Samenvatting Opvoedingsondersteuning als bijzondere vorm van preventie:
Hoofdstuk 1: Opvoedondersteuning en preventie.
1.1 & 1.2
90 % van de gezinnen in Nederland is tevreden met de manier waarop de opvoeding verloopt.
10 % heeft veel vragen, 5 % heeft problemen waarvan 2 % ernstig.
De opvoedingsidealen van ouders ontstaan op basis van:
- Hoe de ouders zelf zijn opgevoed.
- Hun persoonlijkheidsontwikkeling.
- Het sociale netwerk
- Maatschappelijke en culturele omgeving waarvan ouders deel uitmaken.
In Nederland streven ouders vooral opvoeddoelen na die te maken hebben met autonomie.
Daarnaast vinden ze assertiviteit en respectvol omgaan met andere erg belangrijk. Universele
doelen die alle ouders, wereldwijd, als basisprincipes in de opvoeding nastreven zijn als
volgt:
- Het waarborgen van fysieke, emotionele en sociale welzijn van het kind.
- Kinderen voorzien van de economische competenties om te overleven als volwassene.
- Culturele waarden en normen overdragen, waardoor kinderen zich de cultuur eigen
maken van de samenleving waarin zij opgroeien.
Opvoedondersteuning is gericht op het verbeteren van de opvoedingssituatie van kinderen,
voor zover ouders daarvoor verantwoordelijk voor zijn. De steun heeft 3 concrete doelen:
- Het voorkomen van problemen in de opvoeding of de ontwikkeling van kinderen
(informatie over alledaagse opvoedproblemen)
- Oplossen van bestaande zorgen en problemen in de opvoeding of ontwikkeling van
kinderen. (advies gesprek of praktische hulp)
- Versterken van pedagogische competenties/vaardigheden ouders. (oudercursussen,
oudertraining)
In de jaren 80 heette opvoedondersteuning > pedagogische preventie/ vroegtijdige
onderkenning van ontwikkelingsstoornissen (VTO)
, Opvoedondersteuning is sinds de jaren 80 een onderdeel van het overheidsbeleid.
Belangrijkste doel = preventie.
In de jaren 90 komt er een apart programma ministerie Jeugd en Gezin met een minister aan
het hoofd. Deze bestaat uit meerdere ministeries samen, er is geen apart gebouw voor.
Belangrijk doel is het ondersteunen van het CJG.
Algemene preventie = alle jeugdigen en hun opvoeders. De algemene preventie is gericht op
versterking van beschermende en stimulerende factoren ie een positieve invloed hebben op de
ontwikkeling/opvoeding van jeugdigen (ouderavond.)
Gerichte preventie = jeugdigen en/of opvoeders die te maken hebben met factoren die een
bedreiging kunnen vormen voor een goede ontwikkeling en/of opvoeding.
Vormen opvoedondersteuning:
- Informatie en voorlichting over ontwikkeling en opvoeding. (Folders, oudercursussen)
- Bevorderen van sociale steun en zelfhulp rondom omgaan met kinderen en opvoeding.
(activiteiten van scholen, koffie bijeenkomsten, Home- Start)
- Vroegtijdige signalering en verwijzing (geïndiceerde hulp)
- Pedagogische advisering, begeleiding en training. (CJG, wijkteam)
Factoren in de samenleving die de opvoeding(ondersteuning) beïnvloeden:
- Mensen kiezen bewuster voor kinderen.
- Traditionele normen en waarden voldoen niet meer.
- Toenemend aantal jeugdigen raakt in de problemen.
- Samenstelling bevolking is veranderd door komt allochtonen.
- Aanbod opvoedondersteuning is vertoont lacunes.
1.3 Wettelijk kader.
De gemeenten heeft de verantwoordelijkheid van de jeugdhulp sinds 1 januari 2015. De
centrale overheid blijft mede verantwoordelijk. In dat kader maakt de overheid wetten om de
opvoeding zo optimaal mogelijk te laten verlopen. Enkele wetten zijn:
Wet naam Beschrijving
,Wet Collectieve Gaat over voorlichtingscampagnes en inenting acties voor iedereen.
Volksgezondheid Drie deelterreinen:
1. Collectieve preventie
2. Jeugdgezondheidszorg
3. Infectieziekte bestrijding
De gemeenten leggen de taken vooral neer bij de Gemeentelijke
Geneeskundige Dienst. (GGD)
Wet kinderopvang Regelt financiering en kwaliteit van de kinderopvang. Bedeld om zorg
voor kinderen en werk te combineren. Uitgangspunt = dat de
kinderopvang is van ouders, werkgevers en overheid.
Deze wet regelt de kwaliteit van de opvang en het toezicht daarop.
Wet passendonderwijs Sinds 1 augustus 2014.
Alle leerlingen moeten een plek krijgen op een school die past bij hun
kwaliteiten en hun mogelijkheden. Doel = om elk kind uit te dagen het
beste uit zichzelf te halen.
- Alle kinderen een plek in het onderwijs
- Als het kan, regulier onderwijs. Zo niet, speciaal onderwijs.
- Scholen meer mogelijkheden en onderwijsbehoefte van het
kind bepalend zijn, niet de beperkingen
- Kinderen niet meer langdurig thuis zitten.
De participatiewet Sinds 1 januari 2015.
Deze wet vervang Wajong, Wsm en de Wwb.
Bestaat om mensen in staat te stellen hun eigen inkomen te verdienen
en te participeren in de maatschappij.
Dit is belangrijk omdat financiële zorgen van ouders een risicofactor
vormen bij het opgroeien en opvoeden van kinderen.
Wet maatschappelijke Sinds 1 januari 2007, herzien in 2015.
ondersteuning (WMO) Hiermee worden twee zaken aangeduid:
1. Het streven van mensen met een beperking zoveel mogelijk
deel uit laten maken van de samenleving.
2. Streven om de zorg zo veel mogelijk in de samenleving van een
instituut aan te bieden.
Doelen van de WMO:
1. Bevorderen sociale samenhang, mantelzorg, vrijwilligerswerk,
veiligheid en leefbaarheid.
, 2. Ondersteunen van zelfredzaamheid en participatie van mensen
met een beperking.
3. Het bieden van opvang (maatschappelijk, vrouwenopvang etc.)
De Jeugdwet Sinds 1 januari 2015.
Doel = jeugdstelsel vereenvoudigen en effectiever te maken en
voorziet in de bestuurlijke en financiële decentralisatie naar de
gemeenten van alle ondersteuning en hulp bij opgroeien en opvoeden
en ook bij psychische problemen en stoornissen.
Werkdoelen:
1. Gebruikmaken van eigen kracht, jeugdigen, ouders en sociale
netwerk.
2. Zwaarte van de zorgvraag terugbrengen
3. Eerder hulp op maat bieden voor kwetsbare kinderen
4. Samenhangende hulp voor gezinnen: 1 gezin, 1 hulpverlener, 1
plan.
5. Meer ruimte voor de jeugd professionals en verminderen van
regeldruk bij hun werk.
Taken voor de gemeenten in het kader van de Jeugdwet:
1. Beleidsplan maken
2. Toegang tot de jeugdhulp organiseren, laagdrempelig en
herkenbaar
3. Jeugdhulpplicht
4. Acute hulp
5. Toeleiding naar de raad van de kinderbescherming
6. Kinderbeschermingsmaatregelen en jeugdreclassering.
7. Bovenlokale samenwerking.
Hoofdstuk 2: Opvoedondersteuning in deze tijd.
Balansmodel = Bij signaleren en analyseren van opvoedingsvragen/problemen is het
belangrijk het balansmodel in kaart te brengen. Hierin wordt een overzicht gemaakt van de
