College aantekeningen
Alle hoorcolleges Medische Sociologie
- Instelling
- Vrije Universiteit Amsterdam (VU)
De 12 hoorcolleges van het vak Medische Sociologie en redenatietips voor het tentamen.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 46 pagina's
Voorbeeld 4 van de 46 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
Hoorcolleges Medische SociologieBoek: Nettleton S (2013). The Sociology of Health and Illness
(3rd edition)
12 Hoorcolleges + tentamentips
INHOUDSOPGAVE:
Titel: Pagina’s:
Hoorcollege 1: Introductie 1-4
Hoorcollege 2: Gezondheid, ervaringskennis, risico & leefstijl 4- 10
Hoorcollege 3: Sociaal constructivisme 10 - 13
Hoorcollege 4: De ervaring van chronische ziekte & handicap 13 - 16
Hoorcollege 5: Disability studies 16 - 20
Hoorcollege 6: Gezondheidsverschillen 20 - 25
Hoorcollege 7: Klimaatcrisis en gezondheid 25 - 27
Hoorcollege 8: Sociologische perspectieven op technologie 27 - 31
Hoorcollege 9: Patiëntenrechten en bijzondere doelgroepen 31 - 34
Hoorcollege 10: Hulpverleningsrelatie in juridisch perspectief 34 - 37
Hoorcollege 11: ‘Arts’ patiëntrelaties, de patiënt de baas? 37 - 41
Hoorcollege 12: De sociologie van het lichaam 41 - 44
Samenvattend college + tentamentips 44 - 45
,HC 1: Introductie
Verschuiving van ziektebeelden. Kanker en hart- en vaatletsel incidentie neemt toe. Net als
psychische stoornissen, stijgen heel hard.
Defenitie burn-out = outputting als gevolg van werk. (Maslach 1981)
Dreumesen van één of twee jaar zouden al moeten worden getest op stress. Want kinderen
die in hun eerste levensjaren last hebben van chronische stress, ehbben op latere leeftijd
grotere kans op gezondheidsklachten, zoals een burn-out. We leven op een tijdbom, stelt
het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid.
Stress → weerbaarheid afname, niet bereiken geluk, stress is onderdeel van gezonde
ontwikkeling, goede opleiding. Stress brengt je tot beoogde prestatie. Maar dan is de grote
vraag wanneer is stress gezond en wanneer wordt het ongezond? Stress kan leiden tot
klachten.
Stress kan leiden tot internaliserende emotionele problemen gerelateerd aan psychische
stoornissen: angst, depressie, burn out. Stress kan ook leiden tot externaliserende
gedragsproblemen gerelateerd aan gedragsstoornissen: ADHD.
→ Schooluitval etc.
Stress en burn-out klachten kunnen verschillende uitingen hebben voor mannen en
vrouwen.
Stress : heeft invloed op welbevinden en gezondheid.
Depressie : stoornis (SM)
Burn-out : staat niet in de DSM, gaat om gezonde mensen, minder taboe op omdat als je
burn-out krijgt komt het door hard werken, dus heb je in ieder geval hard gewerkt.
→ het maakt dus uit welk ziektebeeld je hebt. Mensen staan positiever tegenover burn-out
dan tegenover depressie.
Risicofactoren:
● Vrouw zijn.
● Erfelijkheid.
1
, ● Persoonlijkheidsfactoren (weerbaarheid).
● Fysieke gezonhdied.
● Omgevingsfactoren:
○ Kinderen uit niet volledige gezinnen. 1 op de 6 kinderen groeit op in
eenoudergezin, waarvan 89% bij moeder.
○ Laag welvaartsniveau.
○ Ouders met psychische problemen.
● Regionale verschillen; verschilt per regio hoe de samenleving daar in elkaar zit.
Technologie, de oorzaak en/of de oplossing?
- Is stress meetbaar? Wat ‘meet’ je dan?
- Is social media gevaar of de oplossing?
- Biedt technologie de oplossing?
Huisvrouwen krijgen nu apparaten dus huisvrouw zijn wordt makkelijker gemaakt, maar
vroeger hoefde die vrouwen niet helemaal fijn gepureerde sappen te maken, tegenwoordig
wel. Dus met nieuwe apparaten komen ook nieuwe verwachtingen → niet bepaald
makkelijker altijd.
Sommige bedrijven zijn hun medewerkers gaan beschermen. Deze bedrijven zijn gaan
nadenken over wat doet technologie met ons lichaam. ‘Recht op niet meer werken in het
weekend, en s’avonds’.
Het (maakbare) lichaam. Elke keer nieuwe trends, selfiecultuur, wittere tanden, beugels. We
gaan steeds meer op elkaar lijken, er is behoefte aan om eruit te zien als de rest. Wanneer
dit niet lukt kan dit zorgen voor stress.
Evaringsdeskundigen : ‘het gaat niet om wie je bent, maar om wat je bereikt dat is
geïnstutionaliseerd in de maatschappij.’
Kortom:
● Stress, burn-out kunnen niet als louter individueel psychologisch/ medisch probleem
gzien worden.
● Stress is ook een maatschappelijk fenomeen.
● Het welvaartsniveau, maatschappelijke normen en waarden, mate van taboe,
(nieuwe) technologieën, wetgeving spelen ook een rol.
Medische sociologie: hoe komt medische kennis tot stand? Hoe wordt kennis vertaald en
toegepast? Welke rol speelt sociale context, technologie, diversiteit, het lichaam, juridisch
kader?
Basis begrippen:
- Gezondheid en ziekte zijn ook maatschappelijke verschijnselen.
- Medische sociologie en recht; nut voor gezondheidswetenschappers.
- Gezondheid en ziekte zijn biopsychosociale verschijnselen.
- Kennis over eht sociale is basiskennis.
2
, Het biomedisch model:
5 aannamens:
1. Mind- body dualism. Onderscheid lichaam-geest. Lichaam en geest zijn
gescheiden.
2. Mechanische metafoor. LIchaam als machine. Uit een geheel kunnen we een
onderdeel halen. Lichaam is repareerbaar en bestaat uit verschillende onderdelen
onafhankelijk van elkaar.
3. Technologische imperatief. Dwingende effect. Met pillen, diagnostiek, (dwingend
idee van behandelen) kun je beter worden.
4. Reductionistisch; biologische uitleg. Is dat de verklaringen van ziekte gericht zijn op
biologische veranderingen in de relatieve verwaarlozing van sociale en
psychosociale factoren
5. Doctrine van specifieke etiologie. Identificeerbare ‘ziekte-entiteit’, bijvoorbeeld
bacteriën. Sprake van specifieke oorzaak. Elke ziekte wordt veroorzaakt door een
specifieke, identificeerbare bacterie of iets, dat noem je ziekte-entiteit.
6. Objectieve wetenschap, natuurverschijnselen die kunnen worden bestudeerd.
Whig history = presentatie van de geschiedenis als lineaire vooruitgang. Medische
wetenschap blijft maar toenemen.
Bio-psychosociale benaderingen afwegen:
● Interventies veelal gericht op het individu.
○ En individualisme is een culturele ideologie!
● Sociaal levert misschien wel meer op.
○ Sociotechnische interventie: plaatsing van de lift/ trap, kleinere borden?
● Zelfs als bio belangrijk is, kan psychosociaal oorzaak of oplossing zijn:
○ Genetische aanleg voor depressie.
Interventies niet meer richten op het individu maar op de omgeving. Bijvoorbeeld gedicht op
een trap zetten, zodat mensen wanneer ze omhoog lopen een gedicht lezen.
Sociale domein = de maatsschappij met haar structuren, patronen, insitiuties, normen en
regelingen:
- Beïnvloedt gedrag, wat we denken en geloven.
- Beïnvloedt gezondheid en ziekte.
- Beïnvloedt door de sociologie.
Sociologie bestudeert het samenleven van mensen in grotere of kleinere verbanden.
Thema’s zoals waarden en normen; sociale controle, macht, dwang: afwijkend gedrag,
positie, status, rollen: groepen, collectieven, netwerken; sociale structuur: sociale
ongelijkheid; cultuur(overdracht); stabiliteit en verandering.
Verschillende theorieën en posities:
- Sociologen verklaren het sociale domein niet allen op dezelfde manier: er bestaan
verschillende theorieën.
- Sociologen nemen verschillende posities in: onderzoek binnen het beleid van de
verzorgingstaat, versus kritisch denken over de vooronderstellingen van ziekte en
gezondheid.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper janinevdhoorn. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,39. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 71498 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen