WEEK 1 GESCHIEDENIS EN DEFINITIES
Kindermishandeling Elke vorm van voor een minderjarige bedreigende of gewelddadige interactie
van fysieke, psychische of seksuele aard, die de ouders of andere personen
ten opzichte van wie de minderjarige in een relatie van afhankelijkheid of van
onvrijheid staat, actief of passief opdringen, waardoor ernstige schade wordt
berokkend of dreigt te worden berokkend aan de minderjarige in de vorm van
fysiek of psychisch letsel. (Jeugdwet)
• Medisch → Fysiek letsel?
• Juridisch → Schade?
• Sociologisch → Geldt er altijd en overal dezelfde definitie?
- bv. iPad aan kind: kindermishandeling?
• Ecologisch → Welke factoren spelen een rol?
Belang aandacht • Verhoogde kans op psychische problemen en psychopathologie
kindermishandeling • Verhoogde kans op lichamelijke problemen
• Verhoogde kans op problemen in opvoeding eigen kinderen
Oudste bewijs • 2000 jaar geleden
kindermishandeling: • Verschillende indicatoren kindermishandeling
Egyptisch skelet - Verschillende botbreuken op verschillende momenten ontstaan
- Staat van botten en haren: te weinig eten
Mary Ellen Wilson casus • Mary werd ernstig mishandeld en verwaarloosd door haar pleegmoeder
(1874) • Sociaal werker van de kerk probeerde haar te redden en ging naar een
vereniging tegen dierenmishandeling (Society for the Prevention of Cruelty to
Animals)
• Directeur van de vereniging heeft het voor elkaar gekregen dat het meisje uit
huis kon worden geplaatst, rechtszaak volgde.
• Eerste casus waar een rechtszaak door is ontstaan
1875: oprichting Society for the Prevention of Cruelty to Children
1899 : oprichting bond Kinderbescherming (Nederland)
Kempe (1962): Battered Child Battered Child Syndrome is een term die wordt gebruikt om een klinische
Syndrome aandoening te karakteriseren bij jonge kinderen die ernstig lichamelijk zijn
misbruikt, meestal door een ouder of pleegouder.
• Kempe was een kinderarts
• Groep artsen verenigden om zich hard te maken tegen kindermishandeling
• Rond deze periode waren de röntgenapparaten ontwikkeld en hierdoor
konden ze in kaart brengen wanneer botbreuken zijn ontstaan
Kindermishandeling (Kempe): Clinical condition with diagnosable medical
and physical symptoms resulting from deliberate physical assault
- Elke arts moet zich afvragen of er sprake is van kindermishandeling op
het moment dat een kind plotseling sterft of als het verhaal van de
1
, ouders verschilt van wat de arts ziet
Reactie onderzoek Kempe In 1961, at the annual meeting of the American Academy of Pediatrics, Kempe
chaired a plenary session on “The Battered Child Syndrome.” It concluded in
silence as the paediatricians filed out of the auditorium. This was information
that they did not want to believe and that they were not yet ready to hear
(Krugman, 2013).
Developmental • Ontwikkelingsniveau (leeftijd)
Psychopathology (Ciccheti) - Wat is mishandeling?
- bv. kind alleen laten op jonge leeftijd vs. oudere leeftijd
- Gevolgen
Omission • Nalaten van iets (verwaarlozing)
- Fysieke verwaarlozing
- Emotionele verwaarlozing
- Verwaarlozing van het onderwijs
Commission • Actief schade toebrengen (mishandeling)
- Fysieke mishandeling
- Seksuele mishandeling
- Emotionele mishandeling
Seksueel misbruik • Alle seksuele aanrakingen die een volwassene een kind opdringt. Door het
lichamelijke of relationele overwicht, de emotionele druk, of door dwang en
geweld van de volwassene kan het kind die aanrakingen niet weigeren.
- Onderscheidt zich van de andere vormen van kindermishandeling
doordat een aanzienlijk deel van de gevallen van seksueel misbruik
wordt gepleegd buiten het gezin, door personen die met kinderen
werken. Dit geldt voor ongeveer 3/4 van de gevallen.
Emotionele mishandeling • Van psychische of emotionele mishandeling is sprake wanneer ouders of
andere opvoeders met hun houding en hun gedrag afwijzing en vijandigheid
uitstralen tegenover het kind. Ze schelden het kind regelmatig uit of maken het
kind opzettelijk bang.
Emotionele verwaarlozing • Bij psychische of emotionele verwaarlozing schieten de ouders of opvoeders
doorlopend tekort in het geven van positieve aandacht aan het kind. Daarmee
negeren ze structureel de basale behoeften van het kind aan liefde, warmte,
geborgenheid en steun.
bv. Getuige van huiselijk geweld
Kinderen die getuige zijn van geweld in het gezin zien of horen conflicten
tussen hun ouders of worden geconfronteerd met de gevolgen, bijvoorbeeld
verwondingen bij de ouder of het moeten vluchten van een ouder.
Glaser (2002): Criteria Raamwerk
Emotionele mishandeling en Een kind is:
verwaarlozing 1. een persoon die bestaat
- emotionele afwezigheid, niet reageren, verwaarlozing
2. dit kind met zijn of haar eigen attributen
- negatieve attributies of gedachtes over het kind
2
, 3. kwetsbaar, afhankelijk en snel in de ontwikkeling
- niet-leeftijdsadequate interacties met het kind
4. een individu die haar of zijn eigen gevoelens, gedachten en waarnemingen
- geen erkenning voor het individu van het kind
5. een sociaal wezen dat in toenemende mate zal communiceren binnen haar
of zijn eigen sociale context
- sociale adaptatie voor het kind wordt niet goed bevorderd
Fysieke verwaarlozing • Bij fysieke verwaarlozing komen ouders of opvoeders gedurende langere tijd
onvoldoende tegemoet aan de lichamelijke basisbehoeften van het kind. Het
krijgt niet de zorg en verzorging waar het gezien zijn leeftijd en ontwikkeling
behoefte en recht op heeft.
Fysieke mishandeling • Alle vormen van lichamelijk geweld tegen het kind, zoals slaan, schoppen,
bijten, knijpen, krabben, het toebrengen van brandwonden of het kind laten
vallen.
Bijzondere vormen
- Shaken Baby syndroom
- Münchhausen-by-proxysyndroom
- Meisjesbesnijdenis
Shaken Baby Syndrome • Schudden van baby → hersen- en hoofdbeschadiging
(Abusive Head Trauma) • < 2 jaar (meestal < 6 mnd)
• Oorzaak vaak onmacht van ouder
Fysiek straffen • Niet effectief
• Beangstigend
• Meer probleemgedrag, minder gehoorzaamheid
• Langere termijn: meer psychische problemen, criminaliteit
• Geeft verhoogd risico op mishandeling
Nederlandse wetgeving: • Onder verzorging en opvoeding worden mede verstaan de zorg en de
Fysiek straffen verantwoordelijkheid voor het geestelijk en lichamelijk welzijn en de veiligheid
van het kind alsmede het bevorderen van de ontwikkeling van zijn
persoonlijkheid. In de verzorging en opvoeding van het kind passen de ouders
geen geestelijk of lichamelijk geweld of enige andere vernederende
behandeling toe. (Nederlandse wetgeving)
WEEK 2 PREVALENTIE EN RISICOFACTOREN
Incidentie • Aantal nieuwe gevallen in een bepaalde periode gegeven de risicogroep.
• Aantal nieuwe gevallen gedurende periode X/risicogroep*1000
4/12*1000=333.3 per duizend, incidentie = 33%
Prevalentie • Totaal aantal gevallen in de populatie op een bepaald moment.
• Totaal aantal gevallen/populatie*1000
4/12*1000=333.3 per duizend, prevalentie = 33%
3
, Life-time prevalente • Nu of ooit de aandoening.
NPM-2017 • Nationale Prevalentiestudie Mishandeling Kinderen en Jeugdigen (2017)
• Deze studie meet de prevalentie van mishandeling van niveaus Veilig Thuis
en professionals.
- Dit kan een onderschatting zijn, omdat professionals eerder extreme
symptomen opmerken (bijv. emotionele verwaarlozing is lastiger te
zien)
• Medewerkers als informanten voor de studie
- 289 organisaties, 785 informanten
• Informanten houden 3 maanden lang bij hoeveel kinderen werden gezien en
bij hoeveel van hen kindermishandeling werd vermoed
• Databronnen:
Prevalentie • 89.160 - 127.190 kinderen in 2017
kindermishandeling in • 26 tot 37 per 1000 kinderen waren slachtoffer van mishandeling in 2017
Nederland (NPM-2017)
4
