Antwoorden
Alle opdrachten van alle weken materieel strafrecht
In dit documenten staan de opdrachten van materieel strafrecht van week 1 tot en met week 7 uitgewerkt.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 45 pagina's
Voorbeeld 4 van de 45 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
Werkgroep 1: SchuldLiteratuur
J. de Hullu, Materieel strafrecht, hoofdstuk IV, par 5.1, 5.2 en 5.4.
T. Blom, ‘Roekeloosheid opnieuw beoordeeld’, DD 2020/30.
Arresten
Blackout HR 1 juni 2004, NJ 2005/252
Kernbegrippen
Schuld als bestanddeel (culpa)
Kanten (componenten) van de schuld
Roekeloosheid
Leerdoelen
Van een student wordt verwacht dat hij of zij de begrippen kent waarmee schuld als bestanddeel (culpa),
waaronder roekeloosheid, wordt gedefinieerd in wetgeving, rechtspraak en literatuur, en dat hij of zij deze
begrippen kan gebruiken bij het oplossen van een casus. Van de student wordt ook verwacht dat hij of zij in
staat is om de knelpunten in de begrippen te herkennen en daarover kritisch te reflecteren.
,Begripsvragen
Lees par 5.1, 5.2 en 5.4.4 uit Materieel strafrecht van J. de Hullu en de overwegingen van de Hoge Raad
uit het Blackout-arrest en beantwoord de volgende begripsvragen.
Vraag 1
Wat is volgens De Hullu de definitie (‘de kern’) van schuld als bestanddeel (culpa)?
Schuld als bestanddeel is culpa. Volgens De Hullu gaat het er bij culpa om dat iemand minder goed nadacht, wist of
beleidvol was, dan dat men in het algemeen zou hebben nagedacht, wist of beleidvol zou zijn geweest. De Hullu
geeft schuld de definitie als een verwijtbare aanmerkelijke onvoorzichtigheid. Hiermee wordt bedoeld dat de dader
een zorgvuldigheidsnorm overtreedt en hoe aanmerkelijk het is dat een bepaald gevolg intreedt.
Culpa= verwijtbare aanmerkelijke onvoorzichtigheid.
Verwijtbaar= verontschuldigbare onmacht.
Aanmerkelijkheid= hoe aanmerkelijk het is dat iets intreedt.
Onvoorzichtigheid= overtreding van een zorgvuldigheidsnorm.
Vraag 2
Volgens De Hullu kent culpa twee kanten of componenten. Leg uit wat deze twee kanten (componenten)
zijn en hoe zij in de definitie (de kern) van culpa tot uitdrukking komen. Geef bij elk van deze kanten aan
wanneer aan de betreffende kant van de culpa is voldaan en welke rol risico’s volgens De Hullu spelen bij
de beoordeling van schuld.
Zoals ik hierboven al heb vermeld bestaat culpa uit verwijtbare aanmerkelijke onvoorzichtigheid.
De aanmerkelijke onvoorzichtigheid is de normatieve component.
De onvoorzichtigheid wordt getoetst door te kijken of er sprake is van een overtreding van een zorgvuldigheidsnorm.
Deze kan geschreven of ongeschreven zijn. Als er is geconstateerd dat er inderdaad sprake is van een
onvoorzichtigheid, moet er nog worden gekeken of het aanmerkelijk is dat het bepaald gevolg intreedt. Dit gebeurt
door middel van algemene ervaringsregels. Als aan de hand van deze ervaringsregels is bepaald dat het een
aanmerkelijke onvoorzichtigheid betreft, betekent het nog niet dat de schuld vast staat.
De verwijtbaarheid is de psychische component.
De aanmerkelijke onvoorzichtigheid moet namelijk ook verwijtbaar zijn en deze verwijtbaarheid kan worden
weggenomen door schulduitsluitingsgronden. Er moet dan sprake zijn van verontschuldigbare onmacht. Dit betekent
dat aannemelijk kan worden gemaakt dat verdachte buiten zijn schuld om in een bepaalde situatie is geraakt. Hier is
het blackout-arrest een voorbeeld van.
Objectieve, ofwel normatieve kant van culpa, de verdachte had anders MOETEN handelen. Aanmerkelijke
onvoorzichtigheid aan de hand van de algemene ervaringsregels.
Subjectieve, ofwel psychische kant van culpa, de verdachte had anders KUNNEN handelen. Is er wel of geen sprake
van verontschuldigbare onmacht. Garantenstellung speelt hierbij een rol: bij uitoefening van functie is
verantwoordelijkheid hoger.
Vraag 3
In hoeverre zijn deze twee kanten (componenten) terug te vinden in het door De Hullu besproken
Verpleegster-arrest en op welke kant ligt in dat arrest volgens De Hullu de nadruk?
In het verpleegster-arrest ging het erom dat een verpleegster een verkeerd medicijn overhandigde aan de
handelende chirurg, wie het medicijn heeft toegediend aan de patiënt met fatale gevolgen. Het gaat hier om de
uitoefening van beroep door verpleegster, zij heeft het verkeerde medicijn toegediend. Dit geschiedt in strijd met een
,zorgvuldigheidsnorm, waardoor hier sprake is van onvoorzichtig gedrag. Daarnaast kan hier ook de aanmerkelijkheid
worden aangetoond. Dit is de normatieve component. Zij had anders moeten handelen.
Psychische component is dat verpleegster anders kon handelen, dit is zo omdat zij had kunnen controleren wel
medicijn zij aan de chirurg had gegeven.
In het verpleegster-arrest zou de psychische kant naar boven komen als zij door werkgever erg hard zou moeten
werken en daardoor oververmoeid zou zijn.
Vraag 4
In hoeverre zijn de twee kanten (componenten) van schuld terug te vinden in het Blackout-arrest?
Bespreek de relevante overwegingen van de Hoge Raad over de twee kanten en leg uit waarom het hof in
deze zaak volgens de Hoge Raad wel of niet kon oordelen dat aan beide kanten was voldaan.
r.o 3.5 en r.o 3.6. Normatief doordat mevrouw op verkeerde weghelft aan het rijden was waardoor de frontale botsing
is ontstaan. Hier was aan voldaan want mevrouw had anders moeten handelen. Over de Psychische kant bestaat
twijfel, hof heeft gesteld dat het bewezen kon worden. Mevrouw had blackout waardoor zij niet anders kon handelen,
echter is hier niet voldoende onderzoek naar gedaan. Het hof kon hierom nog niet oordelen of aan beide kanten van
culpa was voldaan.
Is in principe objectief, tenzij contra-indicatie dan subjectief. Volgens HR was gedraging van mevrouw aanmerkleijk
onvoorzichtig. In r.o. 3.5 geven zij algemene regels. Zij geven ook uitzondering in geval van verontschuldigbare
onmacht.
Vraag 5
Kan in het geval van een verkeersongeval zijn voldaan aan de twee kanten (componenten) van de schuld
door één verkeersovertreding? Leg uw antwoord uit aan de hand van de relevante overwegingen van de
Hoge Raad in het Blackout-arrest.
In het geval van een verkeersongeval kan zijn voldaan aan de normatieve component en de psychische component.
Dit blijkt tevens uit blackout-arrest r.o. 3.5. Psychische component bepaald of verdachte anders had kunnen
handelen, terwijl normatieve component bepaalt dat verdacht anders had moeten handelen. Dit blijkt uit de laatste zin
van de rechtsoverweging. ‘’ in strijd met wettelijke verkeersregels’’
Er moet worden gekeken naar de ernst en omstandigheden van het geval. In zijn algemeenheid valt niet aan te
geven of 1 verkeersovertreding voldoende is, hierom kijken naar ernst+ omstandigheden.
Casusvragen
Vraag 6
Martin Blind is al jaren vrachtwagenchauffeur en heeft ruime ervaring met de gevaren van het afslaan met
zijn lange vrachtwagen en aanhanger in verband met de dode hoek. Op een fatale dag staat Martin met
zijn vrachtwagen plus aanhanger te wachten voor een rood stoplicht. Rechts van zijn wagen is een rode
fietsstrook die met een witte lijn is afgescheiden van de rijbaan voor het gemotoriseerde verkeer. Martin wil
rechtsaf slaan en kijkt daarom in zijn rechterachteruitkijkspiegel of fietsers naast zijn vrachtwagen komen te
staan. Gedurende de wachttijd voor het stoplicht ziet hij geen fietsers aan komen rijden en op het moment
dat het licht op groen springt, trekt hij op en stuurt hij zijn vrachtwagen naar rechts. Hij heeft echter een
moment niet opgelet en daardoor niet gezien dat Martha Lens met haar snelle elektrische fiets naast hem
is komen te staan in de dode hoek van de vrachtwagen. Bij het naar rechts sturen rijdt Martin Martha
omver. Zij wordt overreden door het rechter achterwiel van de vrachtwagen en komt te overlijden. Martin
wordt vervolgd voor dood door schuld (art. 6 WVW) subsidiair het veroorzaken van gevaar op de weg (art.
5 WVW).
, Vraag 6a
Bent u van oordeel dat Martin dient te worden vrijgesproken of te worden veroordeeld voor dood door
schuld (art. 6 WVW)?
Om deze vraag te kunnen beantwoorden moeten we kijken of er sprake is van schuld, een verwijtbare aanmerkelijke
onvoorzichtigheid. De normatieve component bestaat uit de aanmerkelijke onvoorzichtigheid. We vragen ons dat
eerst af of er sprake is van een onvoorzichtigheid. Daar is hier sprake van, er sprake van een schending van een
zorgvuldigheidsnorm. Hij moest anders handelen, namelijk nog een keer kijken of er in de tussen tijd niet iemand in
zijn dode hoek was komen te staan. De aanmerkelijkheid wordt getoetst aan de hand van de algemene
ervaringsregel, het is algemeen bekend dat als je niet goed kijkt in het verkeer, dat er ongelukken kunnen plaats
kunnen vinden.
Vervolgens moeten de psychische component worden aangetoond wat bestaat uit de verwijtbaarheid, iemand had
anders kunnen handelen. In casu had Martin anders kunnen handelen, hij had namelijk kunnen kijken of er niemand
stond voordat hij afsloeg naar rechts.
Mijns inziens dient Martin daarom te worden veroordeeld voor dood door schuld op grond van art. 6 WVW.
Vrachtwagen had anders moeten handelen, hij is ervaren vrachtwagenchauffeur, hij had moeten kijken of er nog
iemand naast hem was komen te staan voor het naar rechts sturen.
Vraag 6b
Stel Martin wordt door de rechter vrijgesproken voor dood door schuld (art. 6 WVW), kan de rechter hem
dan nog veroordelen voor het veroorzaken van gevaar op de weg (art. 5 WVW)? En, zo ja, kan Martin zich
dan met succes beroepen op een strafuitsluitingsgrond?
De rechter kan Martin veroordelen voor het veroorzaken van gevaar op de weg op grond van art. 5 WVW. Martin kan
zich tevens niet beroepen op een strafuitsluitingsgrond. In zijn geval is het ongeluk veroorzaakt door zijn
onoplettendheid. Hier bestaat geen strafuitsluitingsgrond voor. Ook kan ontoerekeningsvatbaarheid niet worden
aangetoond. Er is geen sprake van verontschuldigde onmacht (garantenstellung).
Martin is een gevaar op de weg ivm zijn kijkgedrag. Als hij goed had opgelet, was het ongeluk niet gebeurt. Er is ook
geen sprake van verontschuldigbare onmacht.
Onderzoeksvragen
Lees par. 5.4.5 uit Materieel strafrecht van J. de Hullu en het artikel van Blom en beantwoord de volgende
vragen.
Vraag 7
Wat was volgens de rechtspraak van de Hoge Raad de definitie van roekeloosheid als bestanddeel
voorafgaand aan de wijziging van artikel 175 WVW? Leg uit wat het onderscheidende verschil was met de
algemene definitie van schuld (culpa) en wat het gevolg was wanneer schuld uit roekeloosheid bestond.
Geef ook aan welke kritiek op de definitie van roekeloosheid uit de rechtspraak van de Hoge Raad bestond
volgens De Hullu en Blom.
De functie van roekeloosheid is een strafverhoging. De Hoge Raad heeft gezegd dat roekeloosheid heel beperkt
moet worden uitgelegd.
Volgens de Hoge Raad was de definitie voor de wetswijziging: ‘’door de buitengewoon onvoorzichtige gedraging van
de verdachte een zeer ernstig gevaar in het leven is geroepen, alsmede dat de verdachte zich daarvan bewust was,
althans had moeten zijn.’’ Specifieke omstandigheden en ernst van geval zijn van belang.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper chareese. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 48298 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen