Hoorcollege 10 (8-10) Alternatieve en aanvullende verklaringen: instituties
Deel 1: Instituties: Theorie
Instutities: Theorie
- Instituties: wetten en ongeschreven regels waarin binnen een samenleving de relaties tussen
individuen onderling en tussen individuen en de staat/overheid worden geregeld.
- Why Nations Fail – Acemoglu&Robinson
- Economische instituties:
- Eigendomsrecht, vrije markten voor arbeid en kapitaal, vrij goederen verkeer.
- Politieke instituties:
- Parlement, grondwet.
- Inclusieve instituties (economisch en politiek):
- Wetten en gebruiken die mensen motiveren om hard te werken en economisch productief
te zijn om daarmee zichzelf en hun land te verrijken.
- Extractieve instituties (economisch en politiek):
- Bieden de mogelijkheid aan enkelen (de elite: overheid, milities, maffia, rijken) om de
bestaansmiddelen van de bevolking af te romen.
- Hebben vanwege onzekerheid negatief effect op investeringen en economische
ontwikkeling.
- Instituties beïnvloeden het gedrag van mensen.
Deel 2: Nogales: Een case study
Nogales
- Grensstad met twee delen:
- Arizona in de VS
- Sonora in Mexico
Nogales VS (Arizona)
- Gemiddeld inkomen 30.000 dollar per jaar.
- Scholingsniveau + scholingsgraad hoog.
- Gezondheid goed (medische zorg).
- Voorzieningenniveau goed (rechtshandhaving, elektra enz.)
- Politieke invloed (verkiezingen, vertegenwoordigers).
Nogales Mexico (Sonora)
- Gemiddeld inkomen 10.000 dollar per jaar.
- Scholingsniveau + scholingsgraad laag.
- Gezondheid slecht: hoge kindersterfte, lagere levensverwachting.
- Voorzieningsniveau laag (criminaliteit hoog, rechtshandhaving laag).
- Politieke invloed gering en veel corruptie.
, - Cultuur: Nee.
-> Nogales oorspronkelijk Mexicaans, zelfde cultuur in beide gebieden.
-> De grens maakt het verschil: instituties. Zelfde idee: Noord-Korea en Zuid-Korea.
Deel 3: Conquistadores en kolonisten.
Verklaring institutioneel verschil
- Historische ontwikkeling sinds de kolonisatie van Amerika:
- Mexico: Onderwerping en exploitatie van Azteken door Spanjaarden (begin 16 e eeuw).
- Noord-Amerika: Kolonisatie door vooral Engelsen (eind 16 e eeuw).
-> Historische verklaring, contemporaine verschillen.
Azteken en Tenochtitlán
- Azteken (= Culhuah (eigen taal), Mexica (Conquistadores)).
- Rijk uit de Late Horizon (14e eeuw – 1521).
- Beeldschrift en kalender.
- Niet vergelijkbaar met Aboriginals uit Australië of Tasmanië.
- Stichting Tenochtitlán (begin 14e eeuw)
- Waterstad in Texcoco-meer (Mexico-stad)
- In 1519 ca. 200.000 inwoners -> veel, Europa veel minder grote steden in deze periode.
- Goed doorontwikkelde landbouw om stad te onderhouden.
- Centrum van expanderend Aztekenrijk.
- Tribuut (afdrachten aan Azteken door overwonnen volkeren), geen staatsvorming
als bij Inca’s (provincies en Suju’s). Tributen werden geregistreerd in beeldschrift:
landbouwproducten en mensen (offers, harmonie in kosmos in stand houden).
- Kwetsbare allianties met overwonnen volkeren: Stabiliteit niet heel groot.
- Imperial Overstretch.
Conquista van het Aztekenrijk
- Hernán Cortés
- Verarmde Spaanse adel, familie van Pizarro.
-Avonturier, grote ambitie om positie te verbeteren -> militaire carrière en koloniseren in
Hispaniola en Cuba.
- Zonder toestemming naar Mexico.
- 1519: Landt op kust van Mexico met soldaten, wapens en paarden.
- Sluit bondgenootschappen met door Azteken onderworpen volkeren (Dona Marina: slavin
en minnares Cortés, bemiddelt tussen Spanjaarden en volken, wisselende reputatie).
- Volkeren hebben eigen belangen voor deze bondgenootschappen.
Verovering Tenochtitlán
- Ontvangst door Moctezuma II
-> Motecuhzoma: ‘hij die zich heerser maakt door zijn woede’
- Moctezuma gevangen + losgeld.
- Opstand in Tenochtitlán -> Moctezuma gedood.
- Spanjaarden verdreven.
- Cortés belegert en verovert Tenochtitlán (Europees voorbeeld), met omvangrijke hulp van
bondgenoten (1521).
- Tenochtitlán verwoest -> nieuwe stad gesticht, Mexico-Stad.
-> Proximate causes: Paarden, zwaarden en ziektekiemen + legers van Indiaanse bondgenoten.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper myrthekuiper. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.