Samenvatting A. Fischer – De Zin en Onzin van Emoties
Hoofdstuk 1: Wat zijn emoties en waar zijn ze goed voor?
1.1 Emoties en emotionele mensen
Er bestaan vele definities voor het begrip ‘emoties’. Dit komt omdat het niet naar een
duidelijke groep waarneembare verschijnselen verwijst. We interpreteren verschillende
dingen als emoties of als het gevolg van een emotie.
‘Emotioneel zijn’ is een interpretatie van een bepaald gedrag in een bepaalde context (en
de persoon die de expressie observeert).
Amerikaanse Psychologe Shields (1991). 3 kenmerken voor een emotioneel persoon:
● Vaak is dit een vrouw.
● Emotionele personen stralen machteloosheid, onzekerheid en wispelturigheid uit.
Elke emotie die daarbij geuit wordt kan als emotioneel worden gezien.
● Iemand die overreageert. De persoon in kwestie overtreedt bepaalde normen van
‘goed’ emotioneel gedrag.
Emotionaliteit is voor ons snel iets negatiefs omdat het overschrijdende emoties zijn.
Daarnaast interpreteren wij emoties van de ander soms anders dan dat hij/zij dit heeft
bedoeld.
1.2 Een wetenschappelijke benadering van emoties
We moeten emoties onderscheiden van affectieve processen.
Affectieve processen (een brede categorie van gemoedstoestanden/gevoel):
● Evaluaties: ergens een mening over geven zonder je betrokken te voelen.
● Stemmingen: een ‘bui’. Hoeft geen specifieke oorzaak te hebben. Als de stemming
heftiger wordt, is dit een overgang naar een specifieke emotie.
● Sentiment: is vaak een langetermijnperspectief op een persoon. Een gevoel met
verstrekkende gevolgen.
Emotie is een reactie op een gebeurtenis die ons op de een of andere manier raakt. Het
tast onze belangen aan (motivationele relevantie, iets wat je bij evaluaties dus niet hebt).
Wat emoties onderscheidt van stemmingen is de intentionaliteit. Emoties gaan over iets
en iemand, en is dus wel specifiek.
1.3 Componenten van emoties
Emoties bestaan uit verschillende componenten. Die combinaties zorgen voor een
emotie.
1e component: (Primaire) Inschattingsdimensies
● Inschattingen van de situatie. Een inschatting bepaalt de aard en intensiteit van
een emotie. Een inschatting is geen gewoon oordeel, maar een oordeel dat voor
iemand persoonlijk van belang is (betrokkenheid). ‘Ik ben boos want ik heb hier
het meest mee te maken.’
, ● Motivationele congruentie. Men schat in of de situatie/gebeurtenis overeenkomt
met iemand wensen. ‘Ik ben boos omdat ik geen promotie krijg, en ik wil juist
hogerop’.
● Schuldtoewijzing: Wie heeft de gebeurtenis veroorzaakt? Als je het zelf bent meer
schaamte, als de ander het is meer boosheid.
Andere dimensies die emoties van elkaar onderscheiden is de onduidelijkheid van de
gebeurtenis en of de gebeurtenis als onverwacht wordt gezien.
Secundaire inschattingen: het eigen vermogen om iets aan de situatie te doen. Verdriet
en angst als je de situatie oncontroleerbaar voor jezelf is, en bij bijv. volledige controle
weer minder angst.
2e Component
Actietendensen: de bereidheid om iets te doen aan de gebeurtenis of persoon die de
emotie heeft veroorzaakt. 4 neigingen: toenadering, aanvallen, vermijden en vluchten.
Schuld heeft bijv. een andere actietendens dan schaamte.
De inschattingen en de actietendensen vormen dus samen de subjectieve ervaring van
de emotie.
Bij emoties vinden er ook lichamelijke veranderingen plaats. Je hersenen werken ook
samen met je emoties. Het linker frontale gedeelte van je hersenen is meer betrokken bij
expressie en toenaderingsemoties, terwijl je rechter frontale gedeelte meer voor de
vermijdingsemoties is. De precieze werking is moeilijk te bepalen.
Bij emoties vinden er vaak automatische expressies plaats. Emotioneel gedrag gaat vaak
wat bewuster.
1.4 Prototypische definitie in plaats van klassieke definitie
Er zijn natuurlijk ook emoties die je niet kunt herkennen aan de actietendens. In ieder
geval moet het voldoen aan de motivationele relevantie en intentionaliteit. We kunnen
geen precieze definitie van emotie maken, dus hanteren we een prototypische definitie.
Daarbij zijn de grenzen niet zo scherp.
1.5 Emoties en emotiewoorden
Omdat elke taal andere (en meerdere) woorden heeft voor emoties, is het lastig te
bepalen hoeveel emoties er precies zijn. Men maakt gebruik van de sorteermethode
(emoties sorteren in categorieën tot je niet meer verder kunt).
Als een land veel woorden heeft voor 1 emotie, kan je concluderen dat deze emotie in
het land nogal dominant is (schaamte, China). Emotietaal kan dus veel zeggen.
Emotionele intelligentie: de vaardigheid om je eigen emoties en die van anderen te
kunnen opmerken en te analyseren.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper konijneetwortel. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.