Dit betreft een samenvatting behorende bij Biologiemethode Nectar Hoofdstuk 8 en hoofdstuk 12 §1 voor 2HAVO en 2VWO. De hoofdstukken betreffen de puberteit en voortplanting.
Samenvatting biologie hoofdstuk 8 en 12
Je verandert en Voortplanting
Hoofdstuk 8
Paragraaf 1, Opgroeien
Levensfasen
Levensfasen zijn gedeelten van je leven waarin je een ontwikkeling doormaakt.
1 Baby 0 - 1,5 jaar
2 Peuter 1,5 - 4 jaar
3 Kleuter 4 - 6 jaar
4 (School)kind 6 - 12 jaar
5 Puber 12 - 17 jaar
6 Adolescent 17 - 21 jaar
7 Volwassene 21 - 60 jaar
8 Oudere 60+ jaar
Er zijn 2 soorten ontwikkeling, lichamelijke en geestelijke ontwikkeling.
Hormonen
Alle veranderingen in je lichaam worden geregeld door regelstoffen. Deze regelstoffen heten
hormonen. Deze worden gemaakt door hormoonklieren. Een belangrijke hormoonklier is de
hypofyse net onder je hersenen. Deze geeft tot opdracht tot het maken van de hormonen waardoor
je in de puberteit komt. Een hormoonklier geeft een hormoon af aan het bloed. Als een hormoon op
een bepaalt orgaan past dan blijft de hormoon daar. Als de hormoon niet past gaat die met het
bloed verder door je lichaam. Als het hormoon op het celmembraan van de betreffende cel past
wordt de cel geactiveerd.
Groeien
Je groeit niet altijd even snel. Tijdens je zuigelingenperiode groei je als heel hard door je voeding.
Daarna wordt het groeien geregeld door het groeihormoon. Bij meiden rond hun achtste en bij
jongens rond een twaalfde krijg je een groeispurt. Bij je groeispurt beweeg je vaak wat slungelig
omdat je spieren later gaan groeien dan je botten.
Als een groeihormoon aankomt bij de plaats waar gegroeid moet worden dan gaan de cellen daar
reageren en delen. De gedeelde cellen gaan groeien waardoor je langer wordt. Je stopt met
groeien als al je kraakbeenschijven zijn verkalkt, je kraakbeen is bot geworden.
Mannen worden langer dan vrouwen
Mannen worden langer dan vrouwen omdat ze later beginnen met hun groeispurt (en dan dus al
langer zijn) en hun groeispurt is vaak intensiever en duurt langer.
Paragraaf 2, Puberteit
Lichamelijke veranderingen in de puberteit
Het verschil tussen mensen van het mannelijk en van het vrouwelijk geslacht kun je zien door
geslachtskenmerken. De primaire geslachtskenmerken zijn al vanaf de geboorte aanwezig. De
secundaire geslachtskenmerken ontstaan in de puberteit. De tertiaire geslachtskenmerken zijn
verschillen in kleding, denken en gedrag. Deze verschillen worden in de puberteit tussen jongens
en meisjes vaak groter.
Geslachtskenmerk Jongen / meisje Soort
, Penis Jongen Primair
Balzak Jongen Primair
Vagina Meisje Primair
Schaamlippen Meisje Primair
Lagere stem Jongen Secundair
Borsthaar Jongen Secundair
Zaadlozingen Jongen Secundair
Groei spieren Jongen Secundair
Baardgroei Jongen Secundair
Schaamhaar Beide Secundair
Meer zweet- en talgklieren Beide Secundair
Groei geslachtsorganen Beide Secundair
Snelle lengtegroei Beide Secundair
Okselhaar Beide Secundair
Ongesteldheid Meisje Secundair
Meer vet Meisje Secundair
Borsten Meisje Secundair
Andere veranderingen
Zowel jongens als meisjes krijgen in de puberteit last van acne (jeugdpuistjes). Dit komt doordat de
talgklieren in de puberteit meer talg gaan produceren. Als de porie verstopt raakt krijg je een mee-
eter. Als er in die verstopte porie bacteriën gaan groeien spreek je van een puistje.
In de puberteit ontwikkel je ook je eigen identiteit. Je gaat uitzoeken wie je bent en hoe je wilt zijn.
Je krijgt steeds vaker eigen ideeën en neemt zelf beslissingen.
Reden van veranderingen
Je verandert door hormonen (zie paragraaf 1). De hypofyse geeft de opdracht om
geslachtshormonen te gaan maken die voor de secundaire en tertiaire geslachtskenmerken
zorgen. Het tijdstip waarop er begonnen wordt met de aanmaak van hormonen is voor iedereen
verschillend.
Geslacht Naam hormoon Plaats van aanmaak
Paragraaf 3, Relaties Mannelijk Testosteron Zaadballen
Soorten relaties
Met iedereen waarmee je contact heb, Vrouwelijk
heb je een Oestrogeen Eierstokken
relatie. Bijvoorbeeld: leraar-leerling, vriend-
vriend, vriendje-vriendinnetje, enz. Met wie je omgaat en hoe heeft te maken met waarden en
normen. Waarden geven aan wat je belangrijk vindt en normen geven aan wat je dan wel / niet
mag doen. Relaties veranderen tijdens je leven.
Soorten seksuele relaties
Naam Wie op wie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper markheezen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
