In dit document staan hoorcollegeaantekeningen, werkgroepaantekeningen en een samenvatting van alle opgegeven hoofdstukken van Breeman & Van Eijk, 2023 (Bestuurlijke Kaart van Nederland H1 t/m 3, H5 tm 8, H10), Boin & Lodge, 2024 (The politics of policymaking H1 t/m H7 en H10) en alle artikelen. De...
Bestuur en Beleid
Inhoudsopgave
Week 37........................................................................................................ 3
Literatuur Breeman & Van Eijk H1, H2, H3......................................................................3
H1 – De bestuurlijke kaart van Nederland...................................................................3
H2 – De Nederlandse staat.......................................................................................... 6
H3 – De politiek-bestuurlijke instituties.......................................................................9
Hoorcollege 1 – Het belang van Bestuur en Beleid.......................................................15
Bestuurlijke kaart...................................................................................................... 17
Week 38...................................................................................................... 18
Literatuur Breeman & Van Eijk H5, H6, H7....................................................................18
H5 – Nationaal bestuur: Het Rijk................................................................................18
Hoorcollege 2 – Uitdagingen voor Bestuur en Beleid....................................................26
Bestuurlijke kaart...................................................................................................... 27
Week 40...................................................................................................... 43
Boin H1 – The importance of policymaking...................................................................43
Boin H2 – The challenges of problem-solving in a complex and dynamic world............45
Boin H3 – Exploring the policymaking world.................................................................46
Boin H4 – The fight for attention: why some problems trigger policymaking (and many
others do not)............................................................................................................... 48
Stone H8 – Numbers..................................................................................................... 51
Kennisclips.................................................................................................................... 53
Werkcollege 4............................................................................................................... 54
Week 41...................................................................................................... 55
Bannink & Bosselaar – Hoogerwerf ‘revisited’. Over de beleidstheorie en de
participatiewet.............................................................................................................. 55
Hoorcollege 4 – Beleidsontwerp....................................................................................56
Beleidsinstrumenten................................................................................................ 56
Rol ambtenaar en overheidsorganisatie....................................................................58
Boin H5 – Crafting sound policy: The political dimension of technical choices..............59
Werkcollege 5 – Beleidstheorie.....................................................................................62
Week 42...................................................................................................... 63
Boin H6 – Getting it done: the implementation challenge.............................................63
, Lipsky inleiding en H1 - The critical role of street level bureaucrats.............................65
Hoorcollege 5 – De uitvoering van beleid......................................................................66
Werkcollege 6 – Beleidsuitvoering................................................................................69
Week 43...................................................................................................... 69
Hoorcollege 6 – Evaluatie van beleid............................................................................69
Verantwoording......................................................................................................... 69
Evaluatie................................................................................................................... 71
Oorzaken en the blame game...................................................................................72
Stone H9 – Causes........................................................................................................ 72
Boin H7 – How accountability and evaluation shape policymaking...............................74
Werkcollege 7 – Oefenvragen.......................................................................................77
Week 44...................................................................................................... 78
Boin H10 – The moral dimension of policymaking.........................................................78
Sandel H10 – Justice and the common good.................................................................80
Hoorcollege 7 – Ethiek en beleid...................................................................................80
2
Bestuur & Beleid (USG5010) Universiteit Utrecht
,Week 37
Literatuur Breeman & Van Eijk H1, H2, H3
H1 – De bestuurlijke kaart van Nederland
Kaartkennis: als je de weg in je omgeving goed wilt vinden, dan moet je
kennis bezitten van de loop van de straten en de locatie van in elk geval
de belangrijkste gebouwen. Niet alleen locatie en verbindingen tussen
gebouwen in dit boek, maar ook beeld ervan en van de aard.
Wat is openbaar bestuur?
Definitieprobleem van Openbaar Bestuur: wat het inhoudt varieert.
Overheid wordt vaak als synoniem gebruikt, maar de werkelijkheid kan je
vanuit verschillende uitgangspunten in delen. Openbaar bestuur is:
- Juridisch: Alle organisaties met publiekrechtelijke grondslag=
bestaan van organisatie is wettelijk vastgelegd zoals dat van een
gemeente.
o Verenigingen, stichtingen en VN zijn privaat vanuit dit
oogpunt.
- Financiering: Gefinancierd uit algemene middelen= belasting,
premie, overheidssubsidie --> Publieke organisatie.
- Doel/taakstelling: Publiek is algemeen belang, dus zorg, onderwijs,
huisvesting etc. Dit is vaak in de wet vastgelegd.
Vb. van Cito: is privaatrechtelijke instelling die publieke taken uitvoert.
In dit boek ligt niet alleen focus op de klassiek-juridische opvatting, maar
ook op organisaties in de omgeving van openbaar bestuur. Ook vakbonden
en milieuorganisaties spelen bijvoorbeeld een rol.
Maatschappelijk middenveld: Oude term voor instelling met publieke taak
naast de overheid. Wordt vaak gefinancierd vanuit belastingopbrengsten
en premieheffing. Heeft geen winstoogmerk en is onderdeel van de private
sector. Gaat om actoren van met invloed op openbaar bestuur in
Nederland zoals ziekenhuizen. Openbaar bestuur is dus niet helder
begrensd.
Beschrijvende invalshoek: Welke organisaties en verbanden. Geen
verklaringen voor ontstaan. Grondslag voor begrip van theorieën in
bestuurskunde.
Kenmerken Nederlands openbaar bestuur
- Constitutionele monarchie: Koning is staatshoofd, handelen is wel
gebonden aan de grondwet of een geschreven constitutie.
- Rechtsstaat:
o Legaliteitsbeginsel: Overheid mag alleen handelen op grond
van wettelijke bevoegdheden.
3
Bestuur & Beleid (USG5010) Universiteit Utrecht
, o Ook zijn er grondrechten zoals vrijheden.
- Gedeeltelijke scheiding der machten: Wetgevend, rechtsprekend,
uitvoerend. Onafhankelijk en controleren elkaar.
- Scheiding van kerk en staat: Geen staatskerk.
- Parlementair stelsel: Bevolking kiest het hoogste besluitvormende
orgaan (Tweede Kamer). Ook wel representatieve of indirecte
democratie. Directe democratie is een referendum, komt weinig
voor.
o Ministeriële verantwoordelijkheid: Ministers zijn
verantwoordelijk voor optreden van het staatshoofd en het
doen en laten van rijksambtenaren.
o Vertrouwensregel: Ministers moeten aftreden zodra ze
vertrouwen van de volksvertegenwoordiging hebben verloren.
o Dualistisch parlementair stelsel: De volksvertegenwoordiging
is onafhankelijk van de regering en ministers kunnen geen
deel uitmaken van Staten Generaal. Gemeenten en provincies
zijn ook gescheiden van College van Burgemeester en
Wethouders.
- Nederlandse bevolking kiest geen bestuurders: Leden van
gemeenteraden en Provinciale Staten benoemen wethouders en
gedeputeerden. De Kroon benoemt ministers, burgemeesters en
commissarissen.
- Evenredige vertegenwoordiging: Het aantal zetels is in
overeenstemming met de aanhang. Ook is er geen kiesdrempel, dus
het is makkelijker om een zetel in de volksvertegenwoordiging te
krijgen voor nieuwe partij.
o 1917: Door volksvertegenwoordiging van districtenstelsel naar
evenredige vertegenwoordiging.
- Gedecentraliseerde eenheidsstaat: De Rijksoverheid die zaken aan
lagere overheden kan opleggen. --> zorgt voor een veelvuldige
samenwerking tussen bestuurslagen.
o Thorbeckes Grondwet 1848: De grondslag voor ministeriële
verantwoordelijkheid en gedecentraliseerde eenheidsstaat.
- Geen constitutioneel hof: Geen onafhankelijke rechterlijke instantie
die wetten toetst aan grondwet.
- Geen Juryrechtspraak: Rechtspraak is een exclusief domein van
onafhankelijke en deskundige rechters. Er zijn geen leken.
- Functioneel bestuur: Bestuursorganen die beperkt, wettelijk
takenpakket hebben.
o Vb. Waterschappen.
- Europese Unie: Nationale wet- en regelgeving wordt bepaald door de
Europese. Europese wet- en regelgeving heeft voorrang boven
nationale wetgeving op terreinen van haar zeggenschap.
Nederlands openbaar bestuur is inclusief: Besluiten worden pas genomen
als er brede steun is onder de betrokken politieke actoren. Hierdoor ligt de
nadruk op draagkracht.
Bestuursstijl van NL: 6 co’s
- Coalitie
4
Bestuur & Beleid (USG5010) Universiteit Utrecht
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper marije6. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,48. Je zit daarna nergens aan vast.
