H3. Functie: analyse, profiel, beschrijving en waardering
Als een bedrijf op zoek gaat naar een nieuwe medewerker, moet het duidelijk zijn welke taken jij/zij
heeft en wat de verantwoordelijkheden zijn. De functie moet dus geanalyseerd worden en er moet
een functieprofiel gemaakt worden. Deze vormen samen een belangrijk onderdeel van het
instroomgebied.
Bovendien is een functieprofiel een hulpmiddel bij personeelsplanning. Dit maakt duidelijk welke
kwaliteiten de organisatie nodig heeft. Daarnaast vormt een functieprofiel de basis voor een
functiewaardering: een methode waarmee een organisatie de zwaarte van functies ten opzichte van
elkaar kan bepalen, zodat medewerkers op de juiste manier worden beloond.
3.1 Functieanalyse
Een functieanalyse is belangrijk voor een medewerker, want pas dan wordt duidelijk welke plaats een
functie inneemt ten opzichte van andere functies in een organisatie. Een functieanalyse is een
systematische analyse van de inhoud van een functie met de daarbij horende eisen die een
organisatie van een medewerker stelt.
De moderne functieanalyse gaat uit van de competenties waarover een medewerker moet schikken
en de resultaatgebieden, bijv. inhoud van werk/gedrag loopbaanontwikkeling.
3.2 Functieanalyse: de methoden
Veel bedrijven laten de functieanalyse doen door een extern bedrijf, omdat het heel veel werk is. Het
is echter wel belangrijk dat het goed wordt uitgevoerd, want het is bepalend voor het succes van een
onderneming. Het in kaart brengen van een functie kan op verschillende manieren:
Observatie: door medewerkers te observeren, kunnen leidinggevenden een goed beeld
krijgen van de inhoud van een bepaalde functie.
Interview: een interview kan veel informatie opleveren over de functie. De inhoud,
bevoegdheden en de verantwoordelijkheden moeten aan bod komen.
Dagboek: medewerkers kunnen zelf een dagboek bijhouden. Een nadeel is wel dat deze
methode nog meer tijd en inspanning van de medewerker vraagt.
Zelf doen: leidinggevenden kunnen de functie ook tijdelijk zelf doen. Hierdoor kunnen ze
kijken hoe de functie in z’n werk gaat.
3.3 Functieprofiel
Een functieprofiel is een uitgebreid document over de inhoud van de functie en de daarbij horende
competenties en eisen. Deze komt tot stand op basis van de functieanalyse.
De volgende punten kunnen deel uitmaken van een functiebeschrijving:
Titel van de functie
Datum
Huidige status functie (beloning)
Beschrijving taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden
Begeleiding die een medewerker krijgt (welke vorm/van wie)
Begeleiding die de organisatie heeft (welke vorm/van wie`0
Benodigde competenties
Hiërarchie: de plaats die de functie inneemt in de hiërarchie van de organisatie
Loopbaanmogelijkheden
Belangrijke contactpersonen binnen en buiten een organisatie
, 3.4 Waarvoor worden functieanalyse en -profiel gebruikt?
De belangrijkste toepassingsgebieden van de functieanalyse en -profiel zijn:
Functiewaardering: op basis van een functieomschrijving kan de zwaarte van de functie ten
opzichte van andere functies worden bepaald. Dit wordt als basis genomen voor het
beloningssysteem in de organisatie.
Werving en selectie: op basis hiervan kan worden vastgesteld aan welke eisen een nieuwe
medewerker moet voldoen.
Beoordelingscriteria: als duidelijk is aan welke eisen een medewerker moet voldoen, is het
mogelijk om op basis daarvan een beoordelingscriteria op te stellen.
Gesprek: dit kunnen functioneringsgesprekken zijn, maar vooral gesprekken die meer een
uiteen wisseling van wensen en ervaringen zijn.
Opleidingsplan: een medewerker kan kijken op welke manier hij zijn kennis en vaardigheden
kan bijspijkeren. Daarnaast heeft het totaal aan functieprofiel een overzicht van de kennis en
vaardigheden die de organisatie als geheel mist.
Taakstructurering als gevolg van een fusie of reorganisatie: na een fusie of reorganisatie,
moet je soms functies opnieuw indelen. Om dit te kunnen doen, kan het huidige
functieprofiel als uitgangspunt dienen.
3.5 Functiehuis
Een functiehuis is een logische ordening van werkzaamheden naar een bepaald niveau
(functieschaal) en naar het soort werkzaamheden (functiereeks). Er ontstaat een logisch geheel.
Het functiehuis bestaat meestal uit een aantal functiefamilies die als een paraplu boven de functies
hangen. Denk aan vakgebieden zoals verkoop. Ook de bijbehorende taken en eisen worden vermeld.
Door te werken met functiehuizen en functiefamilies heeft een organisatie en de medewerkers beter
zicht op welke functies en competenties horen bij welke vakgebieden. Ook is het duidelijk welke zich
nog moeten ontwikkelen.
3.6 Functiewaardering
Een functiewaardering gaat over het waarderen van de functie, niet over het waarderen en
beoordelen van medewerkers. Het is een methode waarmee de zwaarte van functies met elkaar
vergeleken worden. De zwaarte wordt bepaald op basis van de functieanalyse. Vervolgens stellen ze
hierdoor de beloningen vast. Functiegroepen en de daaraan gekoppelde beloning worden ook wel
schaal genoemd.
Het waarderen van functies vindt plaats op basis van resultaten van de functieanalyse en -
beschrijving. Het kenmerk dat een organisatie het meest belangrijk vindt, wordt zwaarder gewogen
dan een voor de organisatie minder belangrijk kenmerk. Zo ontstaan er rangordes van functies,
waaruit vervolgens weer beloningen ontstaan. Dit systeem wordt ook wel de puntenmethode
genoemd.
3.7 Soorten systemen
In NL zijn er tientallen functiewaarderingssystemen die door verschillende instellingen zijn
ontwikkeld, zoals adviesbureaus. De keuze voor een systeem verschilt per organisatie en is onder
andere afhankelijk van de doelstelling die een organisatie heeft met een systeem, de aanwezige
kennis van het systeem en de kosten die een systeem heeft. Bedrijven die onder een cao vallen,
kunnen niet zelf kiezen uit een systeem.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ilsegroot1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
