Hoorcollege week 1 t/m 7 Arbeidsrecht: werk en
zekerheid I
2024/2025
Bevat de verplichte jurisprudentie
,HC 1 Arbeidsrecht: werk en zekerheid I
H.L. Drucker
Hoogleraar Groningen/Leiden
Ontwierp Wet op het arbeidscontract (met veel dwingend recht)
Hij was Kamerlid toen zijn wetsvoorstel langskwam
Definitie arbeidsovk
Art. 7:610 BW
Arbeid (hetgeen de werkgever zegt wat je moet doen) (stage is geen arbeid)
Loon
Dienst (ondergeschikt)
Element “gedurende zekere tijd” heeft geen onderscheidende waarde (meer)
Stageovk? Arbeid
HR Logidex
R.o. 3.3.4: “Bij de hiervoor in 3.3.2 bedoelde toetsing heeft als maatstaf te gelden of
de werkzaamheden vd stagiair naar de bedoeling van partijen zozeer zijn gericht op
het uitbreiden van eigen kennis en ervaring vd stagiair, zulks mede met het oog op de
voltooiing van zijn opleiding, dat van een ovk waarbij de ene partij zich verbindt voor
de andere arbeid te verrichten niet kan worden gesproken niet kan worden
gesproken”
-> Bedoeling van partijen is van belang
Bijv door een leerplan/stageplan, ook moet er een opleiding zijn (als dat er niet is,
dan geen stage)
Dus igv opdoen van werkervaring is er geen sprake ve stage
R.o. 3.3.4: “Daaruit volgt dat het erop aankomt of het verrichten vd werkzaamheden
vd stagiair in overwegende mate in het belang is vd opleiding die ze volgt“
Art. 7:610 BW: is dwingend
Gedachte MvT: werknemer is enorm afhankelijk van werk (anders kan je je leven niet
leven)
Afhankelijkheid is ouderwets?
Achterhaald dat werknemer zo wordt beschermd?
Enerzijds ja, want tegenwoordig gaan kinderen en mensen niet snel meer dood
wanneer ze geen werk hebben
Anderzijds, mensen blijven afhankelijk van werk en werkgevers om werk te krijgen
Publiek belang arbeidsovk
Vanwege de voorheffing loonbelasting (werkgever houdt belasting in voor werknemer)
Scholing
Sociale zekerheid (allemaal gekoppeld aan arbeidsovk, of je WIA-uitkering etc mag krijgen)
Medezeggenschap (werknemer heeft invloed op het bedrijf, is een fundamenteel recht uit
grondwet)
,Maar ook vanwege de organisatie vd samenleving:
Economische ordening, rechtvaardigheid, gelijkwaardige inkomensverdeling
->Dus handhaven arbeidsovk van groot belang
HR Groen/Schroevers
Voor antwoord op de vraag of een arbeidsovk is gesloten:
“Bepalend wat partijen bij het sluiten voor de ovk voor ogen stond, mede in
aanmerking genomen de wijze waarop ze feitelijk aan de ovk uitvoering hebben
gegeven en aldus daaraan inhoud hebben gegeven”
Deze uitspraak is heel lang uitgelegd dat als het ze niet voor ogen stond, dat het dat
ook niet was. Dus heel lang leek je een keuze te hebben, had je geen arbeidsovk voor
ogen, dan was het geen arbeidsovk
De opdrachtovk biedt de opdrachtgever de ruimte de opdrachtnemer opdrachten/instructies
te geven (art. 7:400 BW)
ZZP’ers
Voordeel zzp: je verdient meer
Zelfstandigenaftrek etc
Zzp’ers hebben aftrekposten (waar je geen belasting over hoeft te betalen) die
werknemers niet hebben
Nadeel zzp: je krijgt bijv geen uitkering
HR Gouden Kooi
Opsluiten in een kooi en een aantal maanden heel naar doen
Opdrachtovk volgens UWV (dus geen recht op uitkering)
Maar Natasia won (wel arbeidsovk)
De onkostenvergoeding is loon
Ondergeschikt: want villa uit als je werd weggestemd, en je moest verplicht naar
doen
HR X/Gemeente Amsterdam
HR kwam hier pas echt terug op Groen/Schroevers
Participatieovereenkomst
Toeslag op uitkering
HR r.o. 3.2.2: De bedoeling van partijen tav contractsvormen doet niet terzake (!)
HR r.o. 3.2.2: wat van belang is, is wat ze inhoudelijk willen doen, welke rechten en
plichten zijn ze overeengekomen
HR introduceert tweefasenleer (eerst kijken naar rechten en plichten, als dat te veel
neigt naar arbeidsovk, dan is het een arbeidsovk)
R.o. 3.2.3: 2 fasenleer:
, i) Vaststelling overeengekomen rechten en plichten (Haviltex)
ii) Aan de hand daarvan de ovk kwalificeren
Dus ipv Groen/Schroevers manier, komt de tweefasenleer (Groen/Schroevers is vervallen)
Er is dus geen keuze tussen arbeidsovk en ander soort ovk, wat je zelf vindt is niet
wetgevend
Dus echt geen keuze
Wat er in de praktijk gebeurt is niet overeenkomstig de wet:
Want:
Hoe partijen hun ovk zelf noemen, doet er niet toe (X/Gemeente Ams)
En dat geldt dus ook voor zzp’ers/opdrachtovk: de wet bepaalt wat een arbeidsovk is,
niet partijen
Belangrijker nog
Handhaving (door belastingdienst) is het probleem
Vanaf 2016 niet gehandhaafd door belastingdienst
Nadelig voor sociale zekerheid (heel veel mensen onttrekken zich aan betalen
voor/financieren van uitkeringen)
Pensioenfondsen handhaafden wel (zij hebben er belang bij te weten of iemand een
arbeidsovk heeft of niet)
HR Stichting Thuiszorg Rotterdam
Partijen zeggen geen arbeidsovk, pensioenfonds zegt wel arbeidsovk (dus premie)
Rechtsvraag: Kan een derde zich beroepen op een contract wat tussen twee anderen
is gesloten? (Pensioenfonds is derde, ovk tussen Stichting Thuiszorg en x)
Antwoord: ja (r.o. 3.3)
En was ook sprake van arbeidsovk (loon-gezag-arbeid)
Directeur: moet luisteren naar bestuur + andere feitelijke bepalingen in ovk dat
sprake is van een arbeidsovk
Maar gaat dat wel goed?
Grote onduidelijkheid over naderende handhaving zzp-wet: ‘Niet te begrijpen’
Met alle gevolgen van dien, vooral de terugwerkende kracht
Als ziekenhuis zegt, je moet in loondienst komen en kan niet meer via zzp, dan zegt
persoon, prima ik werk hier al tien jaar dus met terugwerkende kracht wil ik allerlei
premies ontvangen (met terugwerkende kracht allemaal claims indienen als zijnde
een werknemer)
Handhaven leidt er dus toe dat er veel grote verschuivingen op arbeidsmarkt plaatsvinden