Hoofdstuk 9
Inleiding
Een manager is een persoon die het handelen van ander mensen in een organisatie op gang brengt
en stuurt. Een manager is veelal verantwoordelijk voor (financiële) resultaat van divisie of afdeling en
geeft leiding aan een groep medewerkers. Nederlandse managers kunnen workaholics worden
genoemd, omdat ze een gemiddelde werkweek van boven de 50 uur hebben, exclusief reistijd.
Leiderschap is het specifiek vermogen om mensen te volgen. Dit heeft weinig te maken met de
formele positie die iemand heeft.
Tabel 9.1 laat zien wat de verschillen zijn tussen managers en leiders.
Een manager heeft namelijk geen garantie om een succesvolle leider te zijn of te worden. De leider
wordt geaccepteerd door anderen omdat anderen hem willen volgen. Een manager is aangewezen
dus moet je volgen.
Management
Onder management wordt de organisatieleiding verstaan die tot taak heeft de onderneming te
besturen. Omdat dit meerdere personen zijn wordt er gesproken van managementteam.
Een managementteam kan men managers met verschillende deskundigheden aantreffen afkomstig
uit de functionele gebieden die in de organisatie worden onderscheiden.
Werkzaamheden van de manager
Werkzaamheden kan je splitsen in niveau van werkzaamheden en niveau van de activiteiten van het
management.
Managementniveaus
Er ontstaat een scheiding tussen uitvoerende werkzaamheden en leidinggevende door de groei van
organisaties, hierdoor heb je verschillende niveaus waarop managers leidinggeven. Het aantal
managementlagen is sterk afhankelijk van de omvang van de organisatie, het specialisatieniveau, het
type organisatie en het organisatiebeleid. De verschillende niveaus zijn:
1
, • Topmanagement: verantwoordelijk voor de algehele leiding van de organisatie.
• Middenmanagement: activiteiten aansturen van uitvoerende medewerkers en dit niveau
kan bestaan uit meerdere niveaus. Dit niveau kan het lager management aansturen in
grotere organisaties.
• Lager management: afdelingschef of groepsmanagers, die tussen de uitvoerende
medewerkers en het middenmanagement zitten.
In deze niveaus heb je verschillende bestuurlijke taken:
Beleidsformulerende (constituerende) taken zijn taken die op het terrein liggen van vooruitzien,
voorspellen, plannen en organiseren.
Beleidsuitvoerende (dirigerende) taken hebben vooral te maken met het delegeren van
werkzaamheden en het controleren en motiveren van medewerkers. In figuur 9.1 zie je wat de
taakgebieden zijn voor de managementniveaus.
Bij topmanagement houden ze bezig met beleidsformulerende taken en bij middenmanagement
beleidsformulerende en -uitvoerende taken. Topmanagement geformuleerde beleid moet worden
vertaald in operationeel beleid voor een afdeling of divisie door het middenmanagement. Bij lager
management zal het beleid van middenmanagement uitgevoerd worden.
Activiteiten van het management
Er zijn twee types managers: de functionele manager en de algemene manager.
De functionele manager is verantwoordelijk voor één activiteit die binnen een organisatie verricht
moet worden. De medewerkers waaraan leidinggegeven wordt houden ook zich alleen bezig met
deze activiteit, bijvoorbeeld een inkoop- of marketingmanager.
De algemene manager is verantwoordelijk voor alle activiteiten binnen een organisatorisch gedeelte,
bijvoorbeeld productie, marketing en financiën. Een voorbeeld: businessunitmanagers of een
directeur van een werkmaatschappij.
Binnen de werkzaamheden van het management is een aantal trends zichtbaar:
• Organisaties worden steeds meer afgeplat, er zijn minder managementniveaus en managers
aanwezig vanwege integratie van het lager en middenmanagement.
2
, • De taak van de manager wordt steeds minder direct leidinggevende en meer coachen van de
medewerkers, zoals de klassieke managers dat deden.
• Er is verschuiving van functionele managers naar algemene managers en dit wordt
veroorzaakt door organisatieontwikkelingen. Activiteiten worden steeds meer vormgegeven
in autonome (business)units.
Het middenkader krijgt meer beleidsforumlerende taken toegeschoven en het topmanagement heeft
slechts een voorwaardenscheppende taak. Een oorzaak hiervoor is dat er genoeg kennis aanwezig is
van de omgeving van organisatie-eenheid en hierdoor kan je snel aanpassen op de veranderende
omgeving.
Rollen van de manager
Managers hebben als belangrijkste functie het sturen van mensen en middelen in een organisatie. De
tijd van een manager wordt door drie rollen in beslag genomen van Mintzberg, zie figuur 6.2. Onder
een rol wordt verstaan: een gedragspatroon dat verwacht wordt van iemand. Oftewel een
georganiseerde verzameling van gedragingen die met een bepaalde positie worden vereenzelvigd.
Managers kunnen alle rollen zijn tegelijk.
De drie rollen:
• Interpersoonlijke rollen
• Informationele rollen
• Besluitvormende rollen
Interpersoonlijke rollen
De manager geeft leiding aan medewerkers en is verantwoordelijk voor de voortang en het resultaat
van processen die onder zijn competentie vallen. Ook valt het onderhouden/opbouwen van een
formeel en informeel relatienetwerk hieronder. De voornaamste rollen zijn:
• Boegbeeld
• Leider
• Liaison officer (externe contacten onderhouden)
Informationele rollen
De manager moet voldoende informatie hebben om de organisatie te kunnen besturen, de manager
moet op de hoogte blijven van veranderingen van de organisatie en resultaten van een afdeling.
3
, Deze informatie wordt dan weer doorgeven aan de organisatieleden en belanghebbende buiten de
organisatie. De voornaamste rollen zijn:
• Waarnemer
• Verspreider
• Woordvoerder
Besluitvormende rollen
Als bestuurder van een eenheid van de organisatie zal de manager richting moeten geven aan het uit
te voeren beleid. De kansen en bedreigingen van de omgeving en de sterke en zwakke kanten van de
organisatie moeten vertaald worden in beslissingen. De manager moet telkens beslissingen nemen
over een optimale inzet van mensen en middelen voor de realisatie van de doelstellingen. De rollen
die hierbij van belang zijn:
• Ondernemer
• Oplosser van strubbelingen
• Toewijzer van middelen
• Onderhandelaar
Uit voorgaande activiteiten blijkt dat de manager veel tijd besteedt aan communiceren met
organisatieleden en externe mensen.
Het werk van een manager omvat meestal verschillende soorten werkzaamheden die je in figuur 9.3
kan zien. Van een manager wordt verwacht dat hij op verschillende terreinen veel kennis en
vaardigheden heeft.
De manager is niet met één taak per dag bezig, maar met meerdere per dag.
Topmanagers
Een topmanager in een organisatie is de belangrijkste inspirator en initiator van de huidige moderne
onderneming. Ook is heeft hij een symboolfunctie, ze zijn verantwoordelijk voor successen of
faillissementen van organisaties.
De topmanager zal een great communicator moeten zijn die zijn medewerkers inspireert en
kenmerkt hij zich door creativiteit, enthousiasme en open geest. Ook moet die een ethisch opzicht
hebben en als een politicus kunnen gedragen binnen en buiten de organisatie.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper alysha1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €15,49. Je zit daarna nergens aan vast.