Inleiding in de Geschiedenis | Aantekeningen
Ole Lechner, november 2019
S. Maza, Thinking About History 3
Introduction 3
De taak van historici 3
Opbouw van het boek 3
Chapter 1: The history of whom? 4
History from above: ‘great men’ and a few women 4
Social history and quantification 4
E.P. Thompson’s historical revolution 4
Resistance and agency 5
Power and the private sphere 5
Chapter 2: The history of where? 6
How national history became unnatural 6
Oceans, middle grounds, borderlands 6
The rise of global history 7
Displacing Euro-America 7
Chapter 3: The history of what? 8
From ideas to things 8
The changing history of ideas 8
Thomas Kuhn’s scientific revolution 8
Science in historical context 8
The new history of things 9
Nature and other nonhuman actors 9
Chapter 4: How is history produced? 10
From chroniclers to academics 10
Popular and public history 10
Orthodoxy and revisionism: How debate shapes history 11
Do sources and archives make history? 11
Chapter 5: Causes or meanings? 12
Causality and history 12
In search of laws and patterns: Social science history and comparison 12
Marxism and the annales school 12
Multicausal history and the return of the event 13
In search of meaning: Microhistory 13
Clifford Geertz, Michel Foucault, and the “new cultural history” 13
Chapter 6: Facts or fictions? 14
The Rise and fall of objectivity 14
Postmodernism and history: Radical skepticism and new methods 14
Everything is constructed 15
Barbarians at the gates 15
Distortion or imagination: Where do we draw the line? 15
1
,Gebruiken op eigen risico A.u.b. niet delen
P. Brandon & U. Bosma, ‘De betekenis van de Atlantische slavernij voor de Nederlandse economie in de
tweede helft van de achttiende eeuw’ 16
Samenvatting 16
Inleiding 16
Het internationale debat 16
Slavernij en de Nederlandse economie: slavenhandel of Atlantische handel? 17
Methodologie: op slavernij gebaseerde activiteiten en het Nederlandse bbp 17
Onze resultaten 17
Van een statische observatie naar een dynamisch beeld 17
Conclusies 18
K. Fatah-Black, ‘Bracht de slavernij u voordeel? Leg rekenschap af’ 18
G. Dekkers, ‘Economisch gewicht slavernij veel groter dan gedacht; ‘verdiensten in 1770 ongeveer
vergelijkbaar met haven Rotterdam nu’’ 18
B. Funnekotter, ‘Conclusies slavernijonderzoek te stellig’ 18
E.C. Hendriks, ‘Er staat geen rekening open met het slavernijverleden ’ 19
S. Schama, Overvloed en onbehagen: De Nederlandse cultuur in de Gouden Eeuw 19
Het mysterie van het waterhuis 19
Waterproeven 20
S. Sörlin & P. Warde, Nature’s End: History and the Environment 21
The deep roots of a vast field 21
Defining the environmental historically 21
Environmental history expands towards the sciences 21
An interesting role 21
History and humanity 21
P.H. Smith, ‘Historians in the Laboratory: Reconstruction of Renaissance Art and Technology in the
Making and Knowing Project’ 22
The Inadequacy of Words 22
Writing Down Art 22
Reconstruction as Method 22
Recipes and Emergent Knowledge 22
The Making and Knowing Project 22
Conclusion 22
J. Tollebeek & T. Verschaffel, De vreugden van Houssaye 23
‘Prefatory Note’, The English Historical Review 23
J.W. Scott, ‘Gender: A Useful Category of Historical Analysis’ 24
Boekenlijst 25
2
, Gebruiken op eigen risico A.u.b. niet delen
S. Maza, T
hinking About History
(Chicago 2017)
Introduction
De taak van historici
- De taak van historici is lastig te definiëren
- Maza definiëert geschiedenis als ‘lang genoeg geleden om enig perspectief erop te hebben’: minimaal
ongeveer één of twee generaties terug
- Geschiedenis heeft geen overkoepelende structuur of definitie (minder maatstaven, methodiek en kennis)
- Er bestaat geen historische canon, maar historici moeten wel hun werk evalueren en vergelijken met werken
van andere historici. Hierdoor heeft geschiedkundig schrijven weinig jargon en is het vrij toegankelijk
- Geschiedschrijving vereist vaak opleiding in taal, paleografie, archeologie, macroeconomie of linguistiek
- Historici handelen a.d.h.v. theorieën van tijdelijkheid en oorzakelijk verband (blijven vaak onvoorwaardelijk)
- De taak van historici is dubbel: het uiteenzetten van veranderingen in de geschiedenis en het tot leven
brengen van mensen en plaatsen uit de desbetreffende tijd voor de lezers
- Geschiedenis komt vaak voor in het dagelijks leven (in films, boeken, musea, monumenten, pretparken, op tv,
in de politiek, e.d.); hierdoor bestaat er vaak controverse rond geschiedenis (bijvoorbeeld over standbeelden of
wat wel en niet te leren op school)
- Geschiedenis geeft sociale groepen (landelijk, regionaal, etnisch, etc.) een collectieve identiteit en verandert
constant omdat het gedreven is door de belangen van het heden
Opbouw van het boek
- Thinking About History laat de veelomvattendheid en diversiteit van geschiedschrijving zien en licht de
inherente spanningen en regelmatige controversen die het vak vormen uit
- De eerste helft van het boek beschrijft hoe geschiedschrijving in de afgelopen decennia is veranderd:
- Wiens geschiedenis schrijven we en hoe beïnvloedt het schrijven over verschillende mensen welke
verhalen verteld worden en hoe ze verteld worden? (hfst. 1)
- Hoe komt het dat men de natie als onvermijdelijke context voor geschiedenis zijn gaan zien en wat
gebeurt er als we geschiedenis bekijken buiten landelijke context? (hfst. 2)
- Wat is er met de verschillende deelgebieden van geschiedenis gebeurt sinds de traditionele hiërarchie is
opgeschud door nieuwe benaderingswijzen? (hfst. 3)
- De tweede helft van het boek draait om drie wijzen waarop de historische onderneming aanleiding geven tot
interne en externe controverse:
- ‘How is history produced?’ gaat over de verschillen en overeenkomsten tussen academische, publieke en
populaire geschiedenis en over de vaak ongrijpbare en problematische aard van bronnen (hfst. 4)
- ‘Causes or Meanings?’ gaat over de breuklijn tussen beschrijving en interpretatie (hfst. 5)
- ‘Fact or Fictions’ gaat over de eeuwigdurende vragen over objectiviteit en verzinsel in historisch
onderzoek a.d.h.v. de storm over postmodernisme dat het vak in de jaren ‘90 opschudde (hfst. 6)
3
