Schemasamenvatting Macht & Leiderschap
Hoofdstuk 1
Classificeren van •Focus of group processes: Een leider is het kernpunt van
leiderschap in groepsverandering, en de persoon die de wil van de groep
dimensies vertegenwoordigt
•Personality perspective: Leiderschap is een combinatie van
specifieke persoonlijkheidstrekken die mensen kunnen bezitten.
•Behavior perspective: Liederschap wordt uitgelegd in termen van
hoe een leider ervoor kan zorgen dat er veranderingen in de groep
worden gerealiseerd.
•Power relationship: Leiderschap kan worden gezien in termen van de
relatie tussen leiders en volgers, leiders hebben de macht om volgers
te beïnvloeden.
•Transformational process: Hierdoor kunnen volgers meer bereiken
dan van hen wordt verwacht.
•Skills perspective: Hierbij wordt er gekeken naar de kennis en
vaardigheden die iemand tot een goede leider maken.
Belangrijke 1.Leiderschap is een proces: het is een transactionele gebeurtenis die
componenten voortkomt uit interactie tussen een leider en volgers.
leiderschap 2. Leiderschap gaat over beïnvloeding: de manier waarop een leider
zijn volgers beïnvloedt.
3. Leiderschap gebeurt in groepen: er kan alleen sprake zijn van
leiderschap als een leider anderen kan beïnvloeden.
4. Leiderschap is gebaseerd op het bereiken van common goals van
leider en volgers.
Definitie Leiderschap is een proces waarbij een individu een groep mensen
leiderschap beïnvloedt om een gedeeld doel te bereiken.
Trait perspective Leiderschap in termen van persoonlijkheidstrekken. Sommige mensen
worden met bepaalde leiderschapskenmerken geboren, op vlak van
uiterlijk, persoonlijkheidskenmerken en anders (bv. intelligentie).
➢ Leiderschap zit in het individu door bepaalde aangeboren
kwaliteiten
Process Leiderschap in termen van een proces. In plaats van het individu,
viewpoint worden de interacties tussen leiders en volgers benadrukt.
➢ Iedereen kan een leider worden, leiderschap is iets wat
aangeleerd kan worden
Ontstaan Assigned leadership: Een formele positie in een bedrijf, als leider
leiderschap aangewezen
Emergent leadership: Leider geworden door hoe groepsleden op hen
reageren, het gedrag van een individu wordt geaccepteerd en
gesteund, hierbij is persoonlijkheid heel belangrijk
➢ Leiderschap wordt bepaald door communicatie en door het
vertonen van positief gedrag (bv. standvastig, komt met
nieuwe ideeën en wil weten wat anderen vinden)
,Gender Dominante, intelligentie, mannen met vertrouwen in de eigen
prestaties, worden eerder gezien als leider. In hoeverre deze
eigenschappen van belang zijn bij vrouwen is onduidelijk.
NB: Vrouwen die zich als leider opstellen krijgen minder goede
beoordelingen van hun volgers dan mannelijke leiders met precies
dezelfde prestaties.
Sociale Stelt dat het ontstaan van leiderschap gaat over de mate waarin
identiteitstheorie iemand past bij de identiteit van de groep.
(Hogg, 2001) -Wanneer groepen ontwikkelen, ontstaat er een prototype van de
groep
-Omdat de leider lijkt op het prototype van de groep, heeft hij
aantrekkingskracht en kan hij de groep beïnvloeden
Macht Het vermogen om anderen te beïnvloeden.
NB: Toegang tot technologie heeft volgers meer macht gegeven, want
door een hogere beschikbaarheid aan informatie worden leiders meer
transparant. Hierdoor is macht niet langer een synoniem voor
leiderschap.
Soorten macht 1.Referent power: Volgers vinden de leider leuk en identificeren zich
met hem. Bv. een leraar die leuk wordt gevonden door leerlingen.
2. Expert power: Gebaseerd op percepties over de bekwaamheid. Bv.
een arts.
3. Legitimate power: Gaat samen met status of autoriteit. Bv. een
president.
4. Reward power: Vermogen om beloningen te geven. Bv. een
directeur die geld geeft aan werknemers.
5. Coercive power: Vermogen om anderen te straffen. Bv. een trainer
die een kind op de bank kan laten zitten.
Personal VS In een organisatie heb je twee soorten macht, personal en position
position power.
Personal power: Ontstaat wanneer een leider leuk wordt gevonden
en men ook denkt dat hij veel kennis van zaken heeft. Wanneer
leiders zich op een manier gedragen die belangrijk is voor volgers, dan
worden leiders machtig.
➢ Referent power en expert power.
Position power: De macht die iemand heeft door zijn officiële positie
binnen een bedrijf, bv. een directeur heeft meer macht dan een
floormanager.
➢ Legitimate power, reward power en coercive power.
Relationeel Macht is niet een gegeven dat leiders gebruiken om anderen te laten
oogpunt leiders doen wat ze willen, maar macht is normaal in relaties. Macht moet
(Burns) alleen gebruikt worden door leiders en volgers om gedeelde doelen te
behalen.
Dwang Een specifieke vorm van macht die leiders kunnen gebruiken. Hierbij
wordt er gebruik gemaakt van bedreigingen en strafmaatregelen.
NB: maak onderscheid tussen leiderschap en macht. Leiderschap is
een manier om gedeelde doelen te behalen, macht wordt gebruikt
om eigen doelen te behalen.
,Leiderschap VS Overeenkomsten:
management -Bij beiden is beïnvloeding en werken met anderen van belang
-Ze gaan allebei samen met het op effectieve wijze bereiken van
doelen
-Beiden zijn nodig om een bedrijf te laten ontwikkelen
Verschillen:
-Mangement wordt gezien als een manier om chaos te verminderen
in bedrijven zodat ze effectiever en efficiënten kunnen functioneren
-De belangrijkste functies van management zijn plannen, organiseren,
zorgen voor de personeelsbezetting en controleren
-Management veroorzaakt orde en consistentie (stabiliteit),
leiderschap gaat gepaard met beweging/aanpassing en verandering
-Bij leiderschap beïnvloeden leider en volgers elkaar, bij management
worden alleen de volgers beïnvloed
-Managers werken samen met mensen om problemen op te lossen,
hierbij zijn ze niet erg emotioneel betrokken. Leiders zijn juist wel
emotioneel actief en betrokken.
-Managers beperken het aantal keuzes, leiders proberen ideeën te
vormen en meer opties te creeëren, zdat anderen een nieuw idee
krijgen van wat bereikt kan worden
, Hoofdstuk 2
Trait approach De eerste systematische benadering om leiderschap te onderzoeken,
houdt zich bezig met persoonlijkheidstrekken die bepalen welke
eigenschappen horen bij grote leiders.
Great man Gaan over de aangeboren kenmerken van sociale, politieke en
theorieën militaire leiders.
- Grote leiders worden geboren met bepaalde eigenschappen
- Later kritiek (Stogdill): Iemand met bepaalde trekken kan in de
ene situatie wel als leider worden gezien, maar niet in een
andere situatie
Charisma Charismatische leiders scoren hoog op onder andere indrukvorming,
zelfactualisatie en de motivatie om sociale macht te krijgen
Leiderschaps- Er zijn acht trekken waarop leiders verschillen van mensen die geen
kenmerken leiders zijn: intelligentie, alertheid, inzicht, verantwoordelijkheid,
(Stogdill) initiatief nemen, volharding, zelfvertrouwen, sociabiliteit.
➢ Deze eigenschappen moeten relevant zijn voor de situatie
waarin iemand functioneert
➢ Leiderschap is geen passieve toestand, maar het wordt
beïnvloed door de relatie tussen een leider en zijn volgers
➢ Maak onderscheid tussen leiderschapsgedrag en
leiderschapssituaties
Karakteristieken -Drang naar verantwoordelijkheid en taakvoltooiing
geassocieerd met -Kracht en volharding in het bereiken van doelen
leiderschap -Risico’s nemen en originaliteit bij probleemoplossing
(Stogdill) -Drang om initiatief te nemen in sociale situaties
-Zelfvertrouwen en gevoel van persoonlijke identiteit
-Gevolgen van besluiten kunnen accepteren
-Kunnen omgaan met interpersoonlijke stress
-Frustratie en vertraging kunnen accepteren
-Vermogen om andermans gedrag te beïnvloeden
