In deze samenvatting heb ik een beknopte versie van het boek beschreven in de woorden van de auteurs zelf. Hierdoor ben je direct klaar voor de colleges en voor het tentamen!
SAMENLEVING EN
DIVERSITEIT
Social Work leerjaar 1: Windesheim
Samenvatting n.a.v. het boek Antropologie en Sociaal Werk: kijk door het oog van de Ander.
ISBN: 9789001865245
Amber Stok
,Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1: De sociaal werker als antropoloog ..................................................................................... 3
1.2 Culturele antropologie................................................................................................................... 3
1.3 Cultuur ........................................................................................................................................... 3
1.4 Veldwerk en participerende observatie ........................................................................................ 3
1.5 Thick description en het wezen van de Ander............................................................................... 4
1.6 Veldwerk en outreached werken................................................................................................... 4
1.7 Het structureel functionalisme ...................................................................................................... 5
1.8 Conflictsociologie .......................................................................................................................... 6
1.9 Symbolisch interactionisme ........................................................................................................... 7
Hoofdstuk 3: Netwerkbenadering, Eigen Kracht-conferentie en de indiaanse Peyote cult .................... 9
3.2 De netwerkbenadering .................................................................................................................. 9
3.3 De Eigen Kracht-conferentie .......................................................................................................... 9
3.4 Persoonlijke identiteit.................................................................................................................... 9
3.5 Sociale identiteit .......................................................................................................................... 11
3.6 Eigen kracht als religieuze Peyote cult......................................................................................... 12
3.7 Eigen Kracht-conferentie als neo-tribe ........................................................................................ 13
3.8 Eigen Kracht-conferentie als repressieve overheid ..................................................................... 13
Hoofdstuk 4: Diagnose, het politieke lichaam en het overgangsritueel van Arnold van Gennep ......... 15
4.2 Intake en diagnose....................................................................................................................... 15
4.3 Politieke lichaam.......................................................................................................................... 16
4.4 De actieve patiënt........................................................................................................................ 17
4.5 Medicalisering van de samenleving ............................................................................................ 18
4.6 Diagnose en sociale acceptatie ................................................................................................... 19
4.6.1 Sociale acceptatie ................................................................................................................. 19
4.6.2 Sociale acceptatie als overgangsritueel ................................................................................ 19
Hoofdstuk 5: Preventie, vrouwenhandel en het termietenorakel van de Azande ................................ 21
5.2 Signalering van vrouwenhandel .................................................................................................. 21
5.3 Push- en pullfactoren van vrouwenhandel.................................................................................. 21
5.3.1 Economische verklaringen van vrouwenhandel ................................................................... 21
5.3.2 Consumentisme als verklaring.............................................................................................. 22
5.3.3 Voodoo als verklaringsmodel ............................................................................................... 22
5.4 Preventie...................................................................................................................................... 23
5.5 Divinatietechnieken ..................................................................................................................... 24
5.6 Betekenis en functie van divinatietechnieken ............................................................................. 24
5.7 Kritiek op het rationele preventiemodel ..................................................................................... 25
,Hoofdstuk 6: Armoedebestrijding, sociale ongelijkheid en sociaal werk als reinigingsrite .................. 27
6.2 Armoede in Nederland ................................................................................................................ 27
6.3 Sociale ongelijkheid ..................................................................................................................... 27
6.3.1 Alleenstaande vrouwen en sociale ongelijkheid .................................................................. 28
6.3.2 Sociale ongelijkheid als gevolg van klassenongelijkheid ...................................................... 28
6.3.3 De vrouwenonderdrukken, eerste veralgemeende vorm van sociale ongelijkheid ............. 29
6.4 De culturele betekenis van armoede........................................................................................... 30
6.4.1 De ontwikkeling van een armoedecultuur ........................................................................... 30
6.4.2 Armoede en ongelijkheid als cultureel classificatiesysteem ................................................ 31
6.4.4 Reinigingsrituelen ................................................................................................................. 31
6.5 Armoedebestrijding als reinigingsritueel .................................................................................... 32
6.6 De functie van armoede .............................................................................................................. 32
6.6.1 De overheid .......................................................................................................................... 33
6.6.2 Het kapitalisme ..................................................................................................................... 33
6.6.3 De dubbelrol van het sociaal werk ....................................................................................... 33
Hoofdstuk 7: Mantelzorg, burn-outsamenleving en de Kula-ringen van de Trobrianders .................... 34
7.2 Mantelzorg................................................................................................................................... 34
7.3 Community care .......................................................................................................................... 34
7.3.1 Ontzuiling en de-institutionalisering .................................................................................... 34
7.3.2 Actief burgerschap................................................................................................................ 35
7.4 Ruil- en gifteconomie................................................................................................................... 35
7.5 Mantelzorg als totaal sociaal feit ................................................................................................. 36
7.5.1 Sociale wetten van de gift..................................................................................................... 36
7.5.3 Mantelzorg en solidariteit .................................................................................................... 37
7.6 Mantelzorg als sociaal contract ................................................................................................... 37
7.6.1 Sociaal contract .................................................................................................................... 37
7.6.2 Mantelzorg als plichtsethiek ................................................................................................. 38
7.6.3 Dankbaarheid en erkenning ................................................................................................. 38
7.7 Burn-outsamenleving door mantelzorg ...................................................................................... 39
, Hoofdstuk 1: De sociaal werker als antropoloog
1.2 Culturele antropologie
Culturele antropologie als wetenschap is ontstaan ten tijde van de industriële revolutie en de
daarmee gepaard gaande koloniale expansiedrift van westerse landen in Azië, Afrika, de Pacifische
eilanden, Zuid- en Midden Amerika en de Noordpool (Kloos, 2002). De meest zekere manier om
gebieden als grondstoffenleverancier en afzetgebied te gebruiken is zo veel mogelijk gebieden te
veroveren. (kolonialisme)
Eerst werden de kolonies alleen aangewend als handelspost, maar na 1850 gingen de moederlanden
zich ook steeds meer inlaten met het bestuur van de kolonies. Deze tweede periode van kolonisatie
wordt het modern imperialisme genoemd.
De drie motieven voor het modern imperialisme waren:
• De behoefte aan grondstoffen
• De afzetmarkt
• Het opbouwen van een groot koloniaal rijk
1.3 Cultuur
Culturele antropologie bestaat uit Latijnse woorden: kolere = cultuur, antropos = mens en logos =
wetenschap. Een antropoloog bekijkt de mens dus als een cultureel wezen. Cultuur verwijst naar het
algemene patroon van menselijke activiteit en de symbolische structuren die deze activiteit een
zekere betekenis geven.
Cultuurdefinities
Er bestaan uiteenlopende definities van ‘cultuur’, die duiden op verschillende theoretische
benaderingen. Er zijn een aantal kenmerken welke overeenkomen en welke belangrijk zijn om te
weten over cultuur:
• Cultuur is aangeleerd: Cultuur wordt niet overgeërfd via de genen, de genen zijn voor
iedereen altijd en overal ter wereld min of meer hetzelfde, maar de manier waarop ze geuit
worden verschilt per cultuur. Dat komt omdat cultuur wordt aangeleerd door de sociale
omgeving. Cultuur is een uiting van hoe wij betekenis geven aan de wereld om ons heen.
• Cultuur is aan verandering onderhevig: Veel samenlevingen veranderden van jager- en
verzamelaarssamenlevingen naar boerensamenlevingen en uiteindelijk in stedelijke
samenlevingen. Vooral de globaliserende wereld met zijn nadruk op open grenzen en vrij
verkeer van goederen, diensten en mensen, heeft culturen over de hele wereld sterk
veranderd. We spreken van creolisering van culturen, er is wederzijdse beïnvloeding van
culturen, een nieuwe samengesmolten cultuur ontstaat.
• Cultuur is situationeel bepaald: In complexe industriële samenlevingen bestaan er vele
subculturen en behoor je als mens dus tot meerdere groepen. Al deze subgroepen hebben
een eigen cultuur opgebouwd en verwachten dat je je gedrag aanpast aan de ‘codes’ van de
verschillende subculturen. Je bent cultureel gezien iemand anders in verschillende situaties.
In complexere netwerksamenlevingen (zoals het Westen), wordt verwacht dat je gemakkelijk
kunt schakelen tussen verschillende subgroepen waarin je je begeeft n dat je je identiteit op
verschillende manieren kunt vormgeven.
1.4 Veldwerk en participerende observatie
Participerende observatie bestaat uit het participeren = meedoen en het observeren = waarnemen.
Door actief mee te doen aan het normale leven probeert de veldwerker het vertrouwen te winnen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper amberstok. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,96. Je zit daarna nergens aan vast.
