Les 1.1 Bouwsector, bouwproces en fasering
Volgens Jellema kun je wat orde scheppen in de omvangrijke Bouwproces = een hoeveelheid van
Bouwsector. Jellema ordent dit op drie manieren: samenhangende activiteiten dat leidt tot de
realisatie van een bouwkundig of een
| Indeling naar marktsegmenten:
civieltechnisch bouwwerk.
.
Woningbouw
0
Bv. huurwoningen, koopwoningen, recreatie
→
Utiliteitsbouw
0
Industrie, kantoor, winkels, restaurants, ziekenhuizen, scholen
→
Bouwwerk is elke constructie van enige
GWW, Grond-, weg en waterbouw Wegen, leidingen, dijken, waterwegen
0
omvang van hout, steen, metaal of ander
materiaal, die op de plaats van bestemming
2 Indeling naar aard van werkzaamheden:
hetzij direct hetzij indirect steun vindt in
.
Nieuwbouw
O
of op de grond, bedoeld om ter plaatse te
Verbouw
O
functioneren.
Restauratie
Opdrachtgevers
O
Vernieuwbouw (renovatie) Wat valt er onder een gebouw?
Constructiebureaus
O
Onderhoud Elk bouwwerk, dat een voor mensen
Adviesbureaus
o
Gebruikers toegankelijke overdekte geheel of
3 .
Indeling naar typebedrijven:
0
Architectenbureaus Tuin-, interieur-, ontwerpende-
→
gedeeltelijk met wanden omsloten ruimte
◦
Ingenieursbureaus Constructie, bouwkosten
-
vormt. Caravan is geen gebouw.
0
Bouwbedrijven Schilders, stucadoors
→
Stelposten = een geschat bedrag voor een
0
Installatiebedrijven Elektrotechniek, warmtetechniek
→
onderdeel, de daadwerkelijke kosten zijn
0
Toeleveranciers Bouwmaterialenhandel, fabrikanten
-7
nog niet bekend.
Wat is het verschil tussen restauratie en renovatie?
Renoveren houdt in dat er een vernieuwing of verbetering van de woning gedaan wordt. Restauratie is het
gebouw herstellen in de vroegere toestand.
Ook wordt het bouwproces doormiddel van faseren beheersbaar:
Programma í
Een bouwproces is vaak cyclisch.
1. Initiatief
Denk aan: restauratie/renovatie,
2. Haalbaarheidsstudie
☐
3. Projectdefinitie
, herbestemming, sloop-nieuwbouw.
Ontwerp
4. Structuurontwerp
5. Voorlopig ontwerp
6. Definitief ontwerp
Uitwerking
7. Bestek
☐ 8. Prijsvorming
Realisering
9. Werkvoorbereiding
10. Uitvoering
☐
11. Oplevering
Beheer
Beheer
Sloop
Deze basis fasering is vastgelegd in de NEN norm 2574. Sloop
Branchevereniging = een vereniging of stichting die de belangen behartigt van bedrijven die actief zijn in een
specifieke branche. Het doel van een brancheorganisatie is om de samenwerking tussen bedrijven te
bevorderen, kennis en informatie te delen en gezamenlijke belangen te behartigen.
Verschil specialist en generalist:
Een specialist is iemand die veel weet van weinig. Je bent expert in je vakgebied en je hebt een oplossing voor
elk probleem binnen dat terrein. Een generalist is iemand die weinig weet van veel. Je bent breed opgeleid en
in staat om een probleem vanuit verschillende invalshoeken te benaderen.
, Les 1.1 Bouwsector, bouwproces en fasering
Waarom faseren we een bouwproces?
be
Om de opdrachtgever niet alleen in het begin Faseren maakt het bouwproces beheersbaar
zijn eisen en wensen kenbaar te laten maken en
Door een fasering check je op vaste momenten of een
dat hij/zij dan aan het eind verrast wordt met
oplossing die wordt bedacht voor iets wat iemand als
het resultaat, maar om het proces op te delen in
eis heeft beschreven, voldoet aan de verwachting die
een aantal duidelijk te onderscheiden stadia en
hij had.
de opdrachtgever of gebruiker op die manier
een aantal malen een oordeel te laten vormen
over de afgeronde tussenresultaten.
We faseren dus vanwege:
De beïnvloedbaarheid van de kosten in relatie tot de voortgang van het proces in tijd.
De beginfase is van grote invloed op de investerings-
en exploitatiekosten van een gebouw.
Met name in het begin van het bouwproces zijn de kosten
maximaal te beïnvloeden.
In het ontwerp wordt circa 55% van de investeringskosten en tot
wel 85% van de exploitatiekosten van het gebouw vastgelegd.
Exploitatiekosten = kosten tijdens het gebruik to
Onderhoud
Investeringskosten =
Wie komen we tegen in het bouwproces: Zo uitgebreid/complex is het niet altijd geweest: Gilde
Organisatie van de bouw
in de middeleeuwen.
De bouwmeester
Uitvoering
Gilde
a
Organisatie van de bouw in Gilde
de periode 1700-1900. Gilde
a
Traditionele De architect De bouwmeester
Uitvoering
Gilde
driehoeksrelatie
tussen opdrachtgever,
architect en Opdrachtgever Gilde
aannemer.
In de uitgebreide samenwerkingen is deze traditionele Architect Aannemer
driehoeksrelatie te herkennen. + overheid
, Les 1.1 Bouwsector, bouwproces en fasering
Wie is waar verantwoordelijk voor?
Voorbeeld 1: Voorbeeld 2:
Architect-ontwikkelaar (Collectief) particulier opdrachtgeverschap
Architect Opdrachtgever Architect Opdrachtgever
Bouwende
Architect +
ontwikkelaar
Adviseurs
Adviseurs
Financiers
Architect-aannemer Ontwikkelende aannemer
Aannemer Aannemer
Vijf voorwaarden om te kunnen bouwen:
Initiatief
Grond
Geld
Ontwerp
Uitvoering
, Les 1.2 Programma fase; de opdrachtgever
1. Initiatief
} Het initiatief bestaat uit het het formuleren van de huisvestingsbehoefte op basis
van een analyse van de te huisvestenparticulier of organisatie of op basis van een
via marktonderzoek gesignaleerde vraag naar huisvesting.
2. Haalbaarheid
Is besloten het huisvestingsvraagstuk op te lossen door te gaan bouwen (verbouw,
nieuwbouw) dan wordt er een haalbaarheidsstudie verricht. In deze studie worden
de financiële, juridische, technische en stedenbouwkundige/planologische
haalbaarheid onderzocht van de huisvestingsbehoefte.
3. Projectdefinitie
De projectdefinitie vormt een leidraad voor het verdere verloop van het bouwproces.
Het formuleren van de projectdefinitie, of te wel het PVE (eisen aan het gebouw/
omgeving), valt uiteen in een PVE en een PVE-randvoorwaarden. Hierin wordt
vastgelegd aan welke eisen (bv. opleveringstijd en budget) het gebouw moet voldoen.
Ook wordt een plan van aanpak opgesteld.
Bestaat uit: financiële ruimte (budget), locatiekeuze, ruimtebehoefte, uiterlijk
van het gebouw, comfort en technische eisen aan het gebouw.
Programmafase:
1. Initiatief 2. Haalbaarheidsstudie 3. Projectdefinitie
Globale Haalbaarheidsstudie
Huisvestings
project (bv DESTEP) PVE, PVA Ontwerpfase
behoefte
definitie
Haalbaarheidsstudie
financieel
Een aantal definities:
Opdrachtgever: participant die op basis van contracten een bouwwerk laat ontwerpen en/of uitvoeren onder
zijn verantwoordelijkheid.
Gebruiker: participant die de functies van een bouwwerk benut.
Eigenaar: participant op wiens naam de koopovereenkomst, koopakte en/of eigendomsbewijs van een
bouwwerk staat.
Beheerder: participant aan wie door de eigenaar van een bouwwerk juridische, administratieve en
onderhoudsactiviteiten zijn gedelegeerd.
Projectontwikkelaar: participant die op eigen initiatief dan wel in opdracht een bouwplan maakt of laat
maken en al dan niet dat plan laat realiseren en het voltooide bouwwerk beheert of verkoopt.
Is een mogelijke initiatief nemer voor een vastgoedproject.
Draagt het risico voor de ontwikkeling van het project tot hij het project verkoopt.
Ontwikkelt meestal voor de klant en niet voor zichzelf, met de bedoeling winst te maken.
Kan het project tijdens de ontwikkeling of na de realisatie verkopen.
Definitie volgens handboek projectontwikkeling: de projectontwikkelaar investeert in de ontwikkeling en realisatie
van vastgoedprojecten voor de markt, dus niet voor eigen gebruik.
, Les 1.2 Programma fase; de opdrachtgever
Opdrachtgevers:
Beleggers: voor een belegger is onroerende-zaakbeheer een afgeleide activiteit. Het doel van de beleggers is
het op lange termijn behalen van een zo goed mogelijk rendement, bijvoorbeeld het uitbetalen van de
pensioenen.
Eigen huisvesters: het doel van eigen huisvesters is een passend bouwwerk te realiseren waarbinnen de eigen
organisatie goed kan functioneren. Een gebouw is een middel in het bedrijfsproces, geen doel opzich.
Projectontwikkelaars: het doel van een projectontwikkelaar is een goed rendement. Ontwikkelen is het
verdienmodel. Het belang van de afnemer (koper) is daarin belangrijk. Het gebouw moet voldoen aan hun
wensen.
Voorbeeld opdrachtgever: Regels en wetten Financiërs
- opdrachtgever in een bouwproces
- zorgt dat alle partijen goed samen werken
- houdt regie over het gehele plan Projectontwikkelaar
- inzicht in alle aspecten van haalbaarheid
- zal het project op een goed gekozen moment Uitvoering
Ontwerp
willen doorverkopen met winst.
(Technisch) advies
- heeft vaak een achtergrond als vastgoedkundige
Aantekeningen vacature: technisch en cijfermatig inzicht,planologische en juridische aspecten, doorlopen van
verschillende besluitvormingsprocessen, analytisch en commercieel onderlegd en communicatief vaardig.
Werken bij bedrijf dat zich bezig houdt met ontwikkelen, verkopen en laten realiseren van grondgebonden
woningen. Verantwoordelijk voor het (uit) gebiedsontwikkelingen en in verkoop brengen van projecten waarbij
je samenwerkt met vaste partners.
Projectontwikkeling = het initiëren, organiseren, uitvoeren en coördineren van alle taken die nodig zijn voor het
realiseren van de onroerende zaak, inclusief het verwerven van grond. (Projectontwikkelingsprocessen kosten
veel tijd, vaak jaren).
Sociale woningbouwers: woningbouwcorporaties houden zich bezig met de ontwikkeling en het beheer van
woningen in de huursector. Zij streven daarbij naar kwaliteit in woningbouw voor mensen met lagere inkomens.
Incidentele opdrachtgevers: dit is een diverse groep van particulieren, bedrijven, stichtingen en verenigingen.
Deze onervaren opdrachtgevers hebben met elkaar gemeen dat zij door gebrek aan kennis van het bouwproces
behoefte hebben aan een betrouwbare bouwpartner. Zij willen vooral een oplossing voor hun
huisvestingsproblemen.
Aantekeningen vacature: projectmanager bij ontwikkelaar
Verantwoordelijk voor de gehele uitontwikkeling van projecten totdat deze gerealiseerd zijn (zowel
zelfstandig als ter ondersteuning van de senior projectmanagers). Binnen deze projectteams ben je
ondersteunend in de haalbaarheidsfase en trekker vanaf de haalbaarheidsfase van gebiedsontwikkelingen. In
samenwerking met gemeenten, andere ontwikkelaars, adviseurs en overige stakeholders. Functioneel wordt je
aangestuurd door regiodirectie en ontwikkelingsmanager.
- haalbaarheidsanalyses, na goedkeuring ontwikkel je projecten uit tot aan de realisatie. Zorgt voor de
optimale vertaling van de kaders die in de haalbaarheidsfase zijn bepaald. Verantwoordelijk voor het
adequaat doorlopen van de planologische procedures in samenspraak met de betreffende instanties en je
bewaakt de projectplanning, het budget en de kwaliteit. In multidisciplinaire teams neem je eventueel deel
aan projectprijsvragen en onderzoek je nieuwe (binnenstedelijke) opgaven in het acquisitietraject.
, Les 1.2 Programma fase; de opdrachtgever
Aantekeningen vacature: projectmanager bij woningcorporatie
Werken in team vastgoedbeheer, dit team werkt ernaar toe om onze verduurzamingsopgave te integreren in het
dagelijks onderhoud, planmatig onderhoud en mutatieonderhoud. Contractmanagement. Verder werk je aan de
gebiedsgerichte samenwerkingen. Je bent verantwoordelijk voor de samenwerkingen, de financiën en de
huurderstevredenheid. Werkt samen met projectbegeleiders die tijdens de uitvoering de verbinding zijn tussen
onze huurder en onze partner. Je maakt onderdeel uit van het proces van dagelijks en planmatig onderhoud.
Aantekeningen vacature: kostendeskundige bij ontwikkelaar
-
Verzorgen van kostenramingen en adviezen van verschillende complexe projecten. Verzorgen van
kostenspecificaties en elementen begrotingen. Je adviseert zowel intern als extern over de financiële en
technische aspecten van de projecten in ontwikkeling. Beoordelen van door derden voorgestelde alternatieven en/
of optimalisaties ten aanzien van de bruikbaarheid in relatie tot de kosten en de kwaliteit. Samen met
ontwikkelingsmanagers en projectmanagers voer je prijsonderhandelingen uit met bouwondernemingen. Actieve
rol in de kennisontwikkeling op het gebied van bouwkosten binnen de organisatie.
Huisvestingsbehoefte:
Er kunnen verschillende redenen zijn om iets aan je huisvesting te willen doen. Vervolgens ga je de verschillende
mogelijkheden afwegen.
Huidige huisvesting is te klein of juist te groot Huisvestingsalternatieven
De start van nieuwe activiteiten (samenwonen)
Veroudering van de huidige huisvesting Niets doen aan
Dwang als gevolg van het vestigingsbeleid: vergunningen, de huisvesting Verbouwen Verhuizen
milieuwet, bestemmingsplan en regionale herinrichting
Verkeerde locatie (verandering werkgever, slechte
bereikbaarheid voor klanten of goederen) Nieuwbouw Bestaande
bouw
Haalbaarheidsstudie:
Investeringsraming
Op basis van een investeringsraming kan worden vastgesteld Maatwerk Standaard
of een ontwikkeling haalbaar is. Is het haalbaar, dan man
het definitieve budget bepaald worden. Dit budget is
belangrijk om tijdens het proces op te kunnen sturen.
Investeringsramingen worden meestal gemaamt op basis van
de methodiek beschreven in NEN 2631.
Exploitatieraming
Wanneer de opdrachtgever eigenaar blijft van een ontwikkeling, denk
aan beleggers of eigen huisvesters dan wordt er ook een
exploitatieraming (NEN 2632) opgesteld. Om te zien wat de kosten
worden voor het gebruiken (exploiteren) van het gebouw. Bijvoorbeeld
vaste kosten (belasting, verzekering), energiekosten,
onderhoudskosten, administratieve beheerskosten en specifieke
beheerskosten.
Zijn de investeringsraming of exploitatieraming te hoog, dan kan dit betekenen dat de ontwikkeling niet doorgaat
of dat er aanpassingen gedaan moeten worden aan het PVE.