College aantekeningen
Hoorcollege 7
- Instelling
- Universiteit Van Amsterdam (UvA)
Hoorcollege 7 Internationale geschiedenis van Nederland
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 9 pagina's
Voorbeeld 2 van de 9 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
2 beoordelingen
Door: mennobosch • 3 jaar geleden
Door: gkaaij • 3 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Hoorcollege 7: Democratie, welvaart en massacultuur (14-10)1: Terugkeer van de verzuilde pacificatiedemocratie
- Na de dramatische ervaring van oorlog, bezetting en fascisme (1940-1945):
- Nieuwe waardering voor parlementaire democratie -> voorbeeld VS, associatie met vrijheid
en recht.
- Rechtsstatelijkheid en vrijheid worden belangrijk in de naoorlogse orde (politiek en VN).
- In eerste instantie poging tot ‘Doorbraak’ uit oude tegenstellingen -> brede ‘volkspartijen’;
PvdA, KVP, VVD (1945-1948). Oude partijen proberen zich voort te zetten in iets nieuws.
-> Doorbreken van oude politieke schotten.
- PvdA wil bredere volkspartij worden, aantrekkelijk voor mensen met confessionele
achtergrond.
- KVP richt zich op katholieken, maar zo breed mogelijk op hoog/laag en rijk/arm
richten.
- VVD oudere liberale partijen, pretentie van volkspartij, breder voor iedereen met
idee vrijheid en democratie.
-> Nieuwe beeldtaal waarmee mensen aanspreken.
- Formaties niet heel erg veranderd, maar in aanhang oude partijen matig.
1.1: Sociale democratie 1947-1967
- Toch herstelde vrijwel direct het hele verzuilde bestel van 1939 zich na 1945:
- De partijen, omroepen, kranten, verenigingen -> rond 1960 hoogtepunt verzuilde
organisaties. Verzuiling nog strakker georganiseerd dan daarvoor.
- 1945-1959 brede, ‘rooms-rode’ coalities. Voor de oorlog sociaaldemocraten buitenspel
gebleven door revolutiepoging Troelstra.
- Gedisciplineerde, paternalistische en technocratische ‘wederopbouwpolitiek’. Mensen
stelden geen eisen, vooral graag effectieve wederopbouw realiseren. Politiek van bovenaf
gestuurd. Technocratisch -> planbureaus gaan grote rol spelen, vroege jaren 50 ontwikkeling
computertechniek en rekenprogramma’s. Econometrie basis overheidsbeleid, ambtenarij
nam toe met wetenschappers (economie/sociale wetenschappen).
-> Verwetenschappelijking politiek, internationaal fenomeen. Is er nog wel plaats
voor ideologie, of vooral uitvoeren van correct en verstandig beleid?
- 1945-1960: ‘jaren van tucht en ascese’: soberheid, arbeidsmoraal, wederopbouw,
moralisme, paternalisme, conservatisme.
-> Willem Drees gezicht van naoorlogse politiek.
- 1946-1960 verzuilde overlegeconomie, sterk geleide economie en democratie (CPB, SER,
vakbonden), economische organen steeds belangrijker.
-> Democratie moet maatschappelijk karakter hebben en veiligheid geven -> opbouwen.
- Sterk herstel, industrialisatie, concurrentiepositie. Zeer effectief beleid.
- Combinatie van beheersing arbeidsfront, langdurige sterke economische groei (5%) én sociale
wetgeving:
- 1947 AOW.
- 1958 AWW.
- 1965 WW en Bijstandswet.
- 1967 Arbeidsongeschiktheid.
-> ‘Verzorgingsstaat’: sociale democratie als norm.
- Sterkste en langste welvaartsgroei sinds Gouden Eeuw.
- Drees symbool geworden van sociale democratie, ‘nieuwe vaders des vaderlands’.
, 2: Democratie, welvaart en consumptie
- Rond 1965 einde aan verzuilde democratie:
- Desintegratie, hoogtepunt organisatie paar jaar eerder.
- Welvaartsgroei: rond 1963 (loongolf) -> van ‘wederopbouw’ naar consumptiecultuur.
- Groot verschil tussen oude schaarste-samenleving met veel beperkingen en alle
mogelijkheden na de nieuwe welvaart.
- Loonsverhogingen tot 10% -> Nederlanders gaan consumeren en moderniseren. Invulling
modern huishouden. Wederopbouwmentaliteit naar
welvaartsmentaliteit/consumptiementaliteit.
- Televisie, vrije tijd, toerisme breekt zuilencultuur open.
- Begin jaren 60 zaterdag vrije dag. Vrije tijd en geld om deze in te vullen.
- Eye opener -> naar het buitenland reizen, televisie kijken.
- Auto’s worden vaker verkocht.
- Naoorlogse ‘babyboom’ -> rond 1965 generatiewisseling en jeugdcultuur.
- Veel nieuwe jonge mensen.
- Jeugdcultuur vanuit Amerika met mode, films, muziek. Jongeren worden consumenten.
- Beleid: van disciplinering naar ontplooiing.
- Sinds 1952 ministerie van maatschappelijk werk. ‘Onmaatschappelijken’ opvoeden en
disciplineren.
- Idee dat de overheid mensen moet helpen zichzelf te ontplooien en manifesteren.
2.1: Democratie democratiseren
- Protestbewegingen jaren zestig -> van ontplooiing naar afbraak gezag en ‘regentencultuur’.
- Idee dat Nederland in regentencultuur is blijven hangen met regie van bovenaf.
- 1966-1967: opkomst ‘zwevende kiezer’ en ‘vervreemding’.
- Tot dan toe kiezers gedisciplineerd en loyaal. Vanaf halverwege jaren zestig aandacht voor
nieuwe partijen.
- ‘Vervreemding’ van de eigen tijd (marxistische term).
- Democraten ’66: openbreken van het bestel.
- Meer naar Amerikaans voorbeeld links en rechts blok. Vooral gekozen bestuurders.
- Van parlementaire politiek naar activisme.
- Tweede helft jaren zestig, begin jaren zeventig. Minder serieus nemen parlementaire
politiek.
- Jonge protestbewegingen zoeken activisme buiten politiek om. Democratie naar
maatschappij verplaatsen buiten de politiek om.
- Een nieuwe democratie: inspraak, participatie, rechten en vrijheden.
- Nieuwe democratie niet iets van de politiek alleen, ook medezeggenschap aan de
universiteiten. Ook democratie in gezinsverhoudingen en persoonlijke verhoudingen. Streven
naar democratisering en gelijkheid.
-> Model van activisme gecreëerd in jaren zestig; sit-in stakingen.
- Rookbom bij huwelijk Beatrix en Claus -> iconische foto, symbool omstandigheden jaren zestig.
- Maagdenhuisbezetting -> eis om medezeggenschap in bestuur en lesstof.
- Baas in eigen buik -> vrouwenbewegingen.
-> Nieuwe actievoeren en democratie.
2.2: Welvaart, democratie en verzorgingsstaat
- Kabinet Den Uyl (1973-1977) als het ware de belichaming van ‘de geest van de jaren zestig’:
- Spreiding van macht, kennis en inkomen.
- Meest linkse kabinet dat Nederland ooit gehad heeft.
- De ‘verbeelding aan de macht’. Niet alleen maar cijfers of planbureaus, maar utopische
politiek.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper myrthekuiper. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 48072 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen