Sociale wetenschappen blok 2.2
LEERPSYCHOLOGIE
VAN LEERTHEORIE NAAR ONDERWIJSPRAKTIJK, ZESDE DRUK: H1. (NIET PARAGRAAF 1.2! WEL PARAGRAAF 1.2.3). H2.
BLZ. 43 T/M 69, H3
ONTWIKKELINGSPSYCHOLOGIE
ONTWIKKELINGSPSYCHOLOGIE VOOR LEERKRACHTEN BASISONDERWIJS : H.3,4,5
INLEIDING IN DE PEDAGOGIEK: H.8, 9, 10
Inhoud
Sociale wetenschappen blok 2.2............................................................................................................1
Van leertheorie naar onderwijspraktijk..............................................................................................2
Hoofdstuk 1....................................................................................................................................2
1.4 persoonlijke opvattingen over leren en kennis.........................................................................3
Hoofdstuk 2....................................................................................................................................3
2.2 hoofdsoorten van leren...........................................................................................................4
2.3 leerstijlen..................................................................................................................................6
2.3.3 leerstijlen Kolb.......................................................................................................................6
3 leren volgens het behaviorisme...................................................................................................8
Ontwikkelingspsychologie................................................................................................................10
Hoofdstuk 3 Kleuters....................................................................................................................10
Hoofdstuk 4 6-9 jaar.....................................................................................................................15
Hoofdstuk 5 9 – 12 jaar.................................................................................................................18
Inleiding in de pedagogiek................................................................................................................22
Hoofdstuk 8..................................................................................................................................22
Hoofdstuk 9..................................................................................................................................23
Hoofdstuk 10 de systeemtheoretische benadering......................................................................24
,Van leertheorie naar onderwijspraktijk
Hoofdstuk 1
Formeel
Leerconceptie
- Schools Fysiologisch
- intentioneel
Informeel
- Incidenteel Rijping Gevoelige periode
Leren
- spontaan
Non-formeel
- Incidenteel Neurologisch
Duurzame
- spontaan
Waarneembare
gedragsverandering
ontwikkeling
Formeel leren: (intentioneel/schoolleren) gepland, gericht op leerdoelen
Informeel leren: (incidenteel leren) niet gepland, natuurlijk/spontaan
Non-formeel leren: doelgericht, gepland maar niet gericht op diploma (cijfer/kwalificatie) – congres,
cursus, reis, training
Werkplekleren: zowel intentioneel als informeel
Leerproces: geleid, begeleid, zelfstandig of zelfregulerend
1.2.3 gevolgen voor leren en lesgeven
Wisselwerking tussen rijping en leren. Gevoelige periode/moment waarin je gemakkelijker bepaalde
informatie tot je neemt, leren van specifieke vaardigheden
Brain-based learning: onderwijs baseren op hersenwetenschap
1.3 leren als duurzame gedragsverandering
Leren= verandering in iemands gedrag als gevolg va ervaring, herhalen en/of oefenen. De
verandering is niet door reflexen, rijping of tijdelijke omstandigheden.
Duurzame gedragsverandering: blijvende (niet direct zichtbare) gedragsverandering
Behavioristische opvatting over leren: leerresultaat= product
Leren is niet zichtbaar = blackbox
Proces
Hypothetisch proces
Grondslag overdrachtsmodel -> productgericht
Toetsen
Constructivistische visie:
- Leren is een (inter)actief proces, dat onder eigen regie plaats vind, externe sturing (leraar)
maakt langzaam plaats voor zelfsturing (tijdens ontwikkeling van leren)
- Leren is proces van kennis en betekenis velenging
- Leren bouwt voor op aanwezige kennis
- Leren is context/situatie gebonden
, 1.4 persoonlijke opvattingen over leren en kennis
Uitvoeren leertaak-> leerconceptie -> interpretatie taak-> keuze leeractiviteit -> leerresultaat
Leerconceptielijst
1. Beperkte leerconceptie: geen duidelijk eigen leren, juf/meester bepaald het leerproces,
heldere opdrachten, aanwijzingen en correcties -> externe sturing
2. Functionele opvattingen: leerresultaat gericht door samenwerking, steun van anderen, geen
uitgesproken voorkeur voor een leerstrategie -> externe sturing
3. Ontwikkelingsgerichte leerconceptie: combinatie van 1 en 2, inhoud leertaak, individueel,
zelfsturing aan leerproces
Andere factoren met invloed: intelligentie, interesse, motivatie, zelfbeeld, epistemologische
opvattingen-> opvattingen over kennis
Leerconcepties Vermunt:
1. Opnameconceptie: opnemen van kant en klare kennis-> memoriseren (uit boeken)
+reproduceren
2. Constructieve conceptie: actie informatie verwerven, verbinden van nieuwe kennis aan
bestaande kennis
3. Toepassingsconceptie: toepassen, gebruiken, nuttig als je het direct kunt doen
4. Stimuleringsconceptie: moeten aangezet/geprikkeld worden om te willen leren
5. Samenwerkingsconceptie: samenwerken en verdelen van leertaken
Leren:
- Kent altijd inhoud
- Speelt zich af i een leeromgeving, situatie of context
- Leren moet jezelf doen, niet overgenomen
- Blijven karakter
- Niet alleen voor mensen
- Leren en onderwijzen zijn gerelateerd maar kan ook los van elkaar staan
- Niet direct waarneembaar
Hoofdstuk 2
Cognitief leren sociaal-affectief leren psychomotorisch leren
Kennis/vaardigheden houding/attitude automatiseren
Leersoorten declaratief
Leren kennis procedureel
Cognitieve stijl situationeel
Veldafhankelijk Veldonafhankelijk
Kolb: Leerstijlen Vermunt:
- Divergent -> reflecterend - betekenisgericht
- Assimileren -> zelfstudie - toepassingsgericht
- Convergent -> instructie - reproductiegericht
- Uitvoerend -> oefenaanpak - ongericht
