Hoofdstuk 2 Het verloop van de gebeurtenissen in de zestiende eeuw
Habsburgers 1555
- Hebben hun machtpositie in een aantal fasen opgebouwd
Verwerving hertogdom Oostenrijk (13e eeuw)
Verwerving van de
Bourgondische erflanden
(15e eeuw)
- Bourgondische hertogin Maria
trouwde met een zoon van een
Habsburger.
Karel V geboren in 1500 in Gent
- 1519 keizer van het Duitse rijk.
- Rivaal was de koning van Frankrijk
(die voelde zich omsingeld door alle
Habsburgse gebieden).
- Karel wilde uitbreiding van zijn
dynastieke macht
- Tilde zwaar aan zijn verplichtingen
rondom het Christendom.
Ontstaan van de Donau-Monarchie
1453 voltooiden de turken de verovering van de Balkan.
- 1526 slag bij Mohacs, werd de koning van Hongarije om het leven. Gevolg -> Ferdinand
(jongere boer van Karel) volgde hem op.
- Hij kreeg de Oostenrijkse erflanden die hij mocht besturen samen met Hongarije en Bohemen
-> later de Donau-Monarchie
De reformatie van het Duitse Rijk
1519 Karel V keizer van Duitsland, zag Frans I (koning van Frankrijk) problemen binnen de kerk bij
Karel.
- 1517 Luther 95 stellingen aangeslagen
Aanleiding waren de aflaten die werden verkocht
- Leo X (paus) vond dat Luther met de kerkelijke ban geslagen mest worden.
- 1521 rijksban uitgesproken door Karel
- Luther vluchtte
- De houding van landvorsten en de magistraten van de rijkssteden zijn van groot succes
geweest voor de reformatie.
- De wederdopers zijn een tweede protestantse stroming. In 1533 wilden ze Munster
veroveren. In 1535 werden ze opgedoekt. Luther was hier een tegenstander van.
Karel V (katholiek) streed tegen de protestantse vorsten.
- 1555 verdrag van Augsburg de vrede; de vorst van een bepaald gebied mocht over de
godsdienstige kleur beslissen.
- Er mocht alleen gekozen worden tussen rooms-katholiek en lutheranisme. Als de vorst
veranderde van godsdienst moest hij afstand doen van zijn werkelijke macht.
- Deze vrede is tot 1618 bewaard gebleven.
- Karel bestreed ketterij met de inquisitie (een rechtbank).
1
, Conflicten met Frankrijk
Frans I (1515-1547) was de rivaal van Karel V.
- 1494 was de koning van Frankrijk (Karel VIII) Italië binnengevallen. De machtsverhoudingen
werden overhoop gehaald.
Bourgondië is een hertogdom van Frankrijk.
- De laatste Bourgondische hertog is Karel de Stoute (1467-
1477). Kwam om in een veldslag.
- De Bourgondische staat werd bedreigd (‘Nederland en
België’).
- Maria werd zijn erfgenaam maar kon de buitenlandse vijand
niet aan. Lodewijk XI van Frankrijk sloeg zijn slag en nam
delen van Bourgondië in.
- Maximiliaan van Habsburg (man van Maria) kon het gebied
niet heroveren.
- Na de dood van Maria 1482 stortte de eenheidsstaat der
Nederlanden opnieuw in een crisis, doordat ze haar zoontje
Filips alles achter liet.
- Filips trouwde met een Spaanse prinses en daardoor verwierf
hij het opvolgingsrecht in Spanje. Hij stierf in 1506.
Verdrag van Venlo (1543) Gelderland werd aan Karel V afgestaan.
- Hiermee kwam de groei van de Nederlanden ten einde. Figuur 1 Bourgondië 1363-1477
- Men sprak over de 17 Nederlandse gewesten.
- 1548 bevorderde Karel V (keizer van het Duitse Rijk) de apartstelling van de 17 Nederlandse
gewesten. -> vooruitgang naar een eenheidsstaat.
De Reformatie in de Nederlanden
Broeders van het gemene leven zouden voorlopers zijn geweest van de hervorming.
- Er werd gesproken van antiklerikalisme: een beweging die zich verzet tegen de invloed van
de clerus, de geestelijkheid, van de kerk.
- Humanisten zijn ook een voorbeeld van reformaties
- Luthers invloed werd in 1517 al snel merkbaar
In 1522 organiseerde Karel bestrijding tegen ketterij in de gewesten.
- Met de opkomst van het calvinisme begon de derde fase van de Reformatie. Tijdens de tijd
van Karel waren er nog niet veel calvinisten geweest. Tijdens de regering van zijn zoon Filips
wel.
Europa in de tijd van Filips II
In 1555 deed Karel V afstand van de regering over Spanje en
de Nederlanden.
- Zijn broer Ferdinand werd tot keizer gekozen in
Centraal-Europa.
- Filips (zoon van Karel) volgde hem op in Spanje en in
de Nederlanden (1555-1598)
Zijn taak was calvinistische ketterij een halt toe
te roepen.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper BiologieIlse. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.