Sociale Psychologie
Wat zijn de grootste maatschappelijke problemen op dit moment?
- Waarom gedragen we ons op een manier die ons op langer termijn
schade toebrengt?
- Waarom worden mensen anders behandeld op basis van hun uiterlijk?
- Waarom is het zo lastig voor mensen om regels die essentieel zijn voor
de gezondheid?
- Metoo – waarom is het zo moeilijk voor slachtoffers om zich uit te
spreken?
Wat zijn de meest invloedrijke gebeurtenissen in je eigen leven geweest?
- Pesten - Waarom voelt het zo naar om buitengesloten te worden?
- Verliefd – Waarom worden we verliefd? en waarom wel of niet op een
persoon?
Dit is sociale psychologie
Een van de grootste problemen waarmee de wetenschap, en voornamelijk
de (sociale) psychologie op dit moment mee kampt? Veel klassieke
bevindingen uit de (sociale) wetenschap kunnen niet gerepliceerd worden
Definities:
Psychologie: is de wetenschappelijk studie naar het gedrag en het
innerlijke leven (gedachten & gevoelens) van mensen
Sociale psychologie: De wetenschappelijke studie naar de manier
waarop de gedachten, gevoelens en het gedrag van mensen worden
beïnvloed door de aanwezigheid van anderen mensen. – de mensen in de
context van anderen mensen.
Mensen worden beïnvloed door de werkelijke (expliciete – mensen zijn echt
aanwezig) of ingebeelde (impliciete – mensen in gedachten) aanwezigheid
van anderen.
Sociale invloed: het effect dat de woorden, daden of alleen al de
aanwezigheid van anderen mensen hebben op onze gedachten,
gevoelens, houdingen of gedrag.
,Het analyseniveau is het individu in de sociale context. Sociale
psychologen zullen dus ALTIJD rekening houden met de invloed van
anderen.
Het construct: De manier waarop mensen de sociale wereld waarnemen,
begrijpen en interpreteren. Welk construct gebruiken mensen om de
wereld om hen heen beter te begrijpen
Perspectieven in de sociale psychologie
1) De evolutionaire psychologie:
Sociaal gedrag wordt verklaard door te kijken hoe genetische
factoren over eeuwen heen zijn aangepast om de overlevings- en
voorplantingskansen te vergroten.
Natuurlijke selectie (Charles Darwin): Het proces waarbij belangrijke
eigenschappen die gunstig zijn voor de overleving worden doorgegeven
aan het nageslacht.
Guppy experiment (verdeeld over 10 verschillende vijvers, bodem
varieert (5 fijn zand – 5 grove kiezels), in sommige vijvers roofdieren
(karpers), 1,5 jaar later: op welke manier zijn de guppy’s veranderd?
* vijver met karpers: fijn zand: kleine stippen, grove kiezels: grote stippen.
(camouflage)
* vijver zonder karpers: mannelijke guppy’s aantrekkelijke kleuren
ontwikkeld.
Hoe helpt evolutie om menselijke gedrag te verklaren?
Mensen hebben veel gemeen met andere dieren
(gezichtsuitdrukkingen)
Sommige menselijke gewoontes zijn universeel (sommige
gedragingen vormen we ALLEMAAL, ieder mens op deze wereld. We
vormen bijvoorbeeld allemaal relaties met anderen mensen)
Incest is ook genetisch gezien slecht. Dit is een voorbeeld waarom
dit over de hele wereld dan ook wordt afgekeurd.
2) Socio-cultureel perspectief:
Sociaal gedrag wordt verklaard door te kijken naar de invloed van
grotere sociale groepen (verschillende culturen en gewoontes)
Hoe helpt cultuur om menselijk gedrag te verklaren?
Sommige gewoontes, tradities en gedragingen zijn verschillend,
afhankelijke van de culturele context. Bijvoorbeeld wat we eten: spinnen of
cavia’s of wat is een correcte manier hoe we ons gedragen (hand of
buiging)
,Cross-cultureel onderzoek: wordt uitgevoerd door verschillende leden
van verschillende culturen. Om te zien of een bepaalde variabelen,
gedrag, factor aanwezig in beiden culturen of specifiek is voor één cultuur.
Houdt rekening met of we dus worden beïnvloed door anderen.
3) Sociaal leren perspectief:
Sociaal gedrag wordt verklaard door te kijken hoe leerervaringen in
het verleden toekomstig gedrag voorspellen.
Hoe helpt sociaal leren om menselijke gedrag te verklaren?
Mensen zijn geneigd om gedrag te imiteren van rolmodellen (ouders,
broers-zussen, leraar) Bijvoorbeeld:
Religie
Behulpzaam gedrag vertonen
Roken (schadelijk gedrag)
interactie tussen perspectieven.
Het is niet dat het enne perspectief superieur is aan het andere
perspectief.
Taal bijvoorbeeld taal, het leren van een taal is universeel (ALLE mensen
over de hele wereld) gebruiken taal om te communiceren, men drukt zich
verbaal en non-verbaal uit om op die manier in contact te zijn met anderen
en elkaar. Maar de specifieke taal hangt af van waar jij bent opgegroeid.
Evolutie perspectief & Socio-cultureel perspectief.
Sociale psychologie: Persoon x Situatie
Wat bepaalt ons gedrag?
Grondlegger van de sociale psychologie = Kurt Lewin (1890) menselijk
gedrag kan worden begrepen aan de hand van een formule. Je moet
ALTIJD rekening houden met de situatie/omgeving van een persoon.
B = f(P X E)
B = gedrag
F = functies
P = persoon
E = omgeving/situatie.
Persoon X Omgeving
Waar je bent opgegroeid?
Linker- of rechterkant van de snelweg?
, Rechterkant bijvoorbeeld er zijn zorgen over geweld, zorgen om geld,
mindere goede scholing.
Linkerkant bijvoorbeeld meer rijkdom, gezond te eten, betere scholing,
ontwikkeling op een manier om jezelf op een potentiële te kunnen
ontwikkelen
de omgeving zorgt ervoor hoe jij jezelf ontwikkeld.
Persoon X Situatie
Bijvoorbeeld je handen wassen.
Aanwezigheid van anderen.
Normen (omgeving waarin je wordt blootgesteld zorgen ervoor welk
gedrag je vertoond)
Situatie X Persoon
4 mei 2010: Stilte – dam schreeuwer 1 persoon kan een situatie waarin
1000 mensen zich bevinden geheel veranderen.
Persoon, of Situatie?
Als er iets gebeurt ligt dit nu aan de persoon of aan de situatie?
Abu Ghraib: gevangenis waar ernstige overtredingen (misdaden,
mishandelingen) tegen de gevangenen door bewakers (wat waren dat voor
mensen die bewakers?) of wordt iedereen een martelaar in een
gevangenis? Hoe zit dit precies?
Charlie Hebdo: aanslagen Parijs. Onder welke omstandigheden zijn deze
misdaden gepleegd? Of ligt het misschien aan de situatie?
Pas als het hele verhaal persoon en situatie in kaart zijn gebracht dan kan
er verandering te weeg gaan brengen.
Sociaal psychologen hebben menselijk gedrag uitgelokt (Milgram-
experiment).
Gestaltpsychologie
Bestudeert de subjectieve manier waarop een object in de geest van
mensen verschijnt. Wat de enne persoon ziet is anders, als wat een andere
persoon ziet. Dit is afhankelijk van wat men ervaart.
Naïef realisme: mensen zijn overtuigd wat je ziet dat de enige waarheid
is. Je ziet de wereld precies zoals die echt is. We zijn overtuigd van onze
eigen interpretatie van gebeurtenissen.
Leidt tot conflicten in de politiek, of zelfs met dierbaren (partner, beste
vriendin).
