Contractenrecht
Kennisclip: verhouding contractenrecht-goederenrecht
Goederenrecht: betreft verhouding personen t.o.v. een goed
- Wie is eigenaar, hoe word je eigenaar, wat mag de eigenaar ermee doen?
Contractenrecht: betreft verhoudingen personen t.o.v. elkaar
- Welke afspraken zijn gemaakt? (Soms over overdragen eigendom, of andere prestaties:
arbeid, huur, internettoegang, game-account)
- Waar heb je recht op, wat moet je zelf doen?
- Wat gebeurt er als de afspraken niet worden nagekomen
Wanneer word je eigenaar van je nieuwe huis
- Mondeling overeenstemming
- Ondertekening schriftelijk koopcontract (moment totstandkoming koopwoning door
consument art. 7:2)
- Ondertekening transportakte bij notaris (3:89 lid 1)
- Inschrijving transportakte in kadaster (3:80 lid 3, 84 lid 1, 89)
- Ontvangst betaling koopprijs
- Aflossing hypothecaire lening
Wanneer eigenaar van een fiets
- Mondelinge overeenstemming (voldoende voor ontstaan koopovereenkomst)
o Hoofdregel: verklaringen zijn vormvrij, art. 3:37 lid 1
- Ondertekening schriftelijk koopcontract
- Afgifte fiets door verkoper-eigenaar (3:90)
- Ontvangst betaling koopprijs
Gevolgen gesloten (koop) overeenkomst
Wederkerige overeenkomst: ontstaan verbintenissen voor beide partijen
- Koper moet prijs betalen
o Verkoper= schuldeiser
o Koper= schuldenaar
- Verkoper moet verkochte zaak leveren (7:9)
o Verplichting tot verschaffen eigendom zaak
- Die aan de afspraken (de inhoud v.d. ovk) voldoet 7:17
o Koper= schuldeiser
o Verkoper= schuldenaar
Samenvatting
- Overgang eigendom bij opvolging onder bijzondere titel (3:80 lid 3)
- Overgang afzonderlijke zaak
o In beginsel alleen overgang rechten
Uitz. Kwalitatieve rechten en kwalitatieve plichten
- Overgang op grond van o.a. overdracht (3:84)
o Vereisten voor overdracht
1. Levering
2. Door beschikkingsbevoegde
a. Tenzij bescherming, art. 3:86
3. O.g.v. geldige titel meestal: overeenkomst
a. Eisen aan geldigheid titel voor overdracht via het contractenrecht
i. Totstandkoming, wilsgebreken, gevolgen niet-nakoming
1
, Kennisclip: basisbeginselen contractenrecht
1. Contractvrijheid
o Wel/niet contracteren
o Bepaling inhoud
o Vormvrijheid (consensualisme)
- Beperkingen:
o Mededingsrecht, monopolie positie
o Bescherming zwakke partijen
Handelingsonbekwaamheid minderjarigen, onder curatele gestelde
Consument (bijv. algemene voorwaarden, consumentenkoop, bedenktijden)
Huurder, werknemer, patiënt
2. Pacta sunt servanda
o Partijen vrij om zich te vinden (contractsvrijheid)
o Maar als ze zich binden, dan zijn ze (ovk, hun eigen wil) ook gehouden hun woord na
te komen
o Uitgebreide regels over gevolgen niet-nakoming
- Beperkingen:
o Handelingsonbekwaamheid
o Wilsgebreken (dwaling, bedrog, bedreiging, misbruik van omstandigheden)
o Algemene voorwaarden
o Beperkende werking redelijkheid en billijkheid
o Natuurlijke verbintenis (verbintenis niet langer afdwingbaar)
o Regels consumentenkoop
o Bedenktijd bij koop op afstand/koop buten verkoopruimte/koop woning
De traplift (Cg, juni 2017)
“Moeder onlangs overleden. Net paar weken een nieuwe traplift van €7500. Bedrijf wil de traplift
enkel overkopen voor €1500.” Beide partijen vrij om ermee in te stemmen.
HR Blaauboer/Berlips: in beginsel alleen werking overeenkomst tussen partijen
Samenvatting
- Basisbeginselen contractenrecht
1. Contractsvrijheid (of, met wie, waarover en hoe)
2. Pacta sunt servanda (afspraak is afspraak)
- Veel regels over contracteerfase (week 1-3)
o Wijze totstandkoming, wilsvertrouwensleer, wilsgebreken, vertegenwoordiging,
algemene voorwaarden
- Nog meer regels over uitvoeringsfase
o Uitleg en nakoming
o Remedies teleurgestelde schuldeiser: nakoming afdwingen, schadevergoeding,
ontbinding, opschorten eigen prestatie
Kennisclip: rechtshandelingen
Rechtshandeling art. 3:33
- Handeling
o Doen of nalaten
- Gericht op rechtsgevolg
o Persoon die handelt wil verandering in rechtstoestand
Ontstaan/wijzigen/eindigen rechtsverhouding
- Wil tot rechtsgevolg is geopenbaard door verklaring
2
,Verklaring art. 3:37
- Vormvrij, tenzij anders bepaald (lid 1)
- Wanneer werking
o Verzendtheorie: indien tijdig en juist verzonden
o Ontvangsttheorie: indien
Geadresseerde bereikt, of
Niet bereiken voor rekening van geadresseerde
- Hoofdregel: art. 3:37 lid 3: ontvangsttheorie
o Uitz. Bedenktijd bij op afstand/buiten verkoopruimte gesloten
consumentenovereenkomst (6:230o lid 3), timeshare (7:50 lid 4),
consumentenkrediet (7:66 lid 2)
- Intrekking verklaring mogelijk (3:37 lid 5)
o Mits intrekkingsverklaring eerder/gelijk bij ontvanger
o Gevolg: eerste verklaring heeft nooit bestaan
Totstandkoming overeenkomst
- Art. 6:217 aanbod en aanvaarding
o Verklaringen in de zin van art. 3:37
o R.h. in de zin van 3:33 en 3:35
- Aanbod: voorstel om ovk tot stand te brengen
o Voldoende bepaald (6:227) enkele aanvaarding doet ovk niet tot stand komen
o Aanbod gericht tot bepaalde persoon/personen
o Openbaar aanbod
- Aanvaarding: ‘ja zeggen’ tegen aanbod
o Ja maar… (kleine aanpassing) = verwerpen aanbod en zelf nieuw aanbod
*Tweedehands fiets kopen op straat is ook aanbod, indien vraagprijs etc. bekend. Alleen geen
eigendom want waarschijnlijk beschikkingsonbevoegd maar wel rechtsgeldig overeenkomst.
Verval aanbod
1. Verwerping art. 6:221 lid 2
2. Tijdsverloop
- Termijn gesteld: verstrijken termijn
- Anders: 6:221 lid 1
o Mondeling: meteen aanvaarden
o Schriftelijk aanbod: redelijke termijn
3. Herroeping
- Rechtshandeling: je beoogt dat het aanbod niet langer geldt
- Verklaring in de zin van art. 3:37
- In beginsel mogelijk
- Tenzij onherroepelijk
o Aanbod geldt tot 1 maart 6:219 lid 1
o Optie 6:219 lid 3
- Niet indien aanbod aanvaard of aanvaardings-verklaring verzonden (Lid 2)
o Uitz. Vrijblijvend aanbod: ook na aanvaarding nog, mits onverwijld (op = op)
Intrekken of herroepen
Intrekking (3:37 lid 5) geldt voor elke verklaring
- Hoe: nieuwe verklaring
- Wanneer effect: ontvangst gelijk met/eerder dan eerste verklaring
- Gevolg: verklaring komt niet tot stand, nooit aanbod geweest
3
, Herroepen (6:219) geldt alleen voor aanbod
- Hoe: nieuwe verklaring
- Wanneer effect: ontvangst voor aanbod aanvaard en aanvaardingsverklaring nog niet is
verzonden (lid 2) en aanbod niet onherroepelijk (lid 1)
- Gevolg: geldig tot stand gekomen aanbod vervalt
Geen wil = geen rechtshandeling?
Voor rechtshandeling nodig: door verklaring geopenbaarde wil geen wil = geen rechtshandeling?
- Probleem: ontbreken wil niet altijd kenbaar voor wederpartij
- Wat beschermen: wil of vertrouwen
- Argumenten:
o Voor wilsbescherming: partijautonomie, solidariteit
o Voor vertrouwensbescherming: maatschappelijk (m.n. handels) verkeer, solidariteit.
Vertrouwensbescherming 3:35
NL: gerechtvaardigd vertrouwen in principe beschermd art. 3:35
1. Vertrouwen bij wederpartij dat verklaring = wil
2. Gerechtvaardigd vertrouwen
3. Toedoen verklarende partij
- Evt. onderzoek plicht of verklaring = wil
- Uitzondering op art. 3:35 o.g.v. r&b mogelijk
o M.n. wanneer geen nadeel
Misverstand
- Misverstand: verklaring + wil
- Verspreking/verschrijving
- Willen allebei kopen
- Verkeerde persoon
- Oplossingen: inhoud A, inhoud B, geen overeenkomst
Hoogslaper augustus 2017: “leenbakker biedt de hoogslaper voor €24 i.p.v. €240”. Hierdoor bestaat
er tussen partijen geen wilsovereenstemming.
HR Bunde/ Erckens
- Koopovereenkomst om onteigening te voorkomen
- Gemeente Bunde: ik compenseer jouw belastingschade
o Onenigheid over betekenis belastingschade
Gemeente: alleen bedrijfsschade door verkoop
Erckens: ook de extra inkomstenbelasting door verkoop
HR: of een overeenkomst tot stand is gekomen
- Wat de inhoud is
- Hangt af van waar partijen over en weer op mochten vertrouwen (3:35!!)
- Rol kan spelen:
o Opvatting ene partij ligt meer voor de hand dan ander
o Vaststaande technische betekenis
o Deskundige bijstand
o Te rijmen met beoogd resultaat
- In casu: vernietiging arrest, want gemeente had a, b, c, d, gesteld
Samenvatting
4
