Samenvatting Internationaal en Europees strafrecht
Inhoudsopgave
Onderwerp 1: Rechtsmacht............................................................................................................................ 6
1.1 Jurisprudentie.................................................................................................................................................6
HR 7 juni 1988 (Kogel in boom – bewijsmateriaal buitenland).......................................................................6
HR 18 september 2001 (Decembermoorden Suriname – universele jurisdictie)...........................................6
HR 21 oktober 2008 (Euratom – afgeleide rechtsmacht)................................................................................6
HR 13 juni 2023 (opzettelijk onttrekken van minderjarigen aan wettelijk gezag – art. 2 Sr)..........................6
1.2 Theorie............................................................................................................................................................7
Relevante wetgeving en verdragen.................................................................................................................7
Definitie............................................................................................................................................................7
Droit pénal international en droit international pénal....................................................................................7
Belang van goede rechtsbedeling....................................................................................................................8
Kompetenz-kompetenz (rechtsmacht)............................................................................................................9
Rechtsmachtconflicten..................................................................................................................................10
Verbod van terugwerkende kracht................................................................................................................10
Territorialiteitsbeginsel (art. 2 Sr).................................................................................................................11
Vlagbeginsel (art. 3 Sr)...................................................................................................................................12
Connexe rechtsmacht....................................................................................................................................12
Beschermingsbeginsel (art. 4 Sr)...................................................................................................................12
Actief nationaliteitsbeginsel (art. 7 Sr)..........................................................................................................12
Passief nationaliteitsbeginsel (art. 5 Sr)........................................................................................................14
Extraterritoriale rechtsmacht (art. 6 Sr jo. Besluit).......................................................................................14
Verdrag inzake terroristische bomaanslagen 1997.......................................................................................15
Nederlandse ambtenaren en militairen (art. 8 Sr)........................................................................................16
Het beginsel van afgeleide rechtsmacht (art. 8b Sr).....................................................................................16
Onderwerp 2: Immuniteiten........................................................................................................................ 18
2.1 Jurisprudentie...............................................................................................................................................18
IGH 14 februari 2002 (Yerodia – immuniteit universele jurisdictie).............................................................18
HR 13 november 2007 (Euratom – functionele immuniteit).........................................................................18
HR 9 september 1975 (Portugese huisknecht van Italiaanse ambassade – functionele immuniteit)..........19
HR 2 maart 1993 (Mexicaanse chauffeur– immuniteit technische en administratief personeel)................19
HR 29 april 2008 (ambtshalve verplichting toetsing dubbele strafbaarheid)...............................................19
Hof 26 september 2014 (diplomatieke immuniteit en administratieve sancties)........................................19
HR 4 april 2017 (Tamil Tijger – internationaal gewapend conflict en IHR)...................................................20
Rb. 17 november 2022 (MH17 t. L.V. Kharchenko).......................................................................................20
2.2 Theorie..........................................................................................................................................................22
Relevante verdragen......................................................................................................................................22
Definitie immuniteiten..................................................................................................................................22
Subjecten en objecten van immuniteiten.....................................................................................................22
Persoonlijke en functionele immuniteit........................................................................................................23
Functionele immuniteit reikwijdte................................................................................................................23
Stappenplan immuniteiten toepassing Verdrag van Wenen inzake diplomatiek verkeer van 1961............24
Afstand van immuniteit.................................................................................................................................24
Combattantenimmuniteit..............................................................................................................................25
Universele rechtsmacht.................................................................................................................................28
Nieuwe Nederlandse regels over immuniteit bij internationale misdrijven.................................................31
Artikel: Yerodia, rechtsmacht, immuniteit en vervolgingsbeleid (Ballin)......................................................33
De vonnissen in MH17-zaak..........................................................................................................................34
Verdrag grensoverschrijdende georganiseerde misdaad 2000.....................................................................34
,Onderwerp 3: Uitlevering............................................................................................................................. 35
3.1 Jurisprudentie...............................................................................................................................................35
HR 4 februari 2003 (eis van dubbele strafbaarheid uitlevering)...................................................................35
HR 27 mei 2003 (pleabargaining en recht op eerlijk proces)........................................................................35
HR 21 maart 2017 (uitlevering en toetsing rechter van art. 6 EVRM)..........................................................35
HR 14 april 2006 (aanvullende toestemming o.g.v. art. 14 EUV)..................................................................35
HR 7 september 2004 (flagrante schending van art. 6 EVRM)......................................................................36
3.2 Theorie..........................................................................................................................................................36
Relevante verdragen......................................................................................................................................36
Uitlevering in het algemeen..........................................................................................................................37
Vier hoeksteenbeginselen.............................................................................................................................39
Voorwaarden uitlevering...............................................................................................................................40
Nadere uitwerking eis van dubbele strafbaarheid........................................................................................41
Overzicht uitleveringsprocedure...................................................................................................................42
Uitleveringsdetentie......................................................................................................................................43
Stappenplan voorlopige aanhouding............................................................................................................44
Bevoegdheid weigeringsgronden..................................................................................................................44
Omkoping.......................................................................................................................................................46
Onderwerp 4: Overlevering.......................................................................................................................... 46
4.1 Jurisprudentie...............................................................................................................................................46
HR 28 november 2006 (weigeringsgrond art. 13 OLW humanitaire redenen).............................................46
HvJ EU 6 september 2016 (Petruhhin – vrij verkeer in Uniestrafrecht en MvJ bevoegdheid overname)....47
HR 23 februari 2018 (overlevering dreigende schending en bevoegdheid MvJ Petruhhin-rechtsregel)......47
4.2 Theorie..........................................................................................................................................................48
Relevante wetgeving.....................................................................................................................................48
Begripsbepaling overlevering........................................................................................................................48
Opbouw van overleveringswet......................................................................................................................48
Algemene kenmerken van de overlevering...................................................................................................49
Het beginsel van wederzijdse erkenning.......................................................................................................49
Stappenplan overleveringsprocedure...........................................................................................................50
Gestelde eisen aan EAB.................................................................................................................................52
Beslistermijn (art. 22 OLW)............................................................................................................................52
Verkorte procedure.......................................................................................................................................53
Feitelijke overlevering...................................................................................................................................53
Revolutionaire uitspraak HvJ over uitvaardigende en uitvoerende rechterlijke autoriteit..........................53
Prejudiciële procedure..................................................................................................................................53
Voorwaarden voor overlevering en weigeringsgronden...............................................................................53
Lijstfeiten en dubbele strafbaarheid.............................................................................................................55
Garanties........................................................................................................................................................57
Onderwerp 5: Mensenrechtenschendingen.................................................................................................. 57
5.1.1 Jurisprudentie in uitleveringsprocedures..................................................................................................57
HR 21 maart 2017 (overzichtsarrest – beoordeling voltooide schending art. 6 EVRM)...............................57
HR 30 oktober 2018 (vervolg overzichtsarrest – beoordeling dreigende flagrante inbreuk art. 6 EVRM)...58
HR 4 september 2018 (vervolg overzichtsarrest – herhaling eerder oordeel).............................................58
EHRM 7 juli 1989 (Soering t. V.K. - geen uitlevering bij schending art. 3 EVRM)..........................................58
EHRM 17 januari 2012 (Othman, Abu Qatada, t. V.K. – gegeven garanties onvoldoende)..........................59
HR 26 juni 2007 (Juanra – vastgestelde foltering leidt tot ontoelaatbare uitlevering).................................59
HR 7 mei 2004 (Kesbir – gemeenschappelijk art. 3, politieke delicten en onschuldbewering)....................59
HR 15 september 2006 (Kesbir vervolg – onrechtmatige daad en toetsing burgerlijke rechter).................60
HR 17 april 2012 (Sabir K. – art. 26 UW en art. 3 EVRM)..............................................................................60
HR 11 juli 2014 (Sabir K. vervolg – bevoegdheidsverdeling MvJ, uitleveringsrechter en burgerlijke rechter)
.......................................................................................................................................................................61
2
, 5.1.2 Jurisprudentie in overleveringsprocedures...............................................................................................61
HvJ 5 april 2016 (Aranyosi en Caldararu – weigering EAB door detentieomstandigheden).........................61
HvJ 25 juli 2018 (LM – weigering EAB door onafhankelijke en onpartijdig gerecht)....................................61
5.2.1 Theorie uitlevering....................................................................................................................................62
Mensenrechtenverplichtingen o.g.v. art. 1 EVRM........................................................................................62
Rol van garanties...........................................................................................................................................62
Bevoegdheidsverdeling tussen rechter en Minister van Justitie en Veiligheid.............................................62
Stappenplan bij schending mensenrechten in uitleveringsprocedures........................................................63
Onrechtmatige daad en civiele rechter.........................................................................................................65
Terugkeergarantie.........................................................................................................................................65
Nadere bespreking van overzichtsarrest op 21 maart 2017.........................................................................65
Weigering tenuitvoerlegging buitenlandse beslissing (WOTS).....................................................................65
Mensenrechtenschendingen overdracht tenuitvoerlegging strafvonnissen en rechtshulp.........................66
5.2.2 Theorie overlevering..................................................................................................................................66
Belangrijkste verschillen tussen uitlevering en overlevering........................................................................66
Reëel gevaar van schending van grondrechten.............................................................................................67
Stappenplan bij mogelijke schending van grondrechten in overleveringsprocedures.................................68
Onderwerp 6: Uniestrafrecht....................................................................................................................... 69
6.1 Jurisprudentie...............................................................................................................................................69
HvJ EU 16 juni 2005 (Pupino – conforme interpretatie Unierecht)..............................................................69
6.2 Theorie..........................................................................................................................................................69
Korte historische schets.................................................................................................................................69
De ruimte van vrijheid, veiligheid en recht...................................................................................................69
Wederzijdse erkenning en wederzijds vertrouwen.......................................................................................70
Kenmerken van wederzijdse erkenning........................................................................................................70
Harmonisatie.................................................................................................................................................71
Kaderbesluiten versus richtlijnen en verordeningen....................................................................................71
Verhouding art. 67 lid 3 VWEU en art. 83 VWEU..........................................................................................72
Wetgevingsprocedure...................................................................................................................................73
Noodremprocedure (art. 82 lid 3 VWEU)......................................................................................................73
Implementatie door wetgever en rechter.....................................................................................................73
What’s the EU got to do with it (artikel Ouwerkerk).....................................................................................74
Onderwerp 7: Overdracht en overname van de tenuitvoerlegging van strafvonnissen..................................75
7.1 Jurisprudentie...............................................................................................................................................75
HR 26 juni 1990 (straftoemeting en -motivering in kader van WOTS)..........................................................75
EHRM 26 juni 1992 (Drozd & Janousek t. Frankrijk en Spanje – verantwoordelijk staten tenuitvoerlegging
van buitenlandse strafvonnissen)..................................................................................................................75
HR 10 februari 2012 (omzetting buitenlandse straf geldt nieuwe VI-regeling na 1 juli 2008)......................76
7.2.1 Theorie algemeen......................................................................................................................................76
Relevante verdragen......................................................................................................................................76
Overdracht gevonniste personen..................................................................................................................77
Strafvonnissen beschikbaar voor tenuitvoerlegging.....................................................................................77
Zaak Van Laarhoven.......................................................................................................................................78
7.2.2 Theorie WOTS............................................................................................................................................79
Internationale bronnen.................................................................................................................................79
Overname van tenuitvoerlegging op basis van WOTS..................................................................................79
Gerechtelijke/exequaturprocedure...............................................................................................................80
Voorlopige maatregelen................................................................................................................................80
Aanpassing duur straf WOTS.........................................................................................................................80
Strafrechtelijk Financieel Onderzoek (SFO)...................................................................................................81
Rechtsmiddelen.............................................................................................................................................82
3
, Voorwaarden voor overname en weigeringsgronden..................................................................................82
Overdracht van de tenuitvoerlegging op basis van WOTS............................................................................83
Overdracht specifieke sancties......................................................................................................................83
Voorwaarden voor overdracht en weigeringsgronden.................................................................................83
7.2.3 Theorie WETS............................................................................................................................................84
Procedure erkenning en tenuitvoerlegging vrijheidsbenemende sancties op basis van WETS....................84
Voorwaarden en weigeringsgronden vrijheidsbenemende sancties............................................................85
Aanpassing duur straf bij WETS.....................................................................................................................86
Stappenplan omzetting bij voortgezette tenuitvoerlegging..........................................................................86
Erkenning en tenuitvoerlegging voorwaardelijke sancties en taakstraffen op basis van WETS...................87
Erkenning en tenuitvoerlegging geldelijke sancties......................................................................................87
Erkenning en tenuitvoerlegging confiscatiebeslissingen...............................................................................87
Erkenning en tenuitvoerlegging inbeslagneming van voorwerpen...............................................................87
Overdracht vrijheidsbenemede sancties op basis van WETS........................................................................88
Overdracht voorwaardelijke sancties en taakstraffen..................................................................................88
Overdracht geldelijke sancties.......................................................................................................................88
Stappenplan toepassing WOTS/WETS...........................................................................................................88
Onderwerp 8: Verstek.................................................................................................................................. 88
8.1 Jurisprudentie...............................................................................................................................................88
HvJ EU 10 augustus 2017 (Zdziaszek – uitleg ‘proces dat tot de beslissing heeft geleid’ en
strafsamenvoeging).......................................................................................................................................88
HvJ EU 10 augustus 2017 (Tupikas – uitleg ‘proces dat tot de beslissing heeft geleid’ en hoger beroep)...89
HR 20 november 2007 (verstekveroordeling)...............................................................................................89
Vragen over HR 20 november 2007..............................................................................................................89
8.2 Theorie..........................................................................................................................................................91
Relevante internationale regelgeving verstek...............................................................................................91
Definitie verstek.............................................................................................................................................91
Belang verstekvonnissen...............................................................................................................................92
Is cassatieprocedure voldoende om aan de aanwezigheidseis te voldoen?.................................................92
Belangrijkste vragen verstek..........................................................................................................................93
Verstekvonnissen bij uitlevering....................................................................................................................93
Nederlands voorbehoud................................................................................................................................93
Stappenplan over beoordeling uitleveringsverzoek bij verstekvonnis.........................................................93
Verstekvonnissen bij overlevering.................................................................................................................94
Facultatieve weigeringsgrond........................................................................................................................94
Kaderbesluit niet verschenen tijdens proces................................................................................................95
Procedure voor overname verstekvonnissen................................................................................................96
Onderwerp 9: Opsporingshulp en kleine rechtshulp.....................................................................................96
9.1 Jurisprudentie...............................................................................................................................................96
EHRM 27 oktober 2011 (Stojkovic t. Frankrijk en België)..............................................................................96
HR 3 juni 2008 (beslag buitenland goederen)...............................................................................................97
HR 5 oktober 2010 (Onderzoekshandelingen in het buitenland).................................................................97
HR 11 oktober 2011 (klagen inbeslagname o.g.v. art. 552a Sv)....................................................................98
HR 22 mei 2012 (beoordeling beslag i.k.v. internationaal rechtshulpverzoek)............................................98
9.2 Theorie..........................................................................................................................................................98
Relevante internationale regelgeving...........................................................................................................98
Opsporingshulp en kleine rechtshulp............................................................................................................98
Bronnen voor rechtshulp...............................................................................................................................99
Vertrouwensbeginsel...................................................................................................................................100
Begrenzingen/voorwaarden........................................................................................................................100
Wederkerigheid...........................................................................................................................................100
Specialiteitsbeginsel....................................................................................................................................101
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper bernsmaud. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,70. Je zit daarna nergens aan vast.
