Ik heb deze samenvatting geschreven voor mijn tentamen inleiding in de pedagogiek in november. Ik ga de andere hoofdstukken die ik voor dit vak moet leren ook samenvatten, dus mocht je geïnteresseerd zijn kijk dan zeker even bij mijn profiel of ze al online staan. Wanneer er meerdere online staan ...
Opgroeien in het hedendaagse gezin – hoofdstuk 2 – inleiding in de pedagogiek
2.1 Inleiding
Gezinsleven Europa drastisch veranderd: groeiende interesse in de gezinsgeschiedenis
• Geschiedenis van het gezin en inzicht pedagogische stromingen van groot belang
• Afstand nemen tot huidige situatie laat ons kritisch reflecteren op recente
ontwikkelingen
2.2 Gezinshistorische benaderingen en gebruik van historische bronnen
Drie benaderingen geschiedenis van het gezin
• Demografische benadering: houdt zich bezig met verzamelen en interpreteren van
kwantitatieve, demografische gegevens en probeert hiermee een beeld te vormen van de
leef-en opvoedingsomstandigheden van ouders en kinderen
o Contouren kunnen worden geschetst met inzicht in gezinssamenstelling zonder
dat een werkelijk zicht wordt verkregen van belevingswereld van individuele
gezinsleden
• Affectieve benadering: geeft vooral aandacht aan menselijk gedrag en persoonlijke
beleving en motieven, door gebruik te maken van kwalitatieve bronnen (dagboeken,
brieven, maar ook schilderijen etc.)
• Historische maatschappijwetenschappen: beschrijft de invloed van
sociaaleconomische, cultureel-maatschappelijke en technologische ontwikkelingen op
veranderingen in het gezin
o Bestudeert hiervoor wetgeving, erfrecht, en gezags- en eigendomsverhoudingen
wordt geprobeerd uitspraken te doen over samenhang tussen 'gezinsstructuren,
individuele gedragingen en belevingen, sociale relaties en maatschappelijke
instituties'
o Meest recent: historici hebben standpunt gesteld dat interdisciplinaire en
integratieve benadering de voorkeur heeft: combinatie benaderingen zorgt voor
meest complete beeld
Gebruik historische bronnen
• Is bron representatief in zowel kwantitatief als kwalitatief opzicht?
• In hoeverre geven bronnen werkelijke dagelijkse opvoedingspraktijk weer?
o Grotere regionale verschillen
o Kan niet alleen intellectuele elite representeren
o Sprake van prescriptie (hoe men geacht werd te handelen) of descriptie (hoe er
feitelijk werd gehandeld)?
Griekse filosoof Plato: wordt als een van de eerste belangrijke, systematische denkers over
opvoeding gezien
Drie meest invloedrijke pedagogische stromingen uit deze periode
Het humanisme (ca. 1400-1650): elitebeweging die werd gevormd door christelijke denkers die
de klassieke cultuur wilden revitaliseren
o Doel: vorming van 'klassieke' homo universalis
o Ging uit van: vrijheid van menselijke wil, opvatting die lijnrecht stond tegenover
destijds gangbare opvatting van de reformatie (= kerkelijke beweging die leidde
tot de afscheiding van de protestantse kerk van de katholieke)
o Kenmerkt zich door: individualistische benadering waarbij werd ingewerkt op het
eergevoel en er werd aangespoord tot competitie
▪ Veel nadruk op leren: mens dient door studie te worden verheven
Theoloog en filosoof Desiderius Erasmus: Kan worden gezien als exponent van humanistische
pedagogiek.
• Streefde naar synthese van klassieke cultuur en christelijke vroomheid = zag laatste als
doel van de opvoeding
• Overtuigt van jonge kinderen hun natuurlijke verlangen naar kennis en maakbaarheid
• Taak opvoeding bij vader (i.p.v. bij moeder) -> moeder verzorgt (voed etc.), vader regelt
karaktervorming
• Taak onderwijzer zeer belangrijk:
o zette af tegen heersende onderwijspraktijk gekenmerkt door lijfstraffen en
tuchtiging -> ging uit van nieuwsgierigheid en intrinsieke motivatie
o Aandacht in onderwijs voor beleefdheid, bescheidenheid, ingetogenheid en
nette manieren belangrijk
• Veronderstelling dat kind belast was met erfzonde en dus van nature neigde naar het
kwaad, maar overtuiging dat kind gevormd en gekneed kon worden zorgde voor nodige
relativering van deze dogmatiek
o Tuchtiging uit christelijke traditie past niet, imitatie wel (omgeving belangrijk)
Verlichting (ca. 1650-1800): een intellectuele stroming die uitgaat van de menselijke rede als
criterium bij het zoeken naar de waarheid
• kennis en rede kunnen behoeden voor onwetendheid, bijgeloof, onbeschaafdheid en
armoede
• Deïsme: god als afzijdige schepper, die op geen enkele wijze ingrijpt in het proces
van natuurwetten
o Mens moet vertrouwen op eigen denken en handelen en eigen verstand
• Verlichtingsdenkers hadden groot vertrouwen in deze geesteiljke zelfstandigheid van
de mens
• Opvoeding: niet volledig vertrouwd op kennis, er moet duidelijk opvoedingsdoel zijn
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Evelineacpa. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
