healthy ageing
➔ WHO: healthy ageing is the process of developing and maintaining the functional
ability that enables well-being in older age
➔ RIVM: healthy ageing is een proces waarin de kansen op lichamelijke, sociale en
geestelijke gezondheid worden geoptimaliseerd, zodat ouderen actief aan de
samenleving kunnen deelnemen en een onafhankelijk leven kunnen leiden met
een goede kwaliteit van leven
proces van interacties tussen genetische eigenschappen, leefomstandigheden en de
leefstijl
wordt dus bepaald door genen, omgeving en gedrag
centrale vraag
hoe kan men, rekening houdend met de gezondheidsproblemen, zo gezond mogelijk
verder leven?
verschillende benadering van ‘ouder worden’
healthy ageing gezondheid
active ageing participatie, kwaliteit van leven
successful ageing welzijn, geluk
productive ageing bijdrage aan de samenleving
definitie Huber en collega’s (2011) healthy ageing
het vermogen zich aan te passen en zelf de regie te voeren, in het licht van de sociale,
fysieke en emotionele uitdagingen van het leven
● veerkracht (resilience)
vermogen van mensen om hun weg te vinden naar bronnen die bijdragen aan
hun welzijn, en dat zij de capaciteit hebben deze bronnen betekenisvol in te
zetten
belangrijke woorden: herstel, behoud, herwinnen, aanpassing en zelfredzaamheid
● zelfregie
zelf beslissen over het leven met of zonder ondersteuning van anderen
kernvraag: wat wil ik, gezien de omstandigheden?
ability (vermogen)
in hoe ver mensen de regie kunnen voeren
is afhankelijk van fysieke en psychische factoren, maar ook de sociale omgeving en de
gebeurtenissen die plaatsvinden
hiernaast spelen ethische overwegingen ook een rol
,Huber en collega’s onderscheiden zes dimensies die belangrijk zijn voor
gezondheid
1. lichaamsfuncties
2. mentaal welbevinden
3. spirituele / existentiële betekenis
4. kwaliteit van leven
5. sociaal-maatschappelijke participatie
6. dagelijks functioneren
gezondheidsoppervlakte
het gebied dat ontstaat als iemand op alle dimensies een score heeft
met het spinnenweb van positieve gezondheid kun je hier inzicht in krijgen
de bedoeling is een zo groot mogelijke score
big five for a healthy life
1. voeding
2. beweging
3. slaap
4. stress / ontspanning
5. sociale interactie
verschillen in levensverwachting hangen vooral samen met het opleidingsniveau
active life expectancy
het te verwachten aantal jaren van functioneel welzijn
psychosociale ontwikkelingstheorie van Erikson (1963), acht levensfasen
fase leeftijd ontwikkelingstaak
1 zuigelingenfase geboorte tot 18 maanden vertrouwen vs wantrouwen
2 peuterleeftijd 18 maanden tot 3 jaar autonomie vs schaamte en
twijfel
3 kleuterleeftijd 3 - 6 jaar initiatief vs schuldgevoel
4 basisschoolleeftijd 6 - 12 jaar vlijt vs minderwaardigheid
5 adolescentie 12 - 18 jaar identiteit vs
identiteitsverwarring
6 vroege volwassenheid 18 - 35 jaar intimiteit vs isolement
7 middelbare 35 tot 55 - 65 jaar openstaan voor
volwassenheid verandering vs stagnatie
8 late volwassenheid 55-65 jaar tot de dood integriteit vs wanhoop
de taak hang samen met een ‘crisis’ die een mens op moet zien te lossen
niet iedereen blijkt crisis te ervaren en niet iedereen doorloopt de fasen in dezelfde
volgorde
idiosyncratische factoren
unieke kenmerken van de persoon en de omgeving waarin hij of zij opgroeit
,bijvoorbeeld een rug van een verhuizer is eerder versleten dan van een
kantoormedewerker
levensgebeurtenissen spelen hierbij ook een rol
evidence-based handelen
kern: gezondheidsprofessionals gebruiken het op dat moment beschikbare
bewijsmateriaal om met hun cliënten beslissingen te nemen over de te leveren
ondersteuning
- zoeken en beoordelen van relevante wetenschappelijke literatuur, kwaliteit van
bewijs, effecten die in de resultaten worden gerapporteerd maar ook
toepasbaarheid van de methode
persoons- en netwerkgericht
kern: de begeleiding van de professional doet recht aan de uniciteit van mensen en het
unieke netwerk waarvan mensen deel uitmaken
- rekening gehouden met wensen en voorkeuren en dat er aangesloten wordt bij de
mogelijkheden
cocreatie
de cliënt draagt het liefst zo veel mogelijk verantwoordelijkheid voor zijn gezondheid
- gezamenlijk met de cliënt kijken naar de beste behandeling gezien zijn
kenmerken, vaardigheden en sociale context
twee belangrijke behoeften, self-determination theory
➔ gevoel van competentie (‘ik kan het’)
➔ behoefte aan autonomie (‘ik mag het zelf beslissen en doen’)
➔ behoefte aan contact met andere mensen (interdependentie)
, HOOFDSTUK 2 gezondheidsprofessionals en het ondersteunen van healthy
ageing
twee belangrijke redenen om planmatig te werken
1. de gezondheidsprofessional kan samen met de cliënt bewust keuzes maken, zo is
de kans kleiner dat belangrijke zaken over het hoofd gezien worden
2. de gezondheidsprofessional kan op deze manier hun aanpak evalueren en leren
vn successen en fouten
redenen voor het verkeerd definiëren van doelen
de initiële hulpvraag is niet voldoende uitgevraagd of oorzaken van het probleem zijn
onjuist of onvolledig geïnventariseerd
relevante aspecten van het probleem en mogelijke oplossingen kunnen over het hoofd
gezien worden
intervention mapping
een protocol voor het plannen en (door)ontwikkelen van interventies
1. probleemanalyse
2. formuleren van doelstelling
3. zoeken van methoden en technieken op basis van theorieën
4. ontwerpen en testen van de interventie
5. evalueren van de interventie
tijdens de evaluatie kunnen nieuwe vragen ontstaan of kan geconcludeerd worden dat
(een deel van) de doelstelling nog niet gehaald is. in dat geval kan weer naar de
eerste stap gegaan worden en kan het proces nogmaals doorlopen worden
de stappen lopen in de praktijk vaak door elkaar
vragen voor het evalueren van de aanpak
verliep het proces volgens plan? waren er geen moeilijke momenten? wat was de
doorlooptijd? in welke context is er gehandeld en wat was de invloed daarvan? welke
middelen waren beschikbaar, waar en met wie zijn ze toegepast en wat waren
(waarschijnlijk) de effecten hiervan op de uitkomsten?
evidence-based handelen
kiezen van een interventie die met onderzoeksgegevens onderbouwd is en bij het
individu en context past
determinanten
bepaalde factoren
drie stappen voor een techniek
1) beschrijven van het probleem
welk gedrag moet veranderen? welke theorieën zijn relevant?
2) beschrijven van de te beïnvloeden determinanten
3) kiezen van technieken
een van de fouten is direct te denken in technieken, effectievere methoden over hoofd
zien
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jasmijnj. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,39. Je zit daarna nergens aan vast.
