Dit document bevat een samenvatting van alle zelfzorg onderwerpen. Ik heb de colleges en het boek in dit document samengevat. De belangrijkste WHAM-vragen heb ik per onderwerp op een rijtje gezet eveneens als de te adviseren middelen. Het document bevat alleen de belangrijkste interacties en contra...
Zelfzorg
Algemeen
- Goedemorgen/goedemiddag, wat kan ik voor u doen?
- Als het gaat om een privacygevoelig onderwerp zoals aambeien of de morning-afterpil, dan
bied je de klant de keuze om het gesprek in een spreekkamer of aan de balie te voeren.
- Ik wil u eerst nog een paar vragen stellen, zodat ik u beter kan adviseren. Is dat goed?
- Ik wil u graag goed adviseren, daarom ga ik dit even opzoeken/overleggen.
- Zijn er omstandigheden waarmee ik rekening moet houden (zwangerschap)?
- Wat bedoelt u precies met ..?
- Dat begrijp ik
- Dat kan ik me voorstellen
- Wat vervelend dat u daar last van heeft.
- Is het tot zover duidelijk?
- Welke vragen heeft u verder nog?
- Ik geef u de informatie op papier mee dan kunt u het thuis allemaal nog eens eventjes rustig
doorlezen.
- Als u later nog vragen heeft mag u altijd weer eventjes contact met ons opnemen.
,Aambeien (1)
Wat zijn aambeien: aambeien zijn uitstulpingen van het slijmvlies aan de binnenkant van de darm,
vlak voor de anus.
Klachten:
- Helderrood bloed op ontlasting, toiletpapier of in de toiletpot
- Soms jeuk en een branderig gevoel rond de anus
- Soms lekkage van een beetje ontlasting
- Soms uitpuilen van een aambei
- Soms pijn tijdens of na de ontlasting
Natuurlijk beloop: aambeien verdwijnen meestal binnen enkele weken vanzelf.
Oorzaken: aambeien ontstaan door een hoge druk rond de anus. De druk kan het gevolg zijn van:
- Hard persen (bij harde ontlasting of bij een bevalling)
- Uitstel van aandrang om naar het toilet te gaan/langdurig toiletbezoek
- Zwangerschap
- Veel en krachtig hoesten.
Differentiaaldiagnose: anale fissuren, anale fistels en poliepen. Deze aandoeningen komen zelden
voor in combinatie met obstipatie.
Alarmsymptomen:
- Buikpijnklachten
- Plotselinge of geleidelijke verandering van de stoelgang
- Bloed/slijm vermengd met ontlasting (ijzerpreparaten kunnen de ontlasting donker kleuren).
Naar de huisarts verwijzen:
- Als de klachten langer dan 2 weken aanhouden bij het opvolgen van de zelfzorgadviezen
- Bij bloed of slijm vermengd met de ontlasting
- Bij veel pijn door een gezwollen aambei
- Bij buikpijnklachten en plotselinge of geleidelijke verandering van de stoelgang.
Niet-medicamenteus advies:
- Zorg voor zachte ontlasting door middel van het eten van vezelrijke voeding (fruit, volkoren
producten en groente en peulvruchten (erwten, bonen en linzen)), veel water te drinken (1,5-
2L), te ontbijten en voldoende te bewegen (minimaal 30 minuten per dag).
- Direct naar het toilet gaan bij aandrang en niet hard persen.
- Warm bad
- Geen kunststof ondergoed dragen en inlegkruisjes
- Niet te lang op het toilet blijven zitten
- Gebruik bij irritatie of jeuk een nat doekje om af te vegen. Daarna wel goed droogdeppen.
Gebruik geen vochtig toiletpapier waar alcohol of parfum in zit.
- Zorg voor een goede houding bij de toiletgang. De voeten moet en recht op de grond staan.
Als het eten van vezelrijke voeding niet helpt dan kan worden geadviseerd om zemelen aan de
voeding toe te voegen of een vruchtendrank met voedingsvezels te gebruiken. Zemelen 3x per dag 1
eetlepel. Daarnaast is het goed om er elke keer een glas water bij te drinken. Ook kunnen gedroogde
pruimen en laxerende limonadesiroop worden geadviseerd. Vezelrijke voeding kan in het begin
klachten zoals gasvorming en een opgeblazen gevoel geven. Adviseer daarom om langzaam meer
vezels te eten.
,Medicamenteus advies:
Bij alleen pijn/jeuk tijdens de ontlasting; deze middelen werken verzachtend en jeukstillend. Het
middel vormt als het ware een beschermend laagje in de anus waardoor u minder last zal gaan
hebben van de klachten. Zinksulfaat en zinkoxiden werken daarnaast ook indrogend.
Vaselinecetomacrogolcrème 1e keus middel
Zinksulfaatvaselinecrème 1e keus middel
- Niet gebruiken: bij voortdurend bloedende aambeien.
- Dosering rectaal: volwassenen 2x per dag en na elke stoelgang aanbrengen, eventueel met
behulp van een canule of een vingercondoom.
- Aanvang/duur van de werking: de werking begint direct na het aanbrengen.
- Zwangerschap/borstvoeding: mag zonder bezwaar worden gebruikt bij zwangerschap en
borstvoeding.
Zinkoxide zetpil middel van 2e keus, omdat deze na inbrengen meestal in de endeldarm
terechtkomt in plaats van in het anale kanaal. Een groot deel van de lokale werking gaat
hierdoor verloren. De aambei wordt door de zetpil een beetje teruggedrukt. Dit geeft een
prettig gevoel.
- Niet gebruiken: bij voortdurend bloedende aambeien.
- Dosering rectaal: volwassenen na elke stoelgang 1 zetpil inbrengen.
- Aanvang/duur van de werking: de werking begint zodra de zetpil is gesmolten.
- Zwangerschap/borstvoeding: mag zonder bezwaar worden gebruikt bij zwangerschap en
borstvoeding.
- Bijwerking: geeft vlekken in kleding.
Bij voortdurende pijn/jeuk; lidocaïne werkt jeuk-en pijnstillend. Zinkoxide werkt daarnaast
indrogend.
Lidocaïnevaselinecrème 1e keus middel
Lidocaïnevaselinezinksulfaatcrème 1e keus middel
Lidocaïne met zinkoxide en bismutsubnitraat in vette zalf 1e keus middel. Bismutsubnitraat
tijdens zwangerschap en borstvoeding niet als zelfzorg adviseren
- Niet gebruiken: bij voortdurend bloedende aambeien.
- Dosering rectaal: volwassenen 2x per dag en na elke stoelgang dun aanbrengen, eventueel
met behulp van een canule of een vingercondoom, niet meer dan 20 gram zalf per dag
aanbrengen.
- Aanvang/duur van de werking: de werking begint binnen 5 minuten na het aanbrengen.
- Zwangerschap/borstvoeding: lidocaïne mag zonder bezwaar worden gebruikt.
Bismutsubnitraat niet adviseren als zelfzorg.
- Bijwerking: irritatie van de huid en slijmvliezen.
Lidocaïne met zinkoxide en bismutsubnitraat in zetpil middel van 2e keus.
- Niet gebruiken: bij voortdurend bloedende aambeien.
- Dosering rectaal: volwassenen 2x per dag (bij voorkeur na de stoelgang), 1 zetpil
inbrengen.
- Aanvang/duur van de werking: de werking begint binnen 5 minuten na het inbrengen.
- Zwangerschap/borstvoeding: tijdens zwangerschap en borstvoeding niet als zelfzorg
adviseren.
- Bijwerking: irritatie van de huid en slijmvliezen en een branderig gevoel.
Hydrocortison vaseline crème op recept. Hydrocortison vermindert de jeuk klachten.
Hydrocortison heeft als nadeel dat het de huid dunner kan maken.
WHAM-vragen
- Goedemorgen/goedemiddag, wat kan ik voor u doen?
- Ik wil u eerst nog een paar vragen stellen, zodat ik u beter kan adviseren. Is dat goed?
- Wilt u dit gesprek liever in een spreekkamer voeren?
W: Voor wie is het advies bedoeld?
W: Wat zijn precies uw klachten?
- Is uw ontlasting anders dan normaal?
- Heeft u ook nog andere klachten, zoals buikpijn of bloed/slijm bij de ontlasting?
H: Hoelang heeft u deze klachten al?
- Wanneer heeft u last van deze klachten?
- Heeft u al eens eerder last gehad van aambeiklachten?
- Bent u al bij de huisarts geweest?
A: Wat heeft u zelf al gedaan om de klachten te verminderen?
M: Welke andere medicatie gebruikt u?
- Zijn er nog omstandigheden waarmee ik rekening moet houden?
- Is dat duidelijk?
- Welke vragen heeft u verder nog?
- Ik geef u de informatie op papier mee dan kunt u het thuis allemaal nog eens eventjes rustig
doorlezen.
- Als u later toch nog vragen krijgt mag u altijd eventjes contact met ons opnemen.
Bij klachten over aambeien bij personen ouder dan 55 jaar is verstopping vaak de oorzaak.
Zwangerschap is de belangrijkste oorzaak van aambeien bij jonge vrouwen.
Geneesmiddelen die bijdragen aan het ontstaan van aambeien
Veel medicijnen kunnen verstopping veroorzaken, bijvoorbeeld verapamil, opioïden (morfine,
codeïne, oxycodon en fentanyl), TCA (amitriptyline), antipsychotica (clozapine en olanzapine),
fenytoïne, diuretica, ijzerpreparaten en aluminiumzouten (antacida). Door het gebruik van een
antistollingsmiddel (acenocoumarol, fenprocoumon of acetylsalicylzuur) kunnen bloedende
aambeien langer blijven bloeden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ikoekman. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
