Beknopte samenvatting tijdvak 5-10 van geschiedenis. Deze samenvatting heb ikzelf gebruikt! Super handig als je niet het hele boek 'Oriëntatie op Geschiedenis' wil lezen.
Samenvatting geschiedenis
Tijdvak 5-10
Tijdvak 5: Tijd van de ontdekkers en Hervormers 1500-1600
Het begin van de Europese overzeese expansie aan de hand van politieke, economische en
culturele motieven.
Men kende de wereld niet goed, men kende het Midden-Oosten, een deel van Afrika, Azië.
In Europa had men geen concreet beeld van de hele wereld, deze was vrijwel onbekend voor
de Europeanen ze hadden een beperkt wereldbeeld.
De Europese expansie gaat rond de 15e eeuw van start met landen als Portugal en Spanje.
Waarbij Portugal West en Midden-Amerika in neemt en Spanje de kust van Brazilië.
De motieven voor de Europese expansie waren als volgt:
Economisch
De Islamitische handelaren namen producten mee uit Aziatische landen om deze te
verhandelen met de Europeanen. In Europa was veel vraag naar deze luxeproducten die
alleen te verkrijgen waren via Islamitische handelaren. De Europeanen wilden zelf op zoek
naar deze luxe producten waar zij rijk van konden worden. Het probleem was dat de
Islamitische overheersers de Christelijke Europeanen geen toegang verleende tot de route
door het Midden-Oosten. De Europeanen nemen dan het heft in eigen handen en gaan op
zoek naar een route overzee. Spanje en Portugal nemen het voortouw omdat zij een
gunstige ligging hebben.
Politieke
De Spaanse en Portugese vorsten steunen deze ontdekkingsreizen. De vorsten zagen dat je
op politiek gebied meer macht kon ontwikkelen naarmate je meer land in bezit had
(vergroten van je rijk).
Culturele
Verspreiding van het christendom, nieuwsgierigheid en avontuur.
Met de reizen van Columbus in 1492 begint de Europese expansie. Spaanse veroverraars
oftewel Conquistadores koloniseerde grote delen van het rijk van de Azteken en de Inca’s.
Doordat de Europeanen naar Zuid-Amerika trokken had dit grote gevolgen voor de inheemse
bevolking:
- Massale sterfte van indianen aan Europese ziektes
- Indianen werden massaal gekerstend tot het christendom
- Indianen werden gedwongen tot arbeid op plantages
De katholieke priesters kwamen in protest tegen het slavenbeleid, de indianen waren
tenslotte tot christen bekeert en zij vonden dat je mede christenen niet zo kon behandelen.
, Tijdens het dispuut van Vallodolid word gediscussieerd over de Europese overheersing van
de indianen. Vanaf 1542 worden er nieuwe wetten ingevoerd waardoor de indianen niet
meer als slaaf behandeld worden, het probleem is nu dat er niet genoeg mensen zijn om op
deze plantages te laten werken. Dit is het begin van de Trans-Atlantische slavenhandel.
Import van slaven vormt het begin van de Driehoekshandel. De Europeanen varen naar de
Afrikaanse westkust waar ze goederen ruilen tegen slaven, deze slaven worden overgevaren
naar Amerika om daar te werken op de plantages en uiteindelijk worden de producten die
de slaven hebben gemaakt terug gescheept naar Europa.
Vanaf 1600 ontstaan in de koloniën Factorijen oftewel versterkte handelsposten.
Renaissance en Humanisme
De Noord-Italiaanse stadstaten worden in de 15e onafhankelijk van het Duitse rijk of het
gezag van de Paus. Door de rijkdom in deze staten ontstaat grote welvaart, dit omdat deze
steden gunstig liggen tussen de handelaren uit Gendt en Bruggen en de handelaren uit het
Midden-Oosten. Door de toenemende welvaart gaat de bovenlaag anders aan kijken tegen
het mensbeeld waardoor dit gaat veranderen.
In de middeleeuwen stond vooral het motto Memento Mori centraal, gedenk te sterven.
Voor christenen was het leven op aarde maar tijdelijk, men moet leven volgens de regels van
de bijbel. De Handelaren in de Noord-Italiaanse steden vonden dat zij ook nu konden
genieten van hun rijkdom, dat maakte hen tenslotte nog geen slechte christen. Voor de
handelaren kwam een nieuw motto in de plaats Carpe diem, pluk de dag. Deze handelaren
lieten grote paleizen bouwen en richtten deze naar de tijd van de Grieken en Romeinen in. Er
kwam weer nieuwe belangstelling voor het klassieke erfgoed, uiteindelijkkomt hieruit de
renaissance voort. Architectuur en kunst op basis van de klassieke vormentaal komt weer
terug.
In de renaissance kwam het Hummanisme sterk opzetten. De humanisten waren geleerden
die op basis van de geschriften uit de oudheid de wereld beter probeerde te maken. Ze
zagen dat de teksten uit de oudheid vaak waren verandert doordat er christelijke
boodschappen aan toegevoegd waren. De humanisten hadden een kritische denkhouding en
vonden dat men zich niet moest laten beperken tot een vakgebied maar kennis moest
hebben van meerdere vakken de Universele mens (Leonardo Da Vinci) er ontstaat
nieuwe wetenschappelijke belangstelling. Op een systematische rationele manier zaken
onderzoeken om tot nieuwe kennis te komen.
De kerkhervorming
Het christelijke geloof kwam vanaf de 10e eeuw sterk op en de paus en andere gelovigen
kregen steeds meer macht. Vanaf de 13e, 14e en 15e eeuw komt er steeds meer kritiek op het
christelijke geloof.
- De paus streeft te veel naar wereldlijke macht (kerkelijke staat, Avignon)
- Paus en hoge geestelijken zijn te veel bezig met luxe en rijkdom
- De Parochiepriesters waren slecht geschoold en onwetend
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper vandenbergbasnl. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.