kennisclips materieel strafrecht K2

Kennisclips materieel strafrecht K2
Week 1 & week 2: bronnen, beginselen en theorieën van strafrecht + strafrechtelijke
aansprakelijkheid
Kenmerken van het strafrecht
 Monopolypositie van de overheid
 Verbod en tegengaan van eigenrichting
 Straf als vergelding of resocialisatie?
 Straf(recht) als ultimum remedium
Bronnen van het strafrecht
 Wet  wetboek van strafrecht en bijzondere strafwetten
 Jurisprudentie
 Verdragen
 Rechtsbeginselen
 Literatuur
Strafrecht
 Het pijnlijke recht
 Waarom straffen?
 Rechtvaardig/ rechtmatig?
 Juridische werkelijkheid vs. Praktijk
 Straffen: wetgever of rechter?
Er is sprake van wisselwerking. De wetgever heeft algemene strafmaxima
opgenomen in de wet. De straf kan nooit hoger zijn dan het maximum. De rechter legt
deze straf op.
Straf theorieën
Rechtvaardiging van de straf en bestraffing?
 Absolute theorieën  vergelding
 Relatieve theorieën  generale en speciale preventie
Wordt gekeken naar de toekomst. Herhaling in de toekomst voorkomen.
Speciale preventie: veroordeelde niet in herhaling laten vallen
Generale preventie: voorbeeld geven aan de buitenwereld. Waarschuwing voor
anderen.
Meer richting verharding en verzakelijking, maar ook preventie en mediation
Grondbeginselen van het strafrecht
 Legaliteitsbeginsel
 Geen straf zonder schuld
Legaliteitsbeginsel
 Straf moet berusten op een voorafgaande wettelijke strafbepaling
 Art. 16 Gw, art. 1 Sr en art. 7 EVRM
 Vergelijk art. 1 Sr met art. 1 Sv
Subregels uit het legaliteitsbeginsel

,  De straf moet berusten op een wet in formele zin
 Het verbod van terugwerkende kracht
Burgers moeten van te voren weten (of hadden moeten kunnen weten) welke
handelingen wel of niet strafbaar zijn gesteld.
 Lex certa
een strafbepaling moet specifiek en helder zijn.
 Het verbod van analogische interpretatie
Een bepaling mag niet op analogie gebaseerd zijn.
Geen straf zonder schuld
 Verwijtbaarheid
 Verdachte wordt voor onschuldig gehouden totdat schuld door de rechter is
vastgesteld, art. 6 lid 2 EVRM
Strafrechtelijke aansprakelijkheid  opbouw strafbaar feit
 menselijke gedraging
er moet sprake zijn van een gewilde spierbeweging
gedraging kan ook bestaan uit een nalaten
 delictsomschrijving (bestanddelen)
 wederrechtelijkheid (elementen)
er moet altijd sprake zijn van een normovertreding. Het handelen moet in strijd zijn
met het recht.  rechtvaardigingsgronden
 schuld = verwijtbaarheid (elementen)
geen straf zonder schuld.  schulduitsluitingsgronden
rechterlijk beslissingsmodel, art. 350/352 Sv
 is het tenlastegelegde feit bewezen?
Zo niet, dan vrijspraak ogv art. 352 lid 1 Sv
 Is het bewezenverklaarde strafbaar? (kwalificatievraag)
Zo niet, dan ontslag van alle rechtsvervolging ogv art. 352 lid 2 Sv
 Is de verdachte strafbaar?
 is het bewezenverklaarde wederrechtelijk?
 is het bewezenverklaarde aan schuld te wijten?
Zo niet, dan ontslag van alle rechtsvervolging ogv art. 352 lid 2 Sv
 Welke straf en/of maatregel moet worden opgelegd?
Strafoplegging, art. 351 Sv
Wederrechtelijkheid soms in delictsomschrijving (bestanddeel)
Soms schuld als bestanddeel
 Schuld in een delictsomschrijving  culpa
 Bestanddeel  bevat mede de wederrechtelijkheid en de verwijtbaarheid
 Schuldvraag bij vraag 1 art. 350 Sv
Causaliteit
 Art. 350 Sv eerste vraag: wat is het gevolg en wie is daarvoor aansprakelijk?
 Heersende causaliteitsleer/ criterium:
Redelijke toerekening
 kan het gevolg redelijkerwijs aan de gedraging van verdachte worden
toegerekend?