Nectar Vwo 5 Samenvatting H9 - Bloedsomloop. Alle paragraven duidelijk samengevat, verbanden aangegeven, begrippen onderstreept en ondersteund door plaatjes. Mocht je nog vragen hebben mag je me altijd een berichtje sturen. Vergeet niet de gratis bijgevoegde oefenvragen te maken!
Papegaaienziekte wordt door een bacterie veroorzaakt. Papegaaien en andere vogels kunnen de ziekte op mensen overbrengen via besmette deeltjes in de lucht. Als iemand die inademt, kunnen de bacteriën via de longen in het bloed terechtkomen. De ziekte geeft soms alleen griepachtige verschijnselen, maar kan ook zeer ernstig zijn.
Vanuit de longen komen de bacteriën met het bloed in het hart terecht.
In welk deel van het hart komen de bacteriën dan het eerst binnen?
Antwoord: linkerboezem
2.
Is de aorta een ader of een slagader? Vervoert de aorta zuurstofarm of zuurstofrijk bloed?
Antwoord: De aorta is een slagader die zuurstofrijk bloed vervoert.
3.
Thalassemie is een zeer ernstige bloedziekte die het gevolg is van afwijkende rode bloedcellen. De ziekte wordt veroorzaakt door een recessief gen. Iemand die heterozygoot is voor dit gen, wordt een drager genoemd. Een drager heeft meestal voldoende gezonde rode bloedcellen en heeft de ziekte in een minder ernstige vorm.
Waar in het lichaam worden rode bloedcellen gemaakt?
Antwoord: beenmerg
4.
Hartfalen wordt behandeld met medicijnen. De hoeveelheid medicijnen hangt af van de bloeddruk van de patiënt. Om voortdurend de bloeddruk te meten kan een apparaatje aangebracht worden in het bloedvat dat bloed vanuit het hart naar de longen vervoert.
Hoe heet het bloedvat dat bloed vanuit het hart naar de longen vervoert? En behoort dit bloedvat tot de kleine of tot de grote bloedsomloop?
Antwoord: Dit bloedvat heet longslagader en behoort tot de kleine bloedsomloop.
5.
Bij de behandeling van sommige patiënten wordt bloed afgenomen uit een armader.
Wat is de reden dat bloed wordt afgenomen uit een armader en niet uit een armslagader?
Bloed wordt afgenomen uit een armader, omdat:
Antwoord: de bloeddruk in een armader lager is dan in een armslagader.
6.
De kans op het knappen van een zwakke plek is in de aorta veel groter dan in een holle ader.
Waardoor wordt dit veroorzaakt?
Antwoord: De bloeddruk in de aorta is veel hoger dan in een holle ader.
7.
Bij een uierontsteking is een uierhelft opgezwollen en roodachtig, doordat er veel bloed naartoe stroomt.
Welke bloeddeeltjes spelen een belangrijke rol bij de bestrijding van een uierontsteking?
Antwoord: witte bloedcellen
8.
Bij een uierontsteking is een uierhelft opgezwollen en roodachtig, doordat er veel bloed naartoe stroomt.
Welke bloeddeeltjes spelen een belangrijke rol bij de bestrijding van een uierontsteking?
Antwoord: witte bloedcellen
9.
Een geurstof wordt met het bloed vanuit de baarmoeder naar de nieren gevoerd.
De stof komt dan onder andere door de aorta.
Geef de naam van het bloedvat dat het bloed vanuit de aorta naar de nieren voert.
Antwoord: nierslagader
10.
Het gehalte aan cholesterol in het bloed kan een rol spelen bij het ontstaan van vernauwing in bloedvaten. Cholesterol is een bepaald type vet. Cholesteroldeeltjes kunnen in de wand van bloedvaten terechtkomen. Bepaalde bloeddeeltjes nemen dit cholesterol in zich op, net zoals ze ziekteverwekkers onschadelijk maken.
Hoe heten deze bloeddeeltjes?
Antwoord: witte bloedcellen
Voorbeeld van de inhoud
HOOFDSTUK 9 – BLOEDSOMLOOP
9.1 HART EN BLOEDSOMLOOP
NIET ALLE BLOEDSOMLOPEN ZIJN GELIJK
INSECTEN
Open bloedsomloop
Groot bloedvat (hartbuis) met hartkamers boven in rug > bloed (zonder bloedcellen) naar kop > in
lichaamsholte omspoelt het alle organen > wordt weggepompt door hartkamers naar openingen hartbuis
O2 gaat niet via bloed, maar via tracheeën (gassysteem)
VISSEN
Gesloten bloedsomloop
1 hartkamer/boezem dus enkelvoudige bloedsomloop die versnelt wordt door zwembewegingen
O2 uitwisseling gaat via de kieuwen
DUBBELE BLOEDSOMLOOP
Amfibieën/reptielen/vogels/zoogdieren hebben dubbele bloedsomloop (snel bloed
naar hersenen/spieren) (binas 84A)
Vogels/zoogdieren hebben scheiding tussen linker/rechter harthelft > 2 aparte
pompen
Kleine bloedsomloop: rechterkamer met O2-arm bloed > longslagader > longen
waar CO2 wordt omgeruild voor O2 in longhaarvaten > longader >
linkerboezem
Grote bloedsomloop: linkerkamer met O2-rijk bloed > aorta > slagaders >
organen/cellen die O2 omzetten in CO2 > aders > holle aders > rechterboezem
Krans(slag)ader direct naar hart, poort(slag)ader naar lever, de rest vernoemd naar
orgaan
In weefsels gaat bloedtransport via haarvaten
EEN LEVEN LANG POMPEN
Elke harthelft heeft boezem die bloed ontvangt en kamer die het weer wegpompt
, Vullen kamers > leegpersen kamers > pauze = 1 hartslag, steeds herhalende hartslagen = hartcyclus
1) Begin vulfase = diastole: boezems/kamers ontspannen
2) Bloed stroomt vanuit aders van boezem naar kamer
3) Boezem trekt samen en bloed wordt kamers in geperst = boezemsystole
4) Beide kamers trekken samen = kamersystole
5) Druk sluit de hartkleppen en opent de slagaderkleppen > bloed wordt aorta ingeperst
6) Kamers ontspannen en slagaderkleppen sluiten
Hartslag die je hoort is sluiten van hart- en slagaderkleppen
Vaak je hartspier trainen door cardiotraining > variatie hartslagfrequentie > dikkere/stevigere hartspier
EMBRYONALE BLOEDSOMLOOP
Embryonale bloedsomloop: longen geen functie bij O2-uitwisseling want placenta/navelstreng
rechtstreeks in onderste holle ader
Longen minder bloed nodig (geen kleine bloedsomloop)
Opening van rechter naar linker harthelft = ovale venster
“short-cut” van longslagader naar aorta = ductus Botalli
NA GEBOORTE
Grote en kleine bloedsomloop moeten scheiden
Bloedvaten tussen navelstrengader en onderste holle ader/lever verschrompelen paar dagen na
afbinden van de navelstreng
Huilen > lucht in longen > longen ontvouwen > lucht geeft minder weerstand dan vruchtwater > meer
bloedstroom naar/terug de longen
Druk linker harthelft groter dan rechter harthelft > sluiten ovale venster > na paar weken is ovale
venster vergroeit met tussenschot boezems (gebeurt niet bij 20% baby’s > problemen later)
Ductus Botalli sluit paar dagen na geboorte en laat streng bindweefsel achter
9.2 BLOEDDRUK
BLOED GAAT IN GOLVEN
Bloeddruk ontstaat door kamersystole > bloed de slagaders in
Bloeddruk slagaders gaat tijdelijk omhoog door pompdruk van hart
want uitrekking slagaderwanden = systolische druk/bovendruk
Sluiten slagaderkleppen zorgt voor korte drukverhoging
Tijdens diastole dalen naar basiswaarde = diastolische druk/onderdruk
Kwaliteit bloedvaten van belang: op gladde bloedvatwanden ontstaan kleine
littekens (door cholesterol) > verdikking > atherosclerose = vernauwing
/verstijving bloedvaten waardoor bloedtransport belemmerd wordt
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lottevanderlee. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.