College aantekeningen
Wereldgeschiedenis hoorcollege 7
Wereldgeschiedenis hoorcollege 7
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
1 beoordeling
Door: nikkipruijmboom • 4 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Hoorcollege 7 (26-02) Alternatieve en aanvullende verklaringen: uitbuiting enreligie
Hoofdlijnen:
In het betoog tot nu toe:
- Nadruk op gemeenschappelijke potentieel van Eurazië: belang van ecologie en
geografie, context van gemeenschappelijke ontwikkelingen.
- Late demarrage van Europa: exploitatie Amerika en overgang van organische naar
minerale economie motors.
- Geringe uniciteit van Europese cultuur.
Maar er zijn ook andere visies.
Alternatieve en aanvullende visies
- Belang van alternatieve visies: vinden veel discussies plaats.
- Verklaring zoals ras zijn niet meer te vinden in moderne literatuur.
- Geen discussie over technologische voorsprong vanaf 18 e eeuw, was belangrijk breukpunt en
overgang.
- Wel discussie over:
- Uniciteit van Europese samenleving/cultuur.
- Moment van divergentie.
Deel 1: Uitbuiting en kapitalisme
Dominantie komt voort uit de mogelijkheid van Europa om andere continenten uit te buiten en te
veroveren.
Achtergrond van deze visie: aanpak armoede
- Uitbuitingsthese: al eeuwen voor 18e eeuw sprake van afwijkend pad, opbouw van 16 e tot 18e eeuw.
- Crisis in Europa na WOII: Deel dat niet binnen Sovjet invloedssfeer lag werd geholpen met
Marshallplan (VS) in context vrije markt ideologie; vrije markt is voordelig voor groei economie.
- Onderontwikkeling in Azië, Latijns Amerika en Afrika: zelfde aanpak als in Europa zou werken, zij
zouden wel in vroeger stadium verkeren, duwen naar economische groei.
- Open handel
- Vrije handel
- Overdracht van technologie
-> Arme landen zouden vanzelf in economische groei terecht komen.
- Integratie van derde wereld in mondiale (westerse, Sovjet en China vielen erbuiten)
vrijemarkteconomie: enige fricties, op lange termijn recept voor economische ontwikkeling.
Achtergrond: de praktijk
United Nations Economic Commission for Latin America -> groei westerse landen leidde niet per
definitie tot groei in derde wereld. Ontstond arbeidsverdeling waarbij de derde wereld vooral de
producent werd van grondstoffen en de westerse wereld de producent van nijverheidsproducten.
-> niet wat vooraf verwacht werd.
- Kloof tussen westerse en derde wereld landen bleef bestaan -> afwijking van liberale ideologie.
-> populariteit van Dependencia (afhankelijkheid) theorieën
- Speciale positie van Latijns-Amerika: veel landen westerse vestigingskoloniën, maar niet zelfde
welvaart als de westerse landen -> frustratie.
Dependencia theorieën
, Koepel met 2 duidelijke stromingen:
- Liberale hervormers (Raúl Prebisch)
- Importsubstitutie: in plaats van leveren grondstoffen, zelf bewerken tot
eindproducten voor eigen bevolking en internationale handel.
- Ontwikkeling eigen industrie van arme landen. Bleken te kleine markten, fabrieken
moeilijk concurreren met westerse fabrieken (ontwikkelde technologie) vrije markt
bleek niet ideaal, derde wereld industrie werd weggeconcurreerd.
- Marxisten (André Gunder Frank, Eduardo Galeano)
- Armoede gevolg van kapitalistische exploitatie. Arme landen blijven arm, westerse
wereld geen belang bij doorvoeren ontwikkelen en eigen industrie derde wereld.
Dependencia theorieën: essentie
Europeanen zijn naar Latijns Amerika gekomen om dit gebied uit te buiten. Dit verklaart de armoede
in dit gebied en het gebrek aan vertrouwen dat het liberale marktmodel zou leiden tot evenwichtige
verdeling van groei en welvaart.
-> Kwam voort in onrustige periode in Latijns Amerika. Periode van frustratie en politiek woede.
Populariteit Dependencia model past in die context.
Dependencia theorieën: kenmerken
- 2 soorten landen: dominante en ondergeschikte. (Westers dominant, ondergeschikt derde wereld).
- Specifieke functie van derde wereld: produceren voedsel en grondstoffen voor rijke landen ->
essentie mondiale kapitalisme. Achterstand wordt niet vanzelf ingehaald.
- Problemen van ontwikkelingslanden veroorzaakt door externe krachten: multinationals,
internationale machtsverhoudingen. Interne problemen genegeerd of gezien als direct gevolg
kapitalistisch uitbuitingssysteem.
Dependencia theorieën: invloed
- Groot in de jaren 60. Maar verminderde eind jaren 80:
- Val van de Muur (1989) -> Oostblok werd als alternatief model gezien, bleek niet zo
aantrekkelijk met de val van de muur.
- Opkomst Aziatische economieën: Singapore, Zuid-Korea, Taiwan, Hong Kong, India, Thailand
-> Toch mogelijk groei genereren in open economie met vrijhandel.
- Slechte resultaten importsubstitutie en geforceerde industrialisatie: China (Grote Sprong
Voorwaarts), Noord-Korea, Zimbabwe.
Immanuel Wallerstein (1930-…)
- Klassieke studie
- The Modern World-system: reconstrueren van geschiedenis kapitalisme, 16 e eeuw tot
heden. In terminologie van Dependencia-school.
- Werd enthousiast onthaald, verschijnselen in historische context plaatsen.
- Zeer invloedrijk onder historici, studies binnen zelfde denkkader.
- Persoon
- Ontwikkelingssocioloog (Afrika).
- Missie: 16e eeuw ontstaansperiode kapitalisme, arme deel wereld gereedschap geven om
eigen situatie te begrijpen en aan te pakken.
World-Systems theory
- Typen World-Systems:
- World-empires: meerdere culturen binnen één politiek systeem (Arabische
Wereldrijk/Habsburgse rijk). Elite heeft geld door belastingen aan bevolking op te leggen.
Maar beperkte mogelijkheden geld uit bevolking te persen: dreiging van opstanden en
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper myrthekuiper. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 49497 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen