Maatschappelijke geldhoeveelheid� 1 Procyclisch conjunctuurbeleid������� 21
Neutraliteit van geld�������������������������������� 1 Anticyclisch conjunctuurbeleid������ 22
Inflatie������������������������������������������������������������� 1 Bij een hoogconjunctuur������������������� 22
Deflatie����������������������������������������������������������� 2 Anticyclisch conjunctuurbeleid in de
Gevolgen inflatie��������������������������������������� 2 praktijk��������������������������������������������������������� 23
Gevolgen deflatie�������������������������������������� 3 Ingebouwde conjunctuurstabilisato-
Stagflatie������������������������������������������������������� 4 ren����������������������������������������������������������������� 23
Koopkracht��������������������������������������������������� 4 Zero lower bound���������������������������������� 24
Fiscaal beleid���������������������������������������������� 4 Kwantitatieve verruiming������������������� 24
Geaggregeerde vraag����������������������������� 5 Centrale banken������������������������������������� 25
Geaggregeerd aanbod��������������������������� 6 Europese Centrale Bank (ECB)������ 25
Nationaal prijsniveau������������������������������ 7 Monetair beleid en inflatie���������������� 26
Verkeersvergelijking van Fisher�������� 9 Liquiditeitsval������������������������������������������ 27
Toelichting veranderingen op de Betalingsbalans�������������������������������������� 27
lange termijn�������������������������������������������� 11 Internationale concurrentiepositie29
Wat moet de centrale bank doen?12 Kwaliteit van de producten��������������� 29
Natuurlijke productieniveau������������� 12 Wisselkoersen����������������������������������������� 30
Prijsstarheid/prijsrigiditeit����������������� 12 Zwevende wisselkoersen������������������ 30
Flexibele prijzen�������������������������������������� 12 Vaste wisselkoersen����������������������������� 30
Loonstarheid�������������������������������������������� 12 Vraag en aanbod van valuta������������ 30
Conjunctuurgolf�������������������������������������� 13 Veranderingen van de vraag en aan-
Werkloosheid en conjunctuur��������� 14 bodlijn���������������������������������������������������������� 31
Welvaartsvaste en waardevaste uit- Appreciatie������������������������������������������������ 32
keringen������������������������������������������������������ 15 Depreciatie������������������������������������������������ 33
Conjunctuurindicatoren��������������������� 15 Collectieve arbeidsovereenkomst
Conjunctuurklok������������������������������������� 16 (cao)�������������������������������������������������������������� 34
Laagconjunctuur������������������������������������ 17 Netto binnenlands product (nbp)�� 34
Hoogconjunctuur����������������������������������� 18 Centraal Planbureau (CPB)�������������� 35
Feitelijke groei en trendmatige groei Sociaal Economische Raad (SER)35
bbp���������������������������������������������������������������� 19
Nominale economische groei��������� 20
Reële economische groei������������������ 20
i
,Maatschappelijke geldhoeveelheid
De maatschappelijke geldhoeveelheid is de optelsom van al het chartale geld
en girale geld dat in handen is van burgers en ondernemingen.
Wanneer de maatschappelijke geldhoeveelheid stijgt noemen we dit geld-
schepping, wanneer de maatschappelijke geldhoeveelheid daalt noemen we
dit geldvernietiging.
Neutraliteit van geld
Met de neutraliteit van geld wordt bedoeld dat een verandering van de maat-
schappelijke geldhoeveelheid in een economie geen invloed heeft op de reële
grootheden zoals het reële inkomen en de reëel bbp, maar wel invloed heeft
op het prijspeil. Wanneer bijvoorbeeld de maatschappelijke geldhoeveelheid
toeneemt zullen consumenten meer geld verdienen en zal hun inkomen stij-
gen. Hierdoor kunnen consumenten in de korte termijn meer producten en
diensten kopen waardoor de economie groeit. Echter zal op de lange termijn
het aantal transacties weer dalen naar het natuurlijke productieniveau en zul-
len alleen de prijzen stijgen. Hierdoor is het nominale loon wel zijn gestegen
maar het reële loon niet eveneens als het reële bbp.
Kortgezegd betekend de neutraliteit van geld dat een stijging van de maat-
schappelijke geldhoeveelheid op de lange termijn niet leid tot economische
groei.
Inflatie
Inflatie is een stijging van het algemeen prijspeil. Hiermee wordt bedoelt dat
de gemiddelde prijs van producten is gestegen. Zo moest je tien jaar geleden
misschien €25,- betalen voor een boodschappenmandje vol producten, nu
betaal je voor dezelfde producten misschien wel €35,-.
Door inflatie daalt de interne waarde van het geld en dus ook de koopkracht
van je geld. Met dezelfde euro kon je vroeger meer kopen dan nu.
In getallen wordt de inflatie weergegeven als het consumentenprijsindexcij-
fer, ofwel CPI.
Het ontstaan van inflatie
Inflatie kan op verschillende manier ontstaan, we zullen een paar oorzaken
toelichten.
Kosteninflatie
Wanneer de productiekosten van een bedrijf stijgen omdat bijvoorbeeld de
prijzen van grondstoffen of de loonkosten stijgen. In dit geval zal het bedrijf
deze extra kosten doorberekenen aan de consumenten waardoor de ver-
koopprijs zal stijgen.
Winstinflatie
Winstinflatie ontstaat als bedrijven hun prijzen verhogen om op deze manier
meer winst te maken.
1
,Bestedingsinflatie
Wanneer consumenten meer geld gaan besteden neemt de vraag naar pro-
ducten toe. Wanneer de vraag naar producten meer stijgt dan het aanbod
van deze producten zal de prijs van deze producten stijgen en spreken we
van overbesteding.
Een oorzaak van bestedingsinflatie kan een stijging van de maatschappelijke
geldhoeveelheid zijn. Wanneer er meer geld in omloop komt, bijvoorbeeld
door geldschepping, zal dit geld zijn waarde deels verliezen. Omdat er meer
geld in omloop is zal de vraag naar producten stijgen en zullen ook de prijzen
stijgen.
Geïmporteerde inflatie
Wanneer de prijzen van producten in andere landen stijgen en wij deze pro-
ducten gaan importeren zullen bij ons de prijzen van deze producten ook
stijgen. Op deze manier ontstaat er geïmporteerde inflatie.
Deflatie
Deflatie is een daling van het algemeen prijspeil. Deflatie ontstaat doordat
consumenten minder geld uitgeven. De vraag naar producten neemt hierdoor
af waardoor ook de prijs van deze producten zal dalen. Dit klinkt misschien
heel positief maar is dat absoluut niet. Wanneer iedereen namelijk minder
gaat consumeren zullen veel ondernemingen failliet gaan en zullen mensen
zonder werk komen te zitten. Hierdoor neemt de consumptie nog verder af en
zullen de prijzen nog verder dalen. De ECB probeert daarom ook om deflatie
kosten wat kost te voorkomen.
Gevolgen inflatie
Inflatie is de stijging van de het algemeen prijspeil in een land en heeft ver-
schillende oorzaken. Hiernaast heeft inflatie ook verschillende gevolgen, we
zullen een paar gevolgen opnoemen en toelichten.
Vermindering koopkracht
Inflatie betekend dat de prijzen in een land stijgen, wanneer de prijzen stijgen
kunnen gezinnen minder kopen wanneer hun inkomen gelijk blijft. Wanneer
gezinnen minder kunnen kopen spreken we van een vermindering van de
koopkracht.
Schulden worden minder waard
Door inflatie treed er geldontwaarding op, het geld wordt minder waard. Als
iemand 20 jaar gelden bijvoorbeeld €10.000 heeft geleend is die €10.000 nu
minder waard dan 20 jaar geleden.
2
, Mensen gaan minder graag sparen
Mensen gaan minder graag sparen als er inflatie is, inflatie verlaagd name-
lijk het reëel rendement wat zij op hun spaarrekening ontvangen. Bovendien
word het geld wat nu gespaard wordt in de toekomst minder waard, mensen
willen hierop gecompenseerd worden en zullen een hogere rente eisen.
Internationale concurrentie positie verslechterd
Omdat door inflatie de prijzen in een land stijgen verslechterd de internatio-
nale concurrentiepositie. Door de stijging van de prijzen in het land wordt het
voor bedrijven steeds moeilijker om te concurreren met bedrijven in andere
landen.
Gevolgen deflatie
Deflatie is een daling van het algemeen prijspeil. Deflatie heeft verschillende
gevolgen, we zullen een paar gevolgen opnoemen en toelichten.
Aankopen worden uitgesteld
Consumenten gaan hun aankopen uitstellen wanneer er deflatie is. Consu-
menten verwachten namelijk dat de prijzen nog verder zullen gaan dalen
waardoor producten nog goedkoper zullen worden in de toekomst. Hierdoor
ontstaat er een negatieve spiraal waarbij bedrijven nog minder gaan verko-
pen, minder gaan produceren en ook minder personeel nodig hebben. Hier-
door worden er meer mensen werkloos en zullen mensen nog minder gaan
uitgeven.
Schulden worden meer waard
Deflatie zorgt ervoor dat schulden meer waard worden. Door deflatie wordt
geld namelijk meer waard waardoor de schulden meer waard worden. Hier-
door gaan bedrijven, overheden en consumenten minder geld lenen en wordt
er minder geïnvesteerd.
Mensen gaan minder graag sparen
Mensen gaan minder graag sparen als er inflatie is, inflatie verlaagd name-
lijk het reëel rendement wat zij op hun spaarrekening ontvangen. Bovendien
word het geld wat nu gespaard wordt in de toekomst minder waard, mensen
willen hierop gecompenseerd worden en zullen een hogere rente eisen.
Concurrentiepositie verbeterd
Doordat de prijzen in het land dalen kunnen ondernemingen beter concurre-
ren met het buitenland, ondernemingen kunnen nu hun producten goedko-
per aan het buitenland verkopen.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper economiecompactonline. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.