Samenvatting
Samenvatting H9. Geschiedeniswerkplaats Havo 5 (De tijd van de wereldoorlogen)
- Vak
- Geschiedenis
- Niveau
- HAVO
Complete samenvatting van heel hoofdstuk 9. 8 paragrafen. 6 pagina's.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 9§1. - Het voeren van 2 wereldoorlogen
- Verwoestingen door massavernietigingswapens en de betrokkenheid van burgers bij de oorlog.
Ontstaan
De eerste wereldoorlog ontstond na aanleiding van een moord op de Oostenrijkse troonopvolger
Ferdinand en zijn vrouw. Hij werd vermoord door een Serviër. Oostenrijk-Hongarije verklaarde hierop
de oorlog aan Servië. Het kwam erop neer dat veel landen een kant kozen en daardoor een
wereldoorlog ontstond.
Geallieerden Centralen
GROOT-BRITTANNIË Duitsland
Frankrijk Oostenrijk-Hongarije
Rusland Osmaanse Rijk
VS Bulgarije
Oorzaken:
- Nationalisme
- Militarisme : Jongens en mannen droomden ervan heldenmoed te tonen door in het
leger te gaan.
- Bewapening: Door de industriële revolutie waren de wapens erg ontwikkeld en was er
een wapenwedloop ontstaan.
- Modern imperialisme: Duitsland voelde zich achtergesteld bij het verkrijgen van
kolonies, weltpolitik leidt tot spanningen.
- Bondgenootschappen: Je sleept elkaar mee de oorlog in.
- Verstoord machtsevenwicht: Duitsland verstoorde het machtsevenwicht.
Verloop van de oorlog
Aan het Oostfront vocht Duitsland tegen Rusland. In 1917 trad de tsaar van Rusland af, waardoor er
opstand ontstond. Er kwam een nieuwe regering die doorging met de oorlog. In 1918 greep Lenin de
macht, waarna er vrede kwam met Duitsland.
Aan het Westfront viel Duitsland België binnen, waarna Engeland, de bondgenoot van België,
Duitsland de oorlog verklaarde. Duitsland viel Noord-Frankrijk binnen, maar werd voor Parijs
teruggeslagen. Het bleef zo’n 4 jaar liggen, totdat er vrede met Rusland was gesloten. Duitsland
bracht troepen naar het Westfront en ze rukten op. De geallieerden gingen in tegenaanval. Duitsland
staakte de strijd om 3 redenen:
- De Britten hadden tanks
- Oostenrijk-Hongarije stortte in en staakte de strijd
- In Duitsland brak opstand uit
Verdrag van Versailles
Duitsland krijgt de schuld van de oorlog.
Het moet/mag geen: - Herstelbetalingen betalen
- Gebied afstaan
- Geen vloot, luchtmacht en zware wapens bezitten
- Geen leger van meer dan 100.000 man
Gevolgen WO1
- Miljoenen doden en gewonden
- Pessimisme
- Verdrag van Versailles leidde tot WO2
, Hoofdstuk 9
§2. De crisis van het wereldkapitalisme
Oorzaken van de crisis
- Na de eerste wereldoorlog groeide de welvaart in Amerika door veel export naar Europese landen
die getroffen waren door de oorlog. De Amerikaanse economie bloeide. Amerikanen kochten veel en
gingen veel uit. Boeren gingen moderniseren zodat zij meer konden produceren. Ondertussen in
Europa herstelde de economie zich en werd de import uit Amerika verminderd. Boeren zaten met
overschot en konden hun schulden voor de modernisatie niet betalen. Banken kregen hun geleende
geld niet terug en gingen failliet.
- Een andere oorzaak was dat de productie was toegenomen maar de lonen waren niet gestegen.
Mensen verdienden dus nog hetzelfde, maar er waren meer goederen geproduceerd. Er ontstond
dus overtollige voorraad. Daardoor moesten ze personeel ontslaan, waardoor de koopkracht nog
verder daalde.
Oplossing van de crisis in de VS
Eerst was er een liberale aanpak: bezuinigingen.
In 1933 startte president Roosevelt met ‘New Deal’. De overheid greep in.
- Werklozen kregen financiële steun
- Banken werden gered met staatsleningen
- Huizenbezitters in de problemen werden geholpen
- Grote werkgelegenheidsprojecten
- Agricultural adjustment act (boeren kregen subsidie als ze niks produceerden)
- (Bank holidays?)
Deze aanpak was succesvol
Oplossingen van de crisis in Nederland
Liberale aanpak o.l.v. Colijn: bezuinigingen, bescheiden uitkeringen en werkverschaffingsprojecten.
Crisis moet ‘uitzieken’.
Verschil in oplossing tussen VS en NL
VS pompt geld in economie en NL bezuinigt
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kimberlyvanboven. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 62491 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen