Samenvatting Biologie over H10 uit Nectar vwo 5 over voedsel en vertering. Ondersteund met plaatjes. Verbanden tussen begrippen (dikgedrukt/onderstreept) staan duidelijk aangegeven. Als je nog vragen hebt mag je me natuurlijk altijd een berichtje sturen! Vergeet niet de gratis bijgevoegde oefenvrag...
Over het transport van verteringsproducten in darmvlokken worden de volgende beweringen gedaan:
1 de verteringsproducten die in het bloed worden opgenomen, zijn in het algemeen beter oplosbaar in water dan verteringsproducten die in de lymfe worden opgenomen;
2 een deel van de verteringsproducten wordt via diffusie en een deel via actief transport uit dekweefselcellen van de dunne darm in het bloed opgenomen;
3 het al dan niet verzadigd zijn van de vetzuren bepaalt of deze in de lymfe of in het bloed worden opgenomen.
Welke beweringen zijn waar?
Antwoord: 1 en 2
2.
Wat zijn de organen waardoor voedsel gaat (van mondholte tot anus)
Juist of ontjuist?
Variatie in voedingsstoffen is heel belangrijk, want je moet van alle voedingsstoffen binnen krijgen.
Antwoord: juist
5.
Waar wordt het voedsel tijdelijk opgeslagen?
Antwoord: maag
6.
Wat is de functie van de mineralen?
Antwoord: De mineralen zijn er als beschermende stof en als bouwstof denk hierbij bijvoorbeeld aan kalk in de botten.
7.
Wat is de functie van water?
Antwoord: Water is een bouwstof, denk hierbij aan het vervoeren van stoffen in je lichaam.
8.
Kies uit tussen; Brandstoffen, bouwstoffen, reservestoffen en beschermende stoffen.
......... zorgen voor de groei, ontwikkeling en herstel van cellen
Antwoord: bouwstoffen
9.
Wat begint de vertering van het voedsel?
Antwoord: Amylase in de mond
10.
Hoe heet de spier die borstholte en buikholte van elkaar scheidt?
Antwoord: Middenrif
Voorbeeld van de inhoud
H10 VOEDING EN VERTERING
10.1 JE LICHAAM EN VOEDSEL
JE EIGEN DARMBACTERIËN STIMULEREN EN WEREN
Darmflora: je 1014 darmbacteriën die nodig zijn voor vertering, ontlasting en afweer
Probiotica – bacteriën die je gezondheid bevorderen (leven van prebiotica die in veel groenten zitten)
Inname schadelijke bacteriën, voorkomen door goede hygiëne (meeste wordt gedood door maagzuur)
GROEPEN VOEDINGSSTOFFEN
Koolhydraten – brandstof die energie (ATP) levert/bouwstof voor receptoreiwitten (aardappel/granen)
Vetten – brandstof/bouwstof/reservestof/warmte-isolatie (opgeslagen in huid) (olie/noten)
Eiwitten – bouw-/brandstof, opslaan niet mogelijk (vlees/ zuivel)
Water – bouwstof/ transportmiddel(plasma)/warmtebuffer (1,5-2L per dag nodig)
Mineralen – bouwstof/ helpt bij verschillende processen (Ca2+ in melk/Na+ en K+ in tarwe)
Spoorelementen – mineralen waar je weinig van nodig hebt (zink)
Vitaminen – voorkomen gebreksziektes
GOEDE DARMWERKING
Voedingsvezels – niet verteerbare plantaardige koolhydraten > stimuleren darmperistaltiek/doorstroming
Nemen veel water op > volume darminhoud neemt toe > ontlasting krijgt structuur/blijft soepel
NIET IEDEREEN EET EVENVEEL EN JE LICHAAMSOMVANG
ADH – advies over dagelijkse consumptie (verschilt per persoon (volwassene: 10000 kJ)
Energierijke voedingsstoffen in percentages
Meer eten dan ADH + weinig bewegen > obesitas, ook beïnvloedt door DNA/allelen die honger creëren
ANDERE STOFFEN IN JE VOEDSEL
Additieven – toegevoegde stoffen om voedingsmiddel aantrekkelijker te maken (E-nummers)
Te veel kan schadelijk zijn > ADI – aanvaardbare dagelijkse inname
Voedselallergie – heftige reactie op normale voedingsstof
Eten > histamine komt vrij > slijmvliezen zetten op/ bloedvaten verwijden > benauwdheid/jeuk etc.
Voedselintolerantie – enzymen verteren voedsel niet > gisten in buik > buikpijn
10.2 VERTERINGSSTELSEL
ONTSTAAN VAN DE ONTLASTING
Vertering – afbraak van moleculen uit voedsel door enzymen
MONDHOLTE
In mond vermalen kiezen je voedsel = mechanische verkleining > speeksel uit speekselklieren(6) kunnen
voedsel beter bereiken
Amylase breekt zetmeel af, slijm > makkelijker doorslikken, eiwitten zijn bacterie/schimmeldodend
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lottevanderlee. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.