Samenvatting
Samenvatting Nectar VWO5 Hoofdstuk 16
samenvatting Nectar VWO5 Hoofdstuk 16
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
BIOLOGIEHOOFDSTUK 16.1
Pees
● stevige band van bindweefsel die een spier aan een bot verbindt
● grootste pees: achillespees (tussen grote kuitspier en hielbeen)
● bevat bundels collageenvezels. Elke bundel bestaat uit collageenfibrillen (omgeven
door bindweefsel die vooral collageen maken en afgeven), opgebouwd uit vele
moleculen collageen.
● bevat tussencelstof (producten die bindweefselcellen afgeven, waardoor een
samenhangend geheel ontstaat)
● door collageen is de pees in staat om kracht van de spier door te geven aan het bot
en veerenergie op te slaan
● bij volgroeide pezen (cellen ver van elkaar door zoveel collageen) houden dunne
uitlopers de cellen in contact
Ionen kunnen via gap junctions (eiwitkanalen in de celmembranen van twee buurcellen)
diffunderen van de ene cel naar de andere. Cellen beïnvloeden elkaar zo. Een geactiveerde
cel kan andere cellen activeren. Alle cellen kunnen na mechanische stress gelijktijdig
collageen maken.
Een gescheurde pees herstelt langzaam, doordat het slecht doorbloed is.
1. granulocyten eten de bacteriën en geven cytokinen af
2. bindweefselcellen produceren collagenase dat beschadigd collageen afbreekt
3. o.i.v. groeifactoren ontstaan om de wond nieuwe bloedvaten→ meer brand- en
bouwstoffen voor bindweefselcellen
4. bindweefselcellen delen en maken extra collageen
5. collageenmoleculen maken dwarsverbindingen die in het verlengde van de
trekrichting terechtkomen→ pees wint aan sterkte
Zintuigen in voeten, enkels en onderbenen geven info over positie en kracht in het
onderbeen door. Normale atleten zetten zich snel af van een startblok.
Lopen
1. hiel op de grond→ klap: achillespees drukt in elkaar
2. kuitspier trekt samen (verkorting), voet blijft op de grond→ verlenging achillespees,
kuitspier slaat energie op in de achillespees
3. afzet van de voet van de grond: energie komt vrij, achillespees verkort
Blades
● lagen koolstofvezels
● Blades wegen minder dan onderbenen en hebben een groter contactoppervlakte met
de grond. Minder energie nodig→ hoger beenritme en grotere passen
● Blade runners kunnen hun kuitspieren niet trainen
, ● Bij het rennen buigen blades door de lichaamsmassa, energie wordt opgeslagen. Bij
afzet komt energie vrij. Een blade werkt als een springveer net als een achillespees.
HOOFDSTUK 16.2
Skeletspieren
● verbonden met pezen aan botten
● opgebouwd uit spiervezels met meerdere celkernen per spiervezel
○ myosinekoppen in snelle spiervezels splitsen snel ATP: per tijdseenheid meer
verbindingen tussen actinefilamenten en myosinekoppen dan in langzame
spiervezels. T90B
● hebben dwarsgestreept spierweefsel
○ geordende rangschikking van actine- en myosinefilamenten→ patroon van
lichte (I-banden) en donker banden (A-banden)
Spiervezels
● samensmelting van honderden spiercellen
● elke bundel is omgeven door bindweefsel
○ bloedvaten voor doorbloeding van spieren
● bevatten bundels myofibrillen (langgerekte eiwitfilamenten) voor samentrekking
○ dunne filamenten→ I-banden
■ opgebouwd uit twee ketens actine
■ in het midden van I-band: Z-lijn
■ gedeelte tussen twee Z-lijnen: sarcomeer (kleinste samentrekkende
eenheid van een spiervezel)
○ dikke filamenten→ A-banden
■ opgebouwd uit aantal ketens van myosine
● kracht van spiervezel hangt af van het aantal verbindingen tussen myosine en actine
Impulsoverdracht van motorische neuronen op spiervezels in neuromusculaire synaps
Motorische eenheid= groep spiervezels, die verbonden is met hetzelfde motorische axon en
die tegelijk op impulsen van die axon reageert.
Cyclisch proces (elk cyclus verkort de spier circa 1%) T90C
1. Door een impuls komen Ca2+ ionen vrij in een spiervezel. De structuur van de
tropomyosinefilamenten verandert. De kop, een motoreiwit (eiwit dat beweging kan
veroorzaken), die uit de myosinefilament steekt, bindt aan het actine.
2. ADP laat los van de myosinekop→ kop veert van de actieve stand terug naar de
niet-actieve stand en trekt aan het actinefilament→ Z-lijn schuift naar midden van het
sarcomeer→ lengte van sarcomeer neemt af.
3. Wanneer de myosinekop een nieuw ATP-molecuul bindt, laat het daarbij het
actinefilament los.
4. De myosinekop splitst ATP in ADP + Pi. Door de energie die vrijkomt, buigt de
myosinekop in de actieve stand. De verbinding tussen myosine en actine blijft
verbroken totdat Ca2+ ionen vrijkomen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper manyuiwu. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 79223 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen