Samenvatting
Samenvatting VWO Geschiedenis memo H12
Samenvatting H12 Memo geschiedenis handboek havo/vwo
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 12§1: Nazi-Duitsland en het fascisme in Europa
1919: Weimarrepubliek = democratische republiek van Duitsland → werkte niet goed,
kwam volgens Hitler door de ellendige staat van Duitsland.
- ideologie van Hitler, nationaalsocialisme, ging uit dat Duitsland alleen gered kon worden
door een krachtige leider (Führerprinzip). Hitler beschouwde zichzelf als die leider.
- 1933: Hitler wordt rijkskanselier → hij verbood alle politieke partijen, behalve de
NSDAP = einde democratie in Duitsland, begin totalitaire staat
- belofte om economie te verbeteren: werkgevers en -nemers moeten
samenwerken, dus geen vakbonden → één staatsorganisatie = het Deutsche
Arbeitsfront → iedereen moest aangesloten zijn, hoopten een klassenstrijd te
voorkomen
- belangrijk was de bestrijding van werkloosheid: snelwegen aanleggen, in
het leger opnemen en wapenproductie (veel banen beschikbaar stellen) →
werkloosheid verdween, maar schulden en overtreding Verdrag van
Versailles
- gemengde economie → ruimte voor privé-bezit, maar ook ingrijpen van de
staat, algemeen belang en niet het individu
Hitler aan de macht: nationaalsocialistische idealen door propaganda verspreid. Minister Joseph
Goebbels had de opdracht om Duitsland nationaalsocialistisch te laten denken.
- alle communicatiemiddelen werden ingezet + partijdagen van de NSDAP (alle aanwezigen
imponeren en gevoel van verbondenheid te geven, wie afweek van ideaal, had geen plaats in
het nieuwe Duitsland)
- vijanden nationaalsocialisme: democratie, kapitalisme en communisme
- kenmerk: antisemitisme en racisme, anders behandelen door rasverschillen: discriminatie
- Joden werden beschuldigd invloed te hebben op kapitalisme en omdat er
veel Joden in de bankwereld werkten, werden ze beschuldigd van de
economische staat van Duitsland → snel uitsluiten van Joden
- 1935: wet dat niet-Joden niet mogen trouwen met Joden
- 9 op 10 november 1938: Kristallnacht → synagogen, winkels en
huizen aangevallen en in brand gestoken
-
Oorzaak antisemitisme en fascisme Hitler:
1. vanaf middeleeuwen antisemitisme zichtbaar: kleine bevolking, makkelijk doelwit.
Vanaf einde 19e eeuw kwam het nationalisme op, en het antisemitisme ook → in
hoge kringen (blz. 278)
2. nationaalsocialisme geïnspireerd door fascisme: opkomst van fascisme na Eerste
Wereldoorlog → mensen verloren vertrouwen in democratie en economisch
liberalisme (door economische problemen) en mensen waren bang voor
communisme. Het fascisme kwam op:
- 1926: Mussolini dictator in Italië (inspiratie voor Hitler), 1928: Portugal fascistisch
- na Spaanse Burgeroorlog (1936-1939) Spanje ook fascistisch tot 1975: rechts (o.l.v.
Fransisco Franco) tegen democratisch gekozen Spaanse regering
- redenen: links had landbouwgrond onteigend, beperking macht van de kerk
en bezuinigingen op uitgaven leger
Oorlog die volgde na Spaanse Burgeroorlog was een voorproef voor WO I: andere Europese landen
gingen zich bemoeien, Hitler en Mussolini steunde recht (Fransisco) en de SU steunde links. GB en
Frankrijk hielden zich afwezig. Na WO I was Europa verdeeld in fascisme, communisme en
parlementaire democratie.
§2: De Duitse Bezetting
1 september 1939: begin van de Tweede Wereldoorlog → in het westen voerde Hitler een
blitzkrieg: snelle bewegingsoorlog, waardoor een groot deel van Europa snel overrompeld werd
Hoe is het zover gekomen?:
1. Na WO I wilde Hitler Duitsland weer groot maken: dienstplicht en wapenindustrie
(daarmee negeerde hij het Verdrag van Versailles) en alle Duitssprekende
, mensen verenigd worden in één Rijk → maart 1938: Anschluss (aansluiting) van
Oostenrijk bij Duitsland
2. Frankrijk en GB lieten Hitler zijn gang gaan: appeasementpolitiek (gericht op het voorkomen
van een tweede oorlog).
- duidelijkste voorbeeld is Sudetenland: hoorde, door het Verdrag van Versailles, bij
Tsjecho-Slowakije. De regering van Tsjecho-Slowakije wilde het gebied houden. In
de Conferentie van München in maart 1938 werd besloten dat Hitler, in ruil voor
vredesgaranties, Sudentenland mocht innemen (maart 1939): Tsjecho-Slowakije
mocht niet meepraten. Men verwachtte dat Hitler dan tevreden was met zijn Rijk
3. Hitler hield zich niet aan afspraken, dus GB en Frankrijk hadden door dat afspraken
met Hitler geen waarde hadden → ze beloofden Polen te beschermen: Hitler liet
zich niet meer tegenhouden, Duitsland was goed voorbereid op oorlog, GB en
Frankrijk niet
Nederland bezetten maakte deel uit van Hitler zijn plan om Europa en delen van Afrika te bezetten.
10 mei 1940: bezetting (van Nederland, door de Duitsers) → verplichte ondertekening
ariërverklaring
- miljoenen Nederlanders pasten zich zo goed mogelijk aan: accommodatie
- geen massaal verzet: verzet die er was → niet houden aan regels van Duitsers,
vervalsen van persoonsbewijzen, mensen helpen onder te duiken en soms het
plegen van aanslagen
- 1941: Februaristaking → 25 & 26 februari staakten duizenden mensen het
oppakken en wegvoeren van Joden: Duitsers grepen in → er vielen doden
en staking gebroken
- collaboratie: leden van NSB werkten samen met de Duitsers → niet veel
collaboratie
De bezetting duurde van 1940 tot 1945 → grote gevolgen:
1. politiek: 29 mei 1940: Arthur Seyss-Inquart benoemd tot rijkscommissaris voor het
bezette Nederlandse gebied → alle macht in zijn handen
- 1941: hij verbood alle politieke partijen, behalve NSB (in 1931 opgericht
door Anton Mussert) → Nederland een dictatuur
2. economisch: vanaf 1942: veel Nederlandse mannen gedwongen om te werken in
Duitsland in oorlogseconomie, veel Duitse arbeiders vochten namelijk in de
oorlog. Tussen 600 en 700 duizend mannen waren verplicht te werken →
honderden doken onder
- Duitse economie groeide, Nederlandse economie de dupe → steeds minder
arbeiders beschikbaar en noodzakelijk grondstoffen afgepakt door
Duitsers, gevolg: producten op bon of niet verkrijgbaar
3. cultureel: Nazi’s probeerden nationaalsocialisme in Nederlandse cultuur door te
voeren → geen persvrijheid en veel propaganda
- nazificatie mislukt voor het grootste deel
4. antisemitisme: Joodse bevolking werd stap voor stap buitengesloten: mochten niet reizen,
niet werken, niet naar de bioscoop en niet in parken wandelen.
- 1941: Joden moesten zich laten registreren → grote ‘J’ in persoonsbewijs
- begin mei 1942: verplicht gele Jodenster te dragen → meeste Joden
gehoorzaamden, men was onwetend over het plan de Joden uit te roeien
Wat Duitsland in Europa (en Noord-Afrika) deed, deed Japan in Azië:
- 1931: Japan bezet Mantsjoerije en maakten het los van China
- 1937: start verovering van heel China → de VS en GB probeerden de Japanse opmars te
stoppen, maar dat lukte niet
- 7 december 1941: Japan viel de Amerikaanse vlootbasis Pearl Harbor aan en vervolgens de
Engelse koloniën in Zuidoost-Azië (wraak van Japan op het proberen tegen te houden van de
opmars)
- 10 januari 1942: Nederlands-Indië aan de beurt → zou twee maanden duren, maar
Japan te sterk
- 8 maart 1942: Nederlandse gezag gaf over en Nederlands-Indië door Japan bezet en
bestuurd
- gevolgen:
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper johanna_. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 77254 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen