WDD-3: Week 1 - Complexe orthopedie en centrale func:estoornissen
Complexe orthopedie en centrale functie-
stoornissen
1 Tumoren en infec-es van het bot
1.1 Inleiding
Primaire bo*umoren ontstaan direct uit het botweefsel en kunnen goedaardig (benigne) of
kwaadaardig (maligne) zijn. De tumoren kunnen variëren in hun agressiviteit, van latent tot zeer
destruc/ef. Deze tumoren zijn zeldzaam, met een gescha*e inciden@e van 4 per 100.000 mensen per
jaar. Kwaadaardige bo*umoren kunnen uitzaaien, vaak naar de longen, borst, schildklier, nier en
prostaat. LeeGijd en loca@e van de tumor zijn belangrijke factoren die invloed hebben op de kans op
metastasen. Zo komen bij jongere pa@ënten primaire bo*umoren vaker voor, terwijl bij volwassenen
de kans groot is dat de bo*umor veroorzaakt wordt door een metastase.
1.2 Diagnos0ek
1.2.1 Symptomen
De symptomen van bo*umoren zijn vaak moeilijk te herkennen omdat pa@ënten meestal vage,
aspecifieke klachten hebben:
§ Pijn: vaak een zeurende pijn in rust en ’s nachts, zonder belas@ng
§ Zwelling: soms is er een lokale zwelling voelbaar, maar dit hoeG niet al@jd
§ Spontane fracturen: in sommige gevallen kan een spontane botbreuk zonder erns@g trauma
wijzen op een tumor. Dit kan komen doordat de cortex is aangetast en het bot verzwakt is
Er is zelden sprake van verkleuring van de huid of koorts.
,WDD-3: Week 1 - Complexe orthopedie en centrale func:estoornissen
Lee:ijd en tumortypes
De leeGijd van de pa@ënt en de groeifase van de bo*en kunnen specifieke tumortypes beïnvloeden:
§ Jongeren: vaak tumoren zoals solitaire botcysten en chondroblastomen bij pa@ënten met
open groeischijven
§ Volwassenen: bij volwassenen met gesloten groeischijven komen voornamelijk
reusceltumoren voor
1.2.2 Vermoeden op primaire bo3umor
Het stellen van de diagnose is vaak las@g en heeG daarom wat vertraging. Vooral in de rug is het
moeilijk om de diagnose te stellen, omdat er veel andere oorzaken kunnen zijn voor rugklachten.
Daarnaast is het door de vage klachten die in het beginstadium niet heel heGig zijn moeilijk om de
diagnose te stellen.
Röntgenonderzoek
Het eerste vermoeden dat de tumor de oorzaak is van de klachten, berust meestal op grond van
röntgenonderzoek. Er is dan vaak op de plek van het tumorweefsel verlies van botstructuur door een
verminderde kalkhoudendheid. Alleen wanneer de tumorcellen zelf veel bot vormen is dat niet het
geval.
Voor een goede beoordeling worden de volgende vragen gesteld:
1. Waar zit de tumor in het lichaam (welk bot)?
2. Waar zit de tumor in het bot?
3. Wat doet de laesie met het bot?
a. BotaUraak (osteoly/sche laesie)
b. Botaanmaak (osteoblas/sche laesie)
c. Expansie: de tumor breidt zich buiten het bot uit
d. Permea@epatroon: hoe diep de tumor doordringt
in het bot
e. Cortexdestruc@e: zegt wat over de agressiviteit
f. Periostrac@e: de tumor zet de omgeving aan tot
reac@eve botvorming. Dit kan herkend worden
aan de Codmanse driehoek waarbij het periost
wordt opge@ld door botvorming tegen de cortex
4. Wat doet het bot met de laesie?
§ Een scherpe begrenzing wijst op een inac@eve
tumor
§ Transi/ezones: hoe breder de overgangszone, des
te agressiever de tumor
5. Waarmee is de tumor gevuld?
§ Kraakbeenmatrix: kan wijzen op een
kraakbeentumor
§ Osteoïde matrix: kan wijzen op een osteosarcoom
,WDD-3: Week 1 - Complexe orthopedie en centrale func:estoornissen
Vergelijking van röntgenfoto kenmerken: inac/ef vs ac/ef
Kenmerk Inac+ef Ac+ef
Begrenzing Scherp Onscherp
Sclero1sche begrenzing Ja (wi7e lijn omheen) Nee
Transi1ezones Smal Breed
Cortex Intact Doorgebroken
Periostreac1e Geen of rus1ge Onrus1g, met Codman-driehoek
Biopsie
Een biopsie is vaak noodzakelijk voor het stellen van de defini@eve diagnose. Dit wordt meestal
gedaan na beeldvorming om het risico op besmeXng van omliggend weefsel te verminderen. Het is
belangrijk dat een biopsie goed wordt verricht want het zou anders de opera@emogelijkheden
kunnen verhinderen.
Bij sommige benigne tumoren is de diagnose goed te stellen op basis van het klinische en
radiologische beeld. Er hoeG dan geen biopsie uitgevoerd te worden.
Aanvullend onderzoek
Omdat primaire bo*umoren vaak uitzaaien naar de longen en/of het skelet, behoren thoraxfoto en
nucelaire botscan tot de rou@ne. Aanvullende beeldvorming kan informa@e geven over de stagering
van de tumor:
§ MRI-scan: dit is de gouden standaard voor een gedetailleerde beoordeling om te kijken of de
tumor is uitgebreid in omliggend weefsel. Dit is belangrijk voor het bepalen van de opera@eve
mogelijkheden
§ PET/CT-scan: met behulp van deze scan kan de respons op chemotherapie voorspeld worden
1.3 Therapie
De behandeling van het merendeel van de primaire benigne bo*umoren is of chirurgisch of
expecta@ef (dat wil zeggen: in principe geen behandeling). Bij maligne primaire bo*umoren heeG
een gecombineerde behandeling met chemotherapie en chirurgie de voorkeur, mits de tumor
ongevoelig is voor chemotherapie. Radiotherapie wordt zelden toegepast bij benigne tumoren, maar
kan bij maligne tumoren als adjuvante therapie worden toegepast.
, WDD-3: Week 1 - Complexe orthopedie en centrale func:estoornissen
1.3.1 Chirurgische behandeling
Een chirurgische behandeling bestaat uit 2 stappen:
1. Verwijdering van de tumor: de tumor kan verwijderd worden door verschillende
resec@etechnieken. Deze zijn a\ankelijk van verschillende factoren:
§ Amputa/e: een amputa@e is nodig wanneer de tumor zenuwen of grote bloedvaten omringt
§ Ledemaat-sparende opera/e (resec/e): alleen tumorweefsel wordt weggehaald. Bij 90%
van de pa@ënten met een maligne primaire bo*umor kan er een ledemaat sparende
opera@e uitgevoerd worden.
o Radicale resec/e: de tumor wordt weggehaald, inclusief aangrenzend gezond
weefsel
o Ruime marge: de tumor wordt verwijderd, samen met een bredere zone van gezond
weefsel. Dit is de meest gebruikte vorm van resec@e
o Marginale resec/e: hierbij wordt de tumor verwijderd net om de rand van het
tumorweefsel heen gesneden
o Intralesionale resec/e: de tumor wordt vanuit de laesie verwijderd. Dit wordt bijna
niet toegepast omdat het verhoogd risico op terugkeer biedt
Om verdere verspreiding van tumorcellen te voorkomen, wordt het biopsiekanaal al@jd
volledig verwijderd @jdens de opera@e. Dit voorkomt dat tumorresten achterblijven en
mogelijk opnieuw gaan groeien.
Wanneer er bij een pa@ënt een dreigende of optredende fractuur door en primaire tumor of
metastase optreedt, kan stabilisa@e noodzakelijk zijn. Dit kan bereikt worden door:
§ CureXage: de tumorholte wordt uitgekrabd en opgevuld met botcement
§ Osteosynthese: stabilisa@e met platen en schroeven
§ Gewrichtsvervangende endoprothese: voor fracturen dichtbij gewrichten
§ Conserva/eve behandeling: stabilisa@e met spalken voor pijpbeenderen of een
halskraag/korset voor nek- of wervellaesies
2. Reconstruc/eve chirurgie na tumorresec/e: na de verwijdering van de tumor kan
reconstruc@eve chirurgie nodig zijn om de func@e en stabiliteit van het bot te herstellen:
§ Endoprothese: een kunstma@ge vervangen van het verwijderde botdeel
§ Biologische reconstruc/e: gebruik van lichaamseigen bot of donorbot
§ Omkeerplas/ek: voor pa@ënten met een bovenbeenamputa@e; het onderbeen
wordt omgekeerd beves@gd, zodat de enkel als knie fungeert. Dit biedt in 90% van de
gevallen een succesvolle ledemaat-sparende op@e
Welke reconstruc@e het beste is voor de pa@ënt hangt af van:
§ Karakteris/eken van de tumor:
o Afme@ng
o Reac@e op adjuvante behandeling
o Lokalisa@e
o Uitbreiding
§ Levensverwach/ng
§ Pa/ëntgebonden karakteris/eken:
o LeeGijd
o Werk en ac@viteitsniveau
o Emo@onele accepta@e
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ellejoesten79. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,86. Je zit daarna nergens aan vast.
