Samenvatting
Samenvatting Nectar VWO5 Hoofdstuk 14
samenvatting Nectar VWO5 Hoofdstuk 14
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
BIOLOGIEHOOFDSTUK 14.1
Zenuwstelsel: T88B
● Centraal zenuwstelsel (CZS)
○ neuronen (zenuwcellen) van de hersenen en het ruggenmerg met hun
ondersteunende cellen
○ In de hersenen ligt de grijze stof (hersenschors) aan de buitenkant en de witte
stof aan de binnenkant. Bij de ruggenmerg is dat andersom.
● Perifeer zenuwstelsel
○ bestaat uit aan- en afvoerende uitlopers van neuronen in het CZS die delen
van het lichaam verbinden met het CZS
Elk type zintuig heeft een eigen primair en secundair gebied in de schors van de linker en
rechter hersenhelft. Hoe groter en complexer de informatiestroom, hoe groter het deel van
de primaire schors / de centra.
● Primaire motorische schors= kleine gebieden met neuronen die impulsen stuurt naar
een eigen groep spieren/klieren, verbonden met secundaire motorische schors
● Secundaire motorische schors bevat geheugen/info over hoe de spieren hun
bewegingen gecoördineerd kunnen uitvoeren (sport, muziek)
● Primaire sensorische centra ontvangen impulsen van zintuigen.
● Secundaire sensorische centra koppelt de impulsen met geheugen informatie
Hersenen, ruggenmerg en hun bloedvaten zijn beschermd door de spinnenwebvlies, harde
hersenvlies en zachte hersenvlies. Bloed-hersenbarrière= cellen van de haarvaten in de
hersenen en astrocyten (=steuncellen met veel uitlopers, vormen een gesloten kring rond
bloedvaten in de hersenen). Deze barrière biedt bescherming tegen ongewenste stoffen.
Informatie uit omgeving→ zintuigen→ perifeer zenuwstelsel→ ruggenmerg→ verlengde
merg→ hersenstam→ grote hersenen
Grote hersenen
● ordenen en verwerken van informatie
● logisch nadenken
● het wil
● bewustzijn
● geheugenfuncties
● emoties
● motorprogramma’s ontwikkelen die het mogelijk maken automatisch en
gecoördineerd complexe handelingen uit te voeren: lopen
De hersenbalk
● verbindt beide helften van de grote hersenen en stemmen de activiteiten op elkaar af
, De hersenstam
● bevat vitale centra voor het regelen van bloedcirculatie, lichaamstemperatuur en
ademhaling
● de pons
○ verbindt grote en kleine hersenen, tussenstation tussen evenwichtszintuig en
kleine hersenen
● de middenhersenen
○ beloningscentrum (prettig gevoel na eten/drinken bij honger/dorst)
● Het verlengde merg
○ verbindt de hersenen met het ruggenmerg. Hier kruisen de zenuwbanen,
waardoor de linker hersenhelft info krijgt uit de rechter lichaamshelft en ook
daar de spieren aanstuurt. De rechterhelft ontvangt info uit de linker
lichaamshelft.
● Reflexen uit het gebied van het hoofd gaan via de hersenstam.
De kleine hersenen spelen vooral een rol in het coördineren van bewegingen met
samenwerking met de grote hersenen, de hersenstam en het ruggenmerg.
De hypothalamus
● betrokken bij homeostase (aansturen van hypofyse)
○ lichaamstemperatuur, activiteit van organen
De thalamus
● selecteert welke impulsen van zintuigen naar de verschillende delen van de
hersenschors gaan
● kan bepaalde impulsen remmen (filtreren van achtergrondinfo→ beter concentratie)
○ Bij ADHD is het voorste deel van de hersenschors niet erg actief→ minder
vorming van dopamine→ problemen bij selecteren van belangrijke info uit de
stroom van info naar de hersenen→ concentreren mislukt
Ruggenmerg T88J
● bevat hoofdzenuwkabels van het lichaam
● lange geïsoleerde uitlopers van neuronen (witte stof) liggen aan de buitenkant
● grijze cellichamen van afvoerende neuronen liggen aan de binnenkant
● ruggenmergzenuwen maken in paren verbinding met organen
○ het deel dat info afvoert, verlaat het ruggenmerg aan de buikzijde
○ het aanvoerend deel komt aan de rugzijde binnen
● het aanvoerende deel heeft een verdikking voor het ruggenmerg (spinale ganglion,
cellichamen van aanvoerende neuronen zitten daar bij elkaar).
Reflex= reactie op een prikkel zonder of voordat bewustwording optreedt
● beschermen door snelle reacties, evenwicht bewaren en ontlasten de hersenen
● via het ruggenmerg of via de hersenstam (pupilreflex)
● Aangeleerd: fietsen. Aangeboren: hoestreflex. Reflexboog: zintuigcellen→
sensorische neuronen→ schakelcellen→ motorische neuronen→ spier- of kliercellen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper manyuiwu. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52510 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen