Kennistoets 3.1 - Geneeskunde samenvatting over het boek "Psychiatrie, van diagnose tot behandeling". Alle stof komt uit dit boek van de lessen 1 t/m 7 van kwartiel 3.
Geneeskunde
Psychiatrie, van diagnose tot behandeling (2015)
2. diagnose
2.2 Indeling volgens de DSM-5
DSM: “Classificatiesysteem bedoeld om wetenschappelijk onderzoeken communicatie te vergemakkelijken.”
Behoefte aan diagnostisch systeem. 2 basisprincipes:
1. Ordening psychische stoornissen moet losstaan mogelijke verklaringen
2. Indeling steunen op heldere en ondubbelzinnige criteria, bruikbaar in diagnostische praktijk en
wetenschappelijk onderzoek
Amerikanen ontwikkelen: “Diagnostic and Statistical Manual” (DSM). 5 staat voor 5e editie. Ander systeem is
“classification of diseases” (ICD). DSM internationaal gebruikt voor definiëring en ordening (groeperen onder
gemeenschappelijke noemer).
20 groepen op basis van ontwikkelingsperspectief: hoe vroeger in levensloop kan optreden = meer vooraan
zowel in indeling hoofdgroep als ordering in een hoofdgroep. Ook volgorde op basis mate verwantschap
(symptomen, aanleg en kwetsbaarheid):
1. Neurobiologische ontwikkelingsstoornissen
2. Schizofreniespectrum- en andere psychotische stoornissen
3. Bipolaire-stemmingsstoornissen
4. Depressieve-stemmingsstoornissen
5. Angststoornissen
6. Obsessieve-compulsieve en verwante stoornissen
7. Trauma- en stressor gerelateerde stoornissen
8. Dissociatieve stoornissen
9. Somatische-symptoomstoornis en verwante stoornissen
10. Voedings- en eetstoornissen
11. Stoornissen in zindelijkheid
12. Slaap-waakstoornissen
13. Seksuele disfuncties
14. Genderdysforie
15. Disruptieve, impulsbeheersings- en andere gedragsstoornissen
16. Middelgerelateerde en verslavingsstoornissen
17. Neurocognitieve stoornissen
18. Persoonlijkheidsstoornissen
19. Parafiele stoornissen
20. Andere stoornissen
Comorbiditeit: meerdere diagnosen tegelijkertijd vermelden (kwam voor bij DSM-4). Ook toevlucht tot
restcategorie. Strakke afbakening categorieën voor grote betrouwbaarheid; ten koste van validiteit of
praktische bruikbaarheid.
In DSM-5 meer praktische bruikbaarheid, mogelijk ten koste van betrouwbaarheid diagnose. Dit vermijden
door graad toe te kennen aan stoornis door systematisch criteria. Ook omschrijving van therapiedoelen;
specifieke kenmerken waar behandeling gericht op moet worden.
, Diagnose Behandeling Combinaties (DBC’s)
Oog op betaalbaarheid marktwerking in zorg. GGZ ingevoerd. Beschrijft iedere stap in behandeling van
bepaalde stoornis; 1e contact tot laatste sessies. Basis voor declaratie zorgverzekeraar. (maximum) prijs
afhankelijk van aandoening en duur zorg en link tussen diagnose en bekostiging direct geworden. Opstellen
DBC voorbehouden en specialisten.
Stoornis vast stellen, algemeen functioneren inschatten en zorgprofiel vastleggen; alles noteren. Eind
behandeling afsluiting en bestede tijd in rekening gebracht bij zorgverzekeraar. Betaling gebeurt op basis van
“productgroepen”: lijst waarop vergoedingen per stoornis en aantal behandelminuten staan. Registratie
digitaal naar DIS verzonden: DBC-informatiesysteem; centrale database geeft inzicht in geleverde zorg en door
overheid gebruikt voor beleidsdoeleinden en onderzoek. kritiek: DSM gaat om classificatie en in DBC als
diagnose gebruikt. Ook DBC-systematiek geen recht aan complexiteit GGZ.
3. Verklaring
Problematiek uitleggen, deskundige uitleg over oorzaak = verklaring ook wel een verantwoording. Doeleinden:
Om te beslissen of gedrag sociaal, moreel of wettelijk is te verantwoorden
Reeds eerder bestaan (geschiedenis) gedrag te begrijpen / toekomstige beloop (prognose) gerag te
voorspellen
Gedrag te beïnvloeden, zodat het verdwijnt (therapie) of te voorkomen is (preventie)
Voor diagnostiek nauwkeurige afbakening psychische stoornissen op grond van DSM-5.
3.1 Wat is de oorzaak?
Theorie: gesystematiseerd geheel van ideeën die als verklaring gelden voor groep verschijnselen.
Wetenschappelijke theorie staat ten dienste verder onderzoek: mogelijke verklaring verschijnselen wordt
herleid tot veronderstellingen (Hypothese) waarvan juistheid toetsen. Stoornissen onderzoeken, verklaren en
behandelen vanuit 1 visie: biologisch, psychologisch of sociaal. Veelal integratie of combi van theorieën
(biopsychosociale benadering). Theorie beoordelen op:
Originaliteit
Toetsbaarheid
Bruikbaarheid
Lineair-causaal denken: men veronderstelt rechtstreeks en rechtlijnig (lineair) verband tussen oorzaak en
gevolg (causaal)
Circulair interactiemodel: het bestudeerde verschijnsel (stoornis) wordt geplaatst binnen een ruimer geheel
(systeem) waarvan samenstellende delen elkaar wederzijds beïnvloeden (interactie).
Psychische stoornissen geen simpele redenering; samenspel verschillende factoren die elkaar beïnvloeden.
Onderscheid tussen: voorbeschikkende, uitlokkende en bestendigende factoren.
Voorbeschikkend
o Vraag of individu zekere kwetsbaarheid bezit en onder bepaalde voorwaarden psychische
stoornis te ontwikkelen.
o Lichamelijk van aard (erfelijk, somatische afwijking) of psychisch (persoonlijkheid,
ontwikkelingsgeschiedenis) en/of sociale context (leefsituatie, milieu).
o Verband (correlatie) geen toeval meer, dan spreken van oorzakelijkheid (causaliteit) als factor
directe oorzaak van stoornis is.
Uitlokkend
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper JuliëtE. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.