Straf(proces)recht
Week 1: Vierlagenmodel
Casus: handelt iemand wederrechtelijk?
Duco is verlsaafd aan alcohol. Op 3 september stopt hij twee flessen Wodka in
zijn tas en loopt zonder te betalen weg. Duco wordt op heterdaad aangehouden
op verdenking van diefstal. Duco verklaart aan de politie dat hij heeft gestolen.
Rechtsvraag : handelt duco wederrechtelijk?
Rechtsregel : art. 310 Wvsr
Toepassing :
In deze casus is er sprake van een strafbaar feit.
- Menselijke gedraging. Duco is een mens en heeft twee flessen wodka
verstop in zijn tas.
- Delictsomschrijving. De gedragingen van Duco vallen namelijk onder
artikel 310 Wvsr
- Wederrechtelijkheid. Duco handelt in strijd met het recht. In art. 310
wvsr staat dat het strafbaar is.
- Verwijtbaarheid (schuld). Er is sprake van schuld, omdat hij bewust twee
flessen wegneemt hij weet dat hij het niet mag maar doet het toch.
Conclusie : ja op grond van art. 310 Wvsr handelt Duco wederrechtelijk
Electriciteitsarrest
In dit arerst heeft de hoge raadbepaald dat enig goed als onderschreven in art.
310 sr niet alleen goeden van stoffelijke aard (volgens art 3:2 BW) betreft, maar
ook goederen die niet van stoffelijke aard zijn en een zekere economische
waarde vertegenwoordigen. De Hr heeft bepaald dat de elektriciteit als enig
goed kan worden aangemerkt en kan worden weggenomen.
Benoem de verschillende gradaties van opzet:
- Opzet met bedoeling. Het enige doel of streven van de ader is het
verrichten van een strafbare handeling
- Voorwaardelijke opzet. Zie hoornse taart arrest. De gedraging kan soms
een ander gevolg hebben dan dat de dader voor ogen had.
- Opzet als noodzakelijk bewustzijn. Hier heeft de dader geen opzet om
iemand onder het leven te bregen maar dit noodzakelijk was voor het
doel.
,Casus: vierlagenmodel.
Drie vrienden duwen Randy in het water. Randy roept om hulp en geeft aan dat
hij niet kan zwemmen. De jongens fietsen weg en randy verdrinkt in de gracht.
Rechtsvraag : is het gedrag strafbaar?
Rechtsregel : vierlagenmodel
- Menselijke gedraging. Voldaan, de voetbal vrienden zijn mensen. Het
gaat om handelen, want de vrienden duwen Randy in het water. Het gaat
ook om nalaten, want ze helpen Randy niet.
- Delictsomschrijving. Op grond van art. 450 wvsr is het nalaten van hulp
strafbaar gesteld. De voetbal vrienden hebben geen hulp verleend.
- Wederrechtelijkheid. De gedraging moet tegen het recht zijn. Door
nalatigheid van de voetbalvrienden is de dood van Randy het gevolg. Dit
is in strijd met art. 450 wvsr. Er is geen sprake van een
rechtvaardigingsgrond.
- Verwijtbaarheid. De schuld is te weiten aan de voetbalvrienden. Randy
heeft aangegeven niet te kunnen zwemmen.
Conclusie : Ja, er wordt voldaan aan de 4 voorwaarden van strafbaarheid.
Porsche-arrest
- Dit gaat over de voorwaardelijke opzet en bewuste culpa. De verdachte
rijdt met alcohol op achter het stuur en reed te snel. Er ontstond een
botsing en 5 mensen kwamen om het leven. De ingewikkelde vraag is of
hier sprake was van voorwaardelijke opzet of bewuste culpa. Heeft de
bestuurder willens en wetens de kans aanvaard van de gevolgen? Dus
dat er mensen om het leven komen, of is de man roekeloos geweest?
,Week 2: beroep op vrijwillige terugtreed, poging tot en voorbereiding
misdrijf
Casus: beroep op vrijwillige terugtreed.
Damian en Joakim zijn naar de gevel. Niels komt de discotheek binnen met
Paul. Niels ziet Damian en zeg: ik zal die gast eens even een lesje leren.’ Niels
vraagt of Paul, Damian wil vastpakken, zodat hij kan steken met een mes. Paul
ziet Joakim en trekt zich terug en gaat zitten. Niels rent op Damian af en
schreeuwt: ’ik steek je ogen eruit.’ Damian komt met schrammen ervan af.
Politie neemt Niels en Paul mee voor verhoor.
Paul beroept zicht op vrijwillige terugtreed.
Rechtsvraag : heeft Paul kans van slagen als hij zich beroept op vrijwillige
terugtreed?
Rechtsregel : art. 46b Sr.
Toepassing :
- Voorbereiding nog poging bestaat indien het misdrijf niet is voltooid ten
gevolge van omstandigheden van de wil van de dader afhankelijk.
- Indien de dader zijn poging tot het misdrijf of de voorbereiding van het
misdrijf niet doorzet is hij niet strafbaar. Hier moet het gaan om “de vrije
wil” van de dader en niet om externe factoren die de dader “dwingen”
om te stoppen.
Hier moet het gaan om de vrije wil van Paul en niet de externe factor die Paul
dwingt te stoppen. Er is degelijk sprake van een externe factor namelijk Joakim.
Paul besluit te stoppen op het moment dat hij joakim ziet staan en zegt: daar
brand ik mijn handen niet aan. Als Joakim er niet was geweest, dan was Paul
niet gestopt. De regel van vrijwillige terugtreed gaat hier niet op en zal dus geen
kan van slagen hebben.
Conclusie : Nee, Paul heeft geen kans van slagen.
,Vervolg casus. Poging tot
De ovj stelt dat er in het geval van Niels sprake is van een poging tot zware
mishandeling ex 302 Sr. Leg uit of de Ovj in dit geval gelijk heeft.
Rechtsvraag : is er sprake van een poging tot zware mishandeling ex art. 302 Sr.
Rechtsregel : art. 45 Sr jo Cito-Arrest
Toepassing :
Poging tot een misdrijf is strafbaar
- Wanneer er sprake is van een voornemen van de dader.
- Niels geeft aan Damian een lesje te willen leren, hij heeft ook een mes
mee. Er is sprake van voornemen, omdat hij zich klaar maakt om Damian
te steken.
- Deze zich door begin van uitvoering heeft geopenbaard
- Niels schreeuwt- - met een mes in zijn handen: ‘ik steek je neer.’ Door
met een mes op Damian af te rennen is er een poging om Damian zwaar
te mishandelen.
- Er is sprake van een misdrijf
- Voldaan, art. 302 Sr. Zware mishandeling is een misdrijf.
- Begin van uitvoering HR Cito-arrest en Grens-wissel-kantoor.
- Voldaan, er is een begin van uitvoering. Hij rent met een mes naar
Damian en schreeuw ik steek je neer. Dit is een begin van uitvoering. Hij
heeft Damian nog niet verwond maar heeft wel acties genomen die dat
ten gevolg kunnen hebben.
Conclusie : Ovj heeft gelijk. Er is sprake van een poging tot zware
mishandeling van Niels tegenover Damian.
,Casus: kan iemand worden veroordeeld voor voorbereiding van diefstal
met braak?
Sadik en Levi krijgen een stopteken van de politie. De politie controleert de
auto. In de auto vindt de politie een grote sporttas, stalen buizen, een koevoet en
twee breekijzers. De route is ingesteld op een vrijstaande villa in het Gooi.
Rechtsvraag : beargumenteer of Sadik kan worden veroordeeld voor
voorbereiding van diestal met braak?
Toepassing :
- Art. 46 Sr stelt:
- Voorbereiding van een misdrijf waarop wettelijk een gevangenisstraf van
8 jaar of meer is gesteld is strafbaar.
- Art. 311 lid 1 onder 3
- Diefstal gedurende voor de nachtrust bestemde tijd, in een woning of
een besloten erf waar de dader zich tegen de wil van het slachtoffer
bevindt.
- Art. 311 lid 1 onder 4
- Diefstal wordt gepleegd onder twee of meer verenigende personen.
- Art. 311 lid 1 onder 5
- Diefstal waarbij de schuldige zich de toegang tot de plaats van het
misdrijf heeft versterkt van braak.
Verdachten voldoen aan de eisen om een mogelijke diefstal met braak te plegen,
want ze bevinden zich in een auto, gedurende nachtrust met inbreek materiaal.
- Art. 311 lid 2
- Indien er aan de eisen van onder 3 in combinatie met onder 4 en 5 is
voldaan staat er een maximumstraf op van 9 jaar of een geldboete van
de vijfde categorie i.p.v. de max 6 jaar die in lid 1 wordt gesteld.
- Verdachte voldoen aan de voorwaarden van art. 311 lid 1 onder 3,4 en 5.
Ze kunnen dus strafbaar worden gesteld.
Conclusie : Levi en Sadik kunnen worden veroordeeld voor de voorbereiding
van diefstal met braak.
Rechtsregel : grenswisselkantoor arrest
Voorbereiding van een misdrijf waarop de wettelijke omschrijving van een
gevangenisstraf van 8 jaar of meer strafbaar is gesteld. Wanneer de dader
opzettelijke voorwerpen ruimte, vervoermiddelen bestemd tot het begaan van
het misdrijf verwerft.
- Opzettelijke voorwerpen zijn bestemd voor het begaan van het
misdrijf.
, - Verdachte kan worden verweten dat hij de voorwerpen die hij
voorhanden heeft bestemd zijn tot het begaan van een misdrijf.
- Een misdrijf waarop een wettelijke gevangesstraf van 8 jaar of meer is
gesteld.
- Diefstal met braak. Hierop staat een gevangenisstraf van ten hoogste 9
jaar (art. 311 lid 2 Sr).
Conclusie : Ja, verdachte kan veroordeeld worden voor voorbereiding van
diefstal met braak.
, Week 3: medeplichtigheid en medeplegen
Casus: medeplichtigheid of medeplegen
Patat eigenaar duwt Casper. Casper raakt gewond. Capser wil samen met zijn
vriend Faroek wraak nemen. Casper en Faroek maken een uitgebreid plan. Met
een jerrycan vol benzine rijden ze richting de patatzaak. Casper wil de tafel in de
brand steken, maar de aansteker doet het niet. Faroek biedt hem een nieuwe
aansteker en er ontstaat brand.
De advocaat van Faroek stelt dat hij slechts medeplichtig is geweest bij deze
brandstichting. De ovj stelt dat er sprake is van medeplegen.
Rechtsvraag : kan Faroek worden veroordeeld voor het medeplegen van
brandstichting?
Rechtsregel : art. 47 lid 1 jo 157 Sr jo Wormerveers arrest
Toepassing :
Om te kunnen spreken van medeplegen dient er te worden voldaan aan:
- Bewuste en nauwe samenwerking
- (gezamenlijke uitvoering)
- Dubbele opzet
- In o.a. het Wormerveer arrest heeft de HR aangegeven dat er sprake is
van een nauwe samenwerking, indien er een gezamenlijk plan is
opgesteld en de rollen inwisselbaar zijn. De daders zijn gelijkwaardig in
hun aandeel in het strafbare feit.
- De eis van de dubbele opzet houdt in dat in de gezamenlijke uitvoering
opzet in twee opzichten aanwezig moeten zijn. Enerzijds dient de
medepleger opzet te hebben in het deelnemen aan het strafbare feit.
Anderzijds moet de medepleger opzet hebben in de uitvoering van het
specifieke strafbare feit.
Bij medeplichtigheid kan het gaan om een gelijktijdige medeplichtigheid bij
een misdrijf. Bijvoorbeeld op de uitkijk staan bij de uitvoering van het strafbare
feit. Er is geen nauwe samenwerking en er zijn geen inwisselbare rollen. Of
bijvoorbeeld behulpzaam zijn door middelen te verschaffen ter uitvoering van
een strafbaar feit. Ook bij medeplichtigheid of tot geldt de eis van dubbele
opzet.
Casper en Faroek hebben het plan besproken, rijden samen heen, Faroek heeft
niet geprotesteerd, hij heeft in alle opzichten meegedaan. Hij verstrekt zelf een
betere aansteker. Er is sprake van een gezamenlijke uitvoering bij een misdrijf.
De heren hebben nauw en bewust samen gewerkt, ze hebben inwisselbare rollen,
gelijk waardig aandeel in het misdrijf. Ook is er sprake van dubbele opzet, want
