Hoofdstuk 10: Arbeidsrecht en bewijsrecht
10.1 Inleiding
Het arbeidsrecht kent zijn eigen regels op het gebied van bewijsrecht. Naast
specifieke regels wordt in het arbeidsrecht ook op specifieke wijze invulling
gegeven aan de algemene regels van het bewijsrecht.
Per arbeidsrechtelijke kwestie kunnen ook specifieke regels gelden. De
bijzondere regels gelden voor tal van de art. 7:610-7:691 BW, en voor overige
belangrijke arbeidsrechtelijke bepalingen zoals die omtrent gelijke behandeling.
Van arbeidsrechtelijke artikelen waarvoor specifiek bewijsrecht geldt springt
art. 7:658 BW eruit.
Bijzondere bewijsregels hebben ook te maken met de bijzondere relatie tussen
werkgever en werknemer. Een werknemer vervult vaak een vertrouwenspositie.
10.2 Stelplicht en bewijslast
Een feit is voor de civiele rechter bewezen wanneer uit de beschikbare
bewijsmiddelen redelijkerwijs kan worden afgeleid dat het feit zich heeft
voorgedaan, en uit die bewijsmiddelen niet even goed kan worden afgeleid dat
hetgeen de wederpartij met betrekking tot dat feit stelt, zich heeft voorgedaan,
terwijl zich evenmin de situatie voordoet dat bewijsmateriaal dat redelijkerwijs
verwacht mocht worden, ontbreekt.
Het is dus niet vereist dat feiten en omstandigheden onomstotelijk vast staan,
maar er wordt volstaan dat zij voldoende aannemelijk worden. Het geleverd
achten van bewijs heeft dus een subjectieve component.
Belangrijk is ook de vraag wie het bewijs moet leveren.
Bewijslastverdeling
Art. 150 Rv bepaalt dat de partij die zich beroept op de rechtsgevolgen van door
haar gestelde feiten of rechten, de bewijslast draagt van die feiten of rechten,
tenzij uit enige bijzondere regel of uit de eisen van redelijkheid en billijkheid een
andere verdeling voortvloeit. Let op! Dit is dus iets heel anders dan ‘wie stelt, die
bewijst’. De feiten die noodzakelijkerwijs zijn gesteld (en bij voldoende
betwisting) bewezen moeten worden, worden de rechtscheppende feiten
genoemd.
Het vaststellen van feiten gaat in de praktijk in drie stappen:
1. Degene die zich beroept op feiten, moet voldoende gemotiveerd stellen
dat deze feiten hebben plaatsgevonden.
2. Als op voldoende gemotiveerde wijze feiten zijn gesteld, zal de andere
partij die feiten voldoende gemotiveerd moeten betwisten. Wat een
‘voldoende gemotiveerde betwisting’ inhoudt hangt af van de
omstandigheden van het geval.
3. Degene op wie de bewijslast van feiten rust, zal na een voldoende
gemotiveerde betwisting, die feiten ook moeten bewijzen door
, bijvoorbeeld beeldmateriaal, getuigenverhoren of een
deskundigenverklaring.
Op de hoofdregel van art. 150 Rv zijn uitzonderingen. Art. 150 Rv noemt er twee:
de aanwezigheid van een bijzondere regel, of de eisen van redelijkheid en
billijkheid. De bijzondere regel wettelijk zijn geregeld (bijv. bij discriminatie) of
in de jurisprudentie. Het beroep op redelijkheid en billijkheid geeft spanning met
de rechtszekerheid. Het belang van duidelijke bewijslastregels is dat partijen van
te voren een inschatting kunnen maken van de proceskansen.
De uitzonderingen van art. 150 Rv passeren in vogelvlucht de revue:
Omkering van de bewijslast
Een specifieke situatie van omkering van bewijslast in het arbeidsrecht wordt
aangenomen bij de toepassing van art. 7:628 BW (toewijzing van een
loonvordering wanneer er niet is gewerkt). Indien de werknemer stelt en bewijst
dat hij zich bereid heeft verklaard tot het verrichten van arbeid, draait de
bewijslast om: het is aan de werkgever om te stellen en te bewijzen dat, ondanks
die geuite bereidheid, er in werkelijkheid geen bereidheid aanwezig was.
Bewijsvermoeden
Bewijsvermoeden betekent dat de rechter, op grond van hetgeen hem uit de
stukken of ter zitting blijkt, oordeelt dat iets op grond daarvan ‘voorshands’
bewezen wordt geacht.
Omkeringsregel
De omkeringsregel heeft alleen betrekking op causaliteit. Indien als gevolg van
onrechtmatige daad of wanprestatie een risico ter zake van het ontstaan van
schade in het leven is geroepen en dat risico zich heeft verwezenlijkt, dan is het
causaal verband tussen die gedraging en de schade in beginsel gegeven, tenzij de
op grond van die gedraging aangesprokene stelt en bewijst dat die schade ook
zonder die gedraging zou zijn ontstaan.
Asser vat de ontwikkeling in de jurisprudentie samen dat ‘bovendien sprake
moet zijn van schending van een norm die bedoelt een specifiek gevaar te
voorkomen als ook dat dit gevaar door de normschending aanmerkelijk is
vergroot’. In het arbeidsrecht is deze materie (alleen) relevant voor art. 7:658
BW.
Verzwaarde stelplicht
Verzwaarde stelplicht ziet op het door degene (vaak gedaagde) op wie de
bewijslast niet rust (toch) – bij zijn betwisting van de door de eiser gestelde
feiten – moeten verstrekken van feitelijke gegevens aan die eiser op wie de
bewijslast wel rust, teneinde deze laatste aanknopingspunten voor een eventuele
bewijslevering te verschaffen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan beroepsfouten.
Vermoedens en rechtsvermoedens
In diverse gelijke behandelingswetten is bepaald dat het voldoende is dat het
vermeende slachtoffer van discriminatie feiten stelt die de discriminatie doen
vermoeden. De wederpartij dient dan (vol) te bewijzen dat geen sprake was van
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kj0210. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.