In deze samenvatting heb ik een beknopte versie van het boek geschreven. Op deze manier zitten alle onderdelen voor het tentamen in de samenvatting op de manier zoals de auteurs het origineel geschreven hebben.
BEROEP SOCIAAL WERK
Social Work leerjaar 1: Windesheim
Samenvatting n.a.v. het boek Sociaal werk in Nederland
ISBN: 9789046906279
Amber Stok
,Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1: De Nederlandse verzorgingsstaat ...................................................................................... 3
1.1 De verzorgingsstaat gedefinieerd ...................................................................................................... 3
1.2 Ontwikkeling van de Nederlandse verzorgingsstaat.......................................................................... 3
1.3 Het waarom van de verzorgingsstaat ................................................................................................ 5
1.4 Doelstellingen en functies van de verzorgingsstaat .......................................................................... 6
1.5 De verzorgingsstaat en de welfare triangle ....................................................................................... 7
1.6 De verzorgingsstaat in internationaal perspectief ............................................................................. 7
1.7 Van verzorgingsstaat naar participatiesamenleving? ........................................................................ 8
Hoofdstuk 2: Van barmhartigheid tot empowerment............................................................................. 9
2.1 Maatschappelijk werk als armenzorg ................................................................................................ 9
2.2 Van Armenwet tot bijstandswet ...................................................................................................... 10
2.3 De verlichting en de verheffing van de arme .................................................................................. 10
2.4 Het woningwerk .............................................................................................................................. 12
2.5 Zieke gezinnen ................................................................................................................................. 13
2.6 Social casework ............................................................................................................................... 14
2.7 Kritiek op de helping professions .................................................................................................... 16
2.8 Van ontoelaatbare gezinnen naar multi probleemgezinnen ........................................................... 17
2.9 Evidence based practice en common factors .................................................................................. 19
2.10 Burgerkracht .................................................................................................................................. 19
Hoofdstuk 3: Van volkshuis tot buurtregie ............................................................................................ 21
3.1 Harmonie tussen arm en rijk ........................................................................................................... 21
3.2 Jeugd en puberteit........................................................................................................................... 22
3.3 Jeugdbewegingen ............................................................................................................................ 23
3.4 Groupwork, een methodiek voor professionals .............................................................................. 24
3.4 Maatschappelijke verwildering der jeugd ....................................................................................... 26
3.6 Buurthuizen en opbouwwerk .......................................................................................................... 27
3.7 Sociale cohesie ................................................................................................................................ 29
3.8 Weerbarstige praktijk ...................................................................................................................... 31
Hoofdstuk 4: Van weeshuis tot Eigen Kracht-conferentie ..................................................................... 32
4.1 Weeshuizen ..................................................................................................................................... 32
4.2 Van straffen naar heropvoeden ....................................................................................................... 34
4.3 De ‘pedagogisering’ aan het eind van de negentiende eeuw ......................................................... 35
4.4 De Kinderwetten van 1901 .............................................................................................................. 36
4.5 Residentiële hulpverlening .............................................................................................................. 36
4.6 Ambulante jeugdzorg ...................................................................................................................... 38
,4.7 Dagbehandeling............................................................................................................................... 38
4.8 De Wet op de jeugdzorg van 2005................................................................................................... 39
4.9 Preventie.......................................................................................................................................... 40
4.10 De Jeugdwet van 2014................................................................................................................... 41
4.11 De gemeenten aan zet................................................................................................................... 42
Hoofdstuk 5: Van dolhuis tot beschermd wonen .................................................................................. 43
5.1 Dolhuizen ......................................................................................................................................... 43
5.2 Somatiker und Psychiker.................................................................................................................. 43
5.3 Sigmund Freud (1856-1939) ............................................................................................................ 45
5.4 De eeuw van Freud .......................................................................................................................... 46
5.5 De inrichtingspsychiatrie ................................................................................................................. 47
5.6 Kritische psychiatrie......................................................................................................................... 48
5.7 Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM) ........................................................ 50
5.8 Van menslievendheid naar zelfbeschikking ..................................................................................... 52
Hoofdstuk 6: Van onnozele tot mens met mogelijkheden .................................................................... 55
6.1 De intelligentietest .......................................................................................................................... 55
6.2 Uitzonderlijke wezens ...................................................................................................................... 55
6.3 Een verlichte kijk op zwakzinnigheid ............................................................................................... 56
6.4 ’s Heerenloo, Loozenoord en Groot Emaus ..................................................................................... 58
6.5 Eugenetica ....................................................................................................................................... 59
6.6 Ontwikkelingen na de Tweede Wereldoorlog ................................................................................. 60
6.7 De jaren 60 en 70 ............................................................................................................................ 61
6.8 Zelfbeschikking en integratie ........................................................................................................... 62
6.9 De afschrikwekkende ander ............................................................................................................ 63
Hoofdstuk 8: De toekomst van de verzorgingsstaat .............................................................................. 65
8.1 Uitdagingen voor de verzorgingsstaat ............................................................................................. 65
8.2 Liberalisme: de markt ...................................................................................................................... 66
8.3 Christendemocratie: het particulier initiatief .................................................................................. 66
8.4 Socialisme: de overheid ................................................................................................................... 67
8.6 Kiezen voor de toekomst: meer marktwerking? ............................................................................. 67
8.7 Kiezen voor de toekomst: meer particulier initiatief? ..................................................................... 68
8.8 Kiezen voor de toekomst: meer overheid?...................................................................................... 68
, Hoofdstuk 1: De Nederlandse verzorgingsstaat
1.1 De verzorgingsstaat gedefinieerd
De verzorgingsstaat is zo’n onlosmakelijk onderdeel van onze samenleving geworden dat het bijna
onmogelijk is om de essentie ervan kernachtig weer te geven. We beginnen met te zeggen dat het
stelsel van sociale zekerheid en de zorg voor zieken, gehandicapten en ouderen eronder vallen.
Hoewel de WRR (Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid) spreekt van een
overgedetermineerd begrip, gaan we toch de verzorgingsstaat proberen te definiëren.
De definitie die socioloog Piet Thoenes (1962) tijdens de introductie van de verzorgingsstaat gaf:
maatschappijvorm, die gekenmerkt wordt door een op democratische leest geschoeid systeem van
overheidszorg, dat zich – bij handhaving van het kapitalistisch productiesysteem – garant stelt voor
het collectieve sociale welzijn van haar onderdanen. Deze definitie is onder sociologen nog steeds
populair.
In de verzorgingsstaat gaat het niet om incidentele overheidsbemoeienis of om maatregelen van
lokale bestuurders voor beperkte specifieke doelgroepen. Het gaat om structurele
overheidsbemoeienis om voor iedereen welzijn te garanderen.
In deze tijd (aan het begin van de 21e eeuw) is de noodzaak om de verzorgingsstaat als kapitalistisch
en democratisch te definiëren niet langer aanwezig. Een meer eigentijdse definitie van de
verzorgingsstaat krijgen we dan van Wilterdink en Van Heerikhuizen: een stelsel waarin de overheid
zich garant stelt voor noodzakelijk geachte materiële en immateriële voorzieningen voor alle burgers.
In deze definitie vallen drie dingen op:
- De overheid stelt zich garant, maar dat betekent niet dat zij zelf produceert of verdeelt.
- Het gaat niet alleen om materiele maar ook immateriële voorzieningen (dus breder dan het
stelsel van sociale zekerheid).
- Deze definitie geeft ruimte voor toekomstige ontwikkelingen en verschillen in (politieke)
opvattingen door de formulering ‘noodzakelijk geachte’.
1.2 Ontwikkeling van de Nederlandse verzorgingsstaat
De introductie van arbeidswetgeving (Kinderwetje van Van Houten, 1874) en
socialezekerheidswetgeving (de Ongevallenwet, 1901) wordt vaak als het startpunt van de
Nederlandse verzorgingsstaat gezien. Vanuit deze beginfase ontwikkelde de verzorgingsstaat zich en
kwam er een proces van verstatelijking van verzorgarrangementen op gang. De ontwikkeling van de
Nederlandse verzorgingsstaat past daarmee binnen een ontwikkelingslogica die voor West-Europa in
het algemeen geldt. Deze heeft de volgende vier fasen:
- Fase 1 (Eerste aanzet): Voor loonarbeiders in de beginnende industrieën vormden ziekte,
ongevallen en invaliditeit grote risico’s. Hiertegen werden dan ook de eerste sociale wetten
en verzekeringen geïntroduceerd. Hoewel ook werkloosheid een reëel bestaand risico was,
kwam daartegen in eerste instantie nog geen sociale verzekering.
- Fase 2 (Doelgroep verbreding): De eerste sociale verzekeringen waren exclusief gericht op
industriële loonarbeiders. In de tweede fase van de ontwikkeling van de verzorgingsstaat zien
we een verbreding in wet- en regelgeving tot niet-industriële arbeiders en zelfs tot mensen
die niet in loondienst werken.
- Fase 3 (sociale regelingen kregen een nog algemener karakter): Uiteindelijk resulteerde dat in
een vangnet voor iedereen die (om welke reden dan ook) in (financiële) nood verkeert. In
deze fase werd er ook naar gestreefd om uitkeringen waardevast te maken waardoor
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper amberstok. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.
