HOOFDSTUK 1: DE NEDERLANDSE STAAT EN ZIJN BEWONERS
De samenleving bestaat uit individuele en collectieve belangen. Hiervoor is ordening nodig.
Een staat.
Individuele belangen: hebben van een inkomen, hebben van een woning, vrijheid
Collectieve belangen: veiligheid, onderwijs, volksgezondheid
Van een staat wordt gesproken wanneer er sprake is van:
1. Een eigen grondgebied
2. Gemeenschap van mensen, bijvoorbeeld op basis van taal, godsdienst, cultuur of
geschiedenis.
3. Organisatie met het hoogste gezag. Alleen het hoogste gezag mag geweld gebruiken
(geweldsmonopolie).
4. Optioneel. Erkenning van een staat door andere staten
Een staat is soeverein, dus een zelfstandig en ondeelbare eenheid. De Nederlandse staat is
een rechtspersoon naar het burgerlijk recht. Dus de staat draagt ook rechten en plichten.
Staat zorgt voor:
- bescherming van burgers door verdedigen van lansgrenzen en orde handhaven.
- Er wordt in het algemeen belang gediend.
Staatsrecht is de manier waarop de inrichting van de staat en het optreden van de overheid
zijn georganiseerd, alsmede de zo belangrijke grondrechten van burgers.
- totstandkoming van wetten en regelingen en de gebondenheid hieraan
- Verdediging van bevoegdheden binnen de staat
- Bescherming van burgers tegen het optreden van de staat
- Handhaving van individuele vrijheden van de burgers
Het Koninkrijk der Nederlanden:
- Nederland met de overzeese BES-eilanden (Bonaire, Sint Eustatius en Saba)
- Aruba
- Curacao
- Sint Maarten
De wetten die op al deze landen van toepassing zijn noemen we rijkswetten.
Burgers die tot het Koninkrijk der Nederlanden horen, bezitten Nederlanderschap.
1. Vrije toegang tot Nederland
2. Het Nederlandse Wetboek van Strafrecht is ook van toepassing op Nederlanders in het
buitenland
3. Nederlandse staat dient te zorgen dat een Nederlander in het buitenland goed
behandelt wordt
4. Geen uitlevering aan andere staten, als niet zeker is dat na veroordeling de straf in
Nederland mag worden uitgezeten
5. Actief en passief kiesrecht
6. Sommige functies kunnen alleen door Nederlanders worden vervult. Bijvoorbeeld een
burgermeester
7. Nederlanders kunnen aansprak maken op voorzieningen of uitkeringen
Een vreemdeling heeft bovenstaande rechten dus NIET!
Nederlanderschap wordt doorgegeven door ouders.
1
, Kinderen van derde generatie bezitten ook Nederlanderschap. En minderjarigen die
geadopteerd zijn door een Nederlander ook.
Vreemdelingen kunnen Nederlanderschap verkrijgen door bij het gemeentehuis een
optieverklaring af te leggen. Een vreemdeling die hiertoe niet in aanmerking komt kan een
naturalisatie indienen. Hierin moet de vreemdeling laten zien dat hij is ingeburgerd in de
Nederlandse samenleving. Hiervoor wordt een toets afgenomen. Is de naturalisatie
bevestigt, dan spreekt de vreemdeling een verklaring van verbondenheid uit. Wel geldt de
afstandsplicht en moet de vreemdeling zijn best doen zijn eigen nationaliteit kwijt te raken.
Je kunt ook een dubbele nationaliteit bezitten.
Nederlanders kunnen hun Nederlanderschap ook verliezen. RNW (Rijkswet
Nederlanderschap). In Nederland geldt de identificatieplicht. Hiermee ben je verplicht je
identiteit en je nationaliteit aan te tonen als daarom gevraagd wordt.
Voor vreemdelingen geldt het koppelingsbeginsel. Zij maken geen aanspraak op
voorzieningen en uitkeringen. Ze moeten hiervoor eerst een visum aanvragen. Dit geldt voor
maximaal 3 maanden. Voor langer verblijf moet de vreemdeling een machtiging voor
voorlopig verblijf aanvragen (verblijfsvergunning).
Iemand die wegens ras, godsdienst, nationaliteit, politieke overtuiging of omdat hij tot een
sociale groep behoort en die Nederland binnenkomt, wordt als een vluchteling beschouwd.
De overheid mag geen inbreuk maken op de grondrechten.
Artikel 12 lid 4 Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten:
Aan niemand mag willekeurig het recht worden ontnomen naar zijn eigen land terug te
keren.
De rechtsregels die het staatsgezag en de organisatie van de staat vastleggen, heet
staatsregeling of constitutie. Dit is te vinden in:
1. De grondwet
2. Het statuut voor het Koninkrijk
3. Verdragen
4. Gewoonterecht
5. (Organieke) wetten, reglementen
6. Jurisprudentie
Organieke wet is een wet in formele zin die in opdracht van de grondwet tot stand komt.
HOOFDSTUK 2: GRONDRECHTEN IN NEDERLAND
Mensenrechten worden grondrechten genoemd en zijn onvervreemdbaar: ze kunnen niet
aan een ander worden overgedragen. De grondwet is na het statuut in Nederland de
hoogste wet. Grondrechten kunnen worden ingedeeld in klassieke en sociale grondrechten.
Klassieke grondrechten: waarborgen de vrijheden van burgers die de overheid moet
respecteren, waardoor voor de burger een staatsvrijer sfeer wordt gewaarborgd. Worden
ook wel vrijheidsrechten genoemd.
Sociale grondrechten: vormen een opdracht voor de overheid om ervoor te zorgen dat er
sociale gerechtigheid heerst in de samenleving en dat iedere burger kan beschikken over
voldoende gezondheidszorg, onderwijs en inkomen zodat hij zichzelf kan ontplooien.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Adinde242. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.