Hoorcolleges materieel strafrecht
Hoorcollege week 1: Bronnen, beginselen en theorieën van het
strafrecht
Kenmerken van het strafrecht:
- Monopolypositie van de overheid om eigen richting tegen te gaan
- Verbod en tegengaan van eigenrichting
- Straf als vergelding of resocialisatie?
- Straf(recht) als ultimum remedium (=laatste redmiddel als het echt niet anders kan, gaan we
pas over op straffen)
Bronnen van materieel strafrecht: (legaliteitsbeginsel als iets nergens schriftelijk strafbaar wordt
gesteld, is het niet strafbaar. Er moet een wettelijke grondslag zijn.)
- Wet → Wetboek van Strafrecht en bijzondere strafwetten (o.a. WVW, WWM, Opiumwet)
- Jurisprudentie (voor de uitlegging van wettelijke bepalingen)
- Verdragen
- Rechtsbeginselen (o.a. legaliteitsbeginsel)
- Literatuur
Strafrecht:
- Het pijnlijke recht leed toevoegen (aan mensen)
- Waarom straffen? (bijv. om een gedraging te bestraffen of voorkomen)
- Rechtvaardig / rechtmatig?
- Juridische werkelijkheid vs. praktijk
- Straffen: wetgever of rechter?
o Wetgever bepaalt de straf en somt op welke straffen de rechter op kan leggen. De wetgever
zet hier een maximum in, geen minimum.
o Rechter legt de straf op. De rechter is vrij om de hoogte van de straf te bepalen.
o Wetgever geeft kaders, rechter vult deze verder in.
Straftheorieën:
- Rechtvaardiging van de straf en bestraffing?
o Absolute theorieën → vergelding
Noodzakelijkheid van het opleggen van een straf, omdat er is gezondigd (vergelding).
o Relatieve theorieën → generale en speciale preventie
Niet gestraft worden omdat er gezondigd is (vergelding), maar om te voorkomen dat
iemand (nog eens) gaat zondigen (preventief).
Consequenties relatieve theorieën:
• Nuttig effect moeilijk te bewijzen
• Bestraffing uitgaande van nut kan leiden tot grote ongelijkheden (want je laat de
zwarte van de straf afhangen van het effect op de dader)
• Doel zou elk middel kunnen heiligen (bijv. doodstraf op winkeldiefstal).
• Een straf zinder strafbaar geit zou dan ook mogelijk zij: beveiliging maatschappij
tegen gevaarlijke mensen, ook als deze nog geen misdaad hebben begaan.
o Verenigingstheorieën: niet straffen omdat er gezondigd is, maar omdat er niet meer
gezondigd zal worden. straf moet wel worden opgelegd en ondergaan vanwege een
bedreven kwaad (dus vergelding + preventie). Vergelding is wel de basis, maar de straf moet
wel doeleinden nastreven. Alleen schuldigen mogen worden gestraft (onschuldpresumptie).
- Meer richting verharding en verzakelijking, maar ook preventie en mediation.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper xmelanievandijk. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.