Dit document heb ik samengesteld in voorbereiding op mijn mondeling. Uiteindelijk heb ik een 7,5 voor het mondeling gehaald zonder al te veel te hoeven leren. In deze samenvatting is alles kort en bondig opgenomen zodat het eenvoudig te onthouden is.
Gedownload door Ruud Pijnenburg (rlm.pijnenburg@gmail.com)
, lOMoARcPSD|2697772
1. Algemeen
1.1. Stramien
Het stramien is een letterlijke vertaling van het door het International Accounting Standards Commitee IASC gepubliceerde
Framewordk for the Preparation and Presentation of Financial Statements. Het stramien dient als hulpmiddel voor de praktijk
van de verslaggeving voor situaties die niet in de richtlijnen worden behandeld. Het stramien maakt geen deel uit van de
standaarden. Het stramien bevat de basiskennis met betrekking tot jaarverslaggeving en is van belang als algemeen kader voor
verslaggeving.
De doelstellingen van het stramien zijn:
- gebruikers van jaarrekeningen als hulpmiddel te dienen bij het interpreteren van de informatie die is vervat in
jaarrekeningen die in overeenstemming met internationale standaarden zijn opgesteld;
- Opstellers van jaarrekeningen als hulpmiddel te dienen bij het toepassen van internationale standaarden en bij het
behandelen van thema’s die nog onderwerp van een standaard moeten uitmaken.
In het stramien wordt het volgende behandeld:
- het doel van jaarrekeningen;
- de kwalitatieve kenmerken die de bruikbaarheid van informatie in jaarrekeningen bepalen;
- de definities, verwerking en waardering van de elementen waaruit de jaarrekeningen worden opgebouwd;
- de begrippen vermogen en vermogensinstandhouding.
Stramien onderkent de volgende gebruikers met hun behoefte van de jaarrekening:
- Beleggers: de verschaffers van risicokapitaal en hun adviseurs zin geïnteresseerd in het risico dat aan hun
beleggingen is verbonden en in de opbrengst die deze opleveren. Zij hebben informatie nodig om hen te helpen
beslissen of zij zullen kopen, aanhouden of verkopen. Tevens is deze informatie nodig om het vermogen tot
dividendbetaling door de onderneming te kunnen beoordelen;
- Werknemers: deze zijn geïnteresseerd in informatie over de solvabiliteit en winstgevendheid van hun werkgever.
Tevens zijn zij geïnteresseerd in informatie dat hen in staat stelt zich een oordeel te vormen omtrent het vermogen
van de onderneming tot het betalen van loon en ouderdaguitkeringen, alsmede het verschaffen van werkgelegenheid;
- Cliënten: deze hebben belang bij informatie omtrent de continuïteit van een onderneming, in het bijzonder wanner zij
daarmee langdurige betrekkingen onderhouden, dan wel daarvan afhankelijk zijn;
- Geldschieters: deze zijn geïnteresseerd in informatie die hen in staat stelt te bepalen of hun leningen en de daarop
betrekking hebbende rente, op het moment van verschuldigdheid zullen worden voldaan.
Vanuit het stramien wordt de informatiebehoefte van beleggers als belangrijkste aangemerkt:
Aangezien beleggers verschaffers zijn van risicokapitaal aan de onderneming, zal het beschikbaar stellen van jaarrekeningen
die hun behoeften dekken eveneens voldoen aan de meeste behoefte van andere gebruikers.
Het doel van de jaarrekening volgens het stramien:
Het doel van de jaarrekening is om informatie te verschaffen over de financiële positie, resultaten en wijzigingen in de financiële
positie van een onderneming, die voor een grote reeks van gebruikers nuttig is voor het nemen van economische beslissingen.
Tevens dient de jaarrekening voor het afleggen van een verantwoording door het bestuur (verantwoordingsfunctie).
Het doel van de jaarrekening volgens de wet:
De jaarrekening geeft volgens normen, die in het maatschappelijk verkeer als aanvaardbaar worden beschouwd, een zodanig
inzicht dat een verantwoord oordeel kan worden gevormd omtrent het vermogen en het resultaat, alsmede voor zover de aard
van een jaarrekening dat toelaat, omtrent de solvabiliteit en de liquiditeit van de rechtspersoon. Dit wordt het inzichtvereiste
genoemd.
- 2/81 -
Gedownload door Ruud Pijnenburg (rlm.pijnenburg@gmail.com)
, lOMoARcPSD|2697772
Het stramien onderkent een kanttekening bij bovenstaand doel:
Jaarrekeningen verschaffen echter niet alle informatie die gebruikers nodig kunnen hebben om economische beslissingen te
nemen, aangezien zij grotendeels financiële gevolgen van gebeurtenissen in het verleden weergeven en niet
noodzakelijkerwijze andere dan financiële informatie bevatten.
De grondbeginselen van het Stramien:
- Het toerekeningsbeginsel (accrual base): bij hantering van dit beginsel worden de gevolgen van transacties en
andere gebeurtenissen verwerkt wanneer zij zich voordoen en worden zij in de administratie verantwoord en in de
jaarrekening verwerkt van de periode waarop zij betrekking hebben. Bijv. voorzieningen: deze verplichtingen dienen
te worden verantwoord reeds voordat deze leiden tot uitgaande kasstromen. (kasstromen worden toegerekend aan
de perioden waarop zij betrekking hebben).
- Het continuïteitsbeginsel (going concern beginsel): de jaarrekening wordt gewoonlijk opgesteld in de
veronderstelling dat de continuïteit van de onderneming gewaarborgd is en dat zij haar bedrijf in de afzienbare
toekomst zal voortzetten. Indien dit niet het geval is, wijzigt de waardering van posten.
De kwalitatieve kenmerken van een jaarrekening volgens het Stramien:
- Begrijpelijkheid: De jaarrekening dient begrijpelijk en duidelijk te zijn voor gebruikers met een redelijke kennis en
toewijding;
- Relevantie: betreft de mate waarin informatie de economische beslissingen van gebruikers beïnvloedt. Hiermee
hangen samen het realisatieprincipe, het matchingsprincipe en het materialiteitsprincipe.
- Betrouwbaarheid: de informatie in de jaarrekening dient vrij te zijn van wezenlijke onjuistheden en vooroordelen en
dient een getrouwe weergave te zijn van de werkelijkheid. Hiermee hangen samen het beginsel van ‘substance over
form’ (economische realiteit gaat boven juridische vorm), en het voorzichtigheidsprincipe.
- Vergelijkbaarheid: gebruikers moeten in staat zijn om de jaarrekeningen van ondernemingen in de tijd en die tussen
ondernemingen onderling te vergelijken. Hiermee hangt samen het stelselmatigheidsprincipe.
De randvoorwaarden die bij bovenstaande kwalitatieve kenmerken van de jaarrekening horen zijn:
De randvoorwaarden zijn tijdigheid en de afweging van nut en kosten. Ook tussen de kwalitatieve kenmerken kan sprake zijn
van een onderlinge afweging, waarbij relevantie het primaire kenmerk is.
Een spanningsveld tussen betrouwbaarheid en relevantie kan bijv. zijn:
Het toepassen van historische kosten dan wel actuele waarde. Historische kosten worden gekenmerkt door een hoge mate van
betrouwbaarheid, echter de relevantie laat te wensen over. Bij actuele waarde is de relevantie juist hoog en de betrouwbaarheid
van mindere mate.
Realisatieprincipe:
Deze stelt dat alleen opbrengsten en winsten mogen worden verantwoord indien deze zijn gerealiseerd. Het is niet leidend,
omdat het in omstandigheden ook relevant kan worden geacht om ongerealiseerde waardeveranderingen in het resultaat op te
nemen. Met het toestaan van de ‘percentage of completion methode’ (POC) is het realisatieprincipe doorbroken.
Materialiteitsprincipe:
Informatie is van relatieve betekenis (materieel) indien het weglaten of het onjuist weergeven daarvan de economische
beslissingen die gebruikers op basis van de financiële overzichten nemen, kan beïnvloeden. Voor de balans geldt dat indien
een post groter is dan 5% van de balanstelling of groter dan 10% van de rubriek waartoe hij behoort. In een dergelijke situatie
wordt aanbevolen de post afzonderlijk te vermelden op grond van het vermoeden dat sprake is van een post van relatieve
betekenis. Voor de W&V geldt dat indien een resultaatpost groter is dan 5% van de toegevoegde waarde of groter is dan 10%
van het totaal van de rubriek, wordt aanbevolen de post afzonderlijk te vermelden op grond van het vermoeden dat sprake is
van een post van relatieve betekenis.
- 3/81 -
Gedownload door Ruud Pijnenburg (rlm.pijnenburg@gmail.com)
, lOMoARcPSD|2697772
Substance over form:
Wil informatie een getrouwe weergave zijn van de transacties en gebeurtenissen die zij pretendeert weer te geven, dan is het
noodzakelijk dat deze wordt verantwoord en weergegeven in overeenstemming met de economische realiteit, en niet slechts de
juridische gedaante. Het wezen van transacties of andere gebeurtenissen komt niet altijd overeen met hetgeen uit de juridische
gedaante blijkt. Een onderneming zou bijv. een actief op zodanige wijze aan een derde kunnen overdragen dat de documenten
de indruk wekken dat van juridische eigendomsoverdracht aan die derde sprake is, doch er kunnen overeenkomsten bestaan
die verzekeren dat de onderneming de toekomstige economische voordelen die in het actief belichaamd zijn, blijft genieten. In
dergelijke omstandigheden zou het verantwoorden van een verkoop geen getrouwe weergave zijn van de transactie die men is
aangegaan. In de jaarrekening dient derhalve de economische realiteit van de transactie te worden weergegeven. De informatie
die is gebaseerd op de economische realiteit, en niet louter de juridische vorm is dus van primair belang voor het verantwoorde
oordeel van gebruikers.
Vb. van toepassing substance over form met betrekking tot financiële leasing. Hoewel in dat geval de lessor de juridische
eigenaar is, loopt de lessee feitelijk alle of nagenoeg alle economische risico’s ten aanzien van het geleasde actief. Om die
reden dient de lessee het actief en de daarmee samenhangende leaseverplichtingen in de balans op te nemen. Dit betekent
ook dat indien een onderneming een sale and leaseback transactie aangaat (het verkopen van een actief en het permanent
terug huren daarvan) die niet als een verkoop van het actief wordt aangemerkt, ook al is daar juridisch wel sprake van.
(Verkoper = lessor. Koper = lessee).
Voorzichtigheidsprincipe:
Aan transacties zijn onzekerheden verbonden. Bij de toepassing van de grondslagen voor de waardering en de
resultaatbepaling dient voorzichtigheid betracht te worden. In dit verband is bepaald dat verliezen en risico’s dien hun oorsprong
vinden voor het einde van het boekjaar, in acht worden genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn
geworden.
Stelselmatigheidsprincipe:
Houdt in dat voor, naar aard en gebruik, gelijksoortige activa of activiteiten dezelfde grondslagen en regels dienen te worden
toegepast en dat een eenmaal gekozen stelsel dient te worden gehandhaafd tenzij de situatie aanleiding geeft tot een
stelselwijziging. Een wijziging in het stelsel is slechts toegestaan wegens gegronde redenen. Deze redenen moeten worden
uiteengezet. Tevens moet inzicht worden gegeven in de betekenis voor het vermogen en het resultaat aan de hand van
aangepaste cijfers voor het boekjaar. IAS 8.14 staat stelselwijziging slechts toe indien dit wordt geëist door een standaard of
interpretatie of indien de jaarrekening na aanpassing van de grondslagen een beter inzicht geeft.
Vb. van Historische kostprijs naar actuele waarde. Je past de boekwaarde van een actief aan. In de toelichting wordt het
verschil vermeldt, hierbij pas je ook de vergelijkende cijfers aan. Je licht toe dat je van stelsel bent gewijzigd. Invloed op het
resultaat tevens vermelden. Je moet een gegronde reden hebben voor de stelselwijziging en deze vermelden in de
jaarrekening. Een gegronde reden is bijvoorbeeld: als het in de gehele branche op die manier wordt gewaardeerd.
Bij toepassing van actuele waarde: je waardeert tegen de waarde van het actief op dat moment. De waardestijging verwerkt als
volgt:
Debet: toevoeging aan MVA
Credit: toevoeging aan eigen vermogen onder de herwaarderingsreserve
Dit kan ook effect hebben op de winst en verliesrekening:
Mva
@ Resultaat
+
Overige reserves
@ EV herwaarderingsreserve
Hiermee verwerk je de vermeerdering van de actuele waarde van de MVA in je resultaat.
- 4/81 -
Gedownload door Ruud Pijnenburg (rlm.pijnenburg@gmail.com)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper JessicaKlaasen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
