vrouwelijke geslachtsorganen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper boekentijger. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
